หน้านี้ได้พิสูจน์อักษรแล้ว
11
ว่าด้วยอำนาจผี
ทางปิศาจ ก็หายบ้างไม่หายบ้าง เรือจมไปก็มี พวกที่ไม่ถือผี เขาก็ไม่แก้สิ่งไร ก็รอดไปได้เหมือนกัน” ได้ความในหนังสือกิจจานุกิจชัดเปนพยานอีกดังนี้ ก็ควรเห็นได้ว่า ไม่ได้เปนทางผีปิศาจเลย เราได้อุสาหสืบค้นหาในเรื่องนี้ เพื่อจะเอาความจริง ได้พบหนังสือฉบับ ๑ ซึ่งนักปราชญ์ยุโรปได้ตรวจค้นในเรื่องนี้ ซึ่งพระเจ้าน้องยาเธอ พระองค์เจ้าจันทรทัดจุธาธาร ทรงแปลไว้ แลทรงเพิ่มเติมบ้าง มีความดังนี้ “แสงสว่างอันเกิดขึ้นเองโดยธรรมดา ซึ่งคนสมมุติเรียกว่า ผีโขมด ผีกระสือ มีอาการเปนดวงไฟ เห็นในเวลากลางคืนในที่แผ่นดินแฉะชื้น แลที่เปนบึงเปนหนอง ฤๅเว็จ ฤๅป่าช้า ที่โสโครกต่าง ๆ เปนต้น บางทีแสงสว่างนี้เดินไปได้คล้ายกับคนเดินถือใต้ถือโคม แลเห็นเปนดวงเดียวบ้าง หลายดวงด้วยกันเต้นเปนหมู่ ๆ เหมือนกับคนถือไฟสองคนสามคนโดดเต้นเล่นการสนุกนิ์อยู่นั้นก็มีบ้าง บางที
