ตำนานพื้นเมืองเชียงใหม่/รูป

by สำนักนายกรัฐมนตรี

พงศาวดารเมืองเชียงใหม่

ฉบับเก่าของหอสมุดฯ มี ๑๐ ผูก

นุชาเจาทัง ๒๓ ขัตติยราชวงสาทาวพรยาเสนาอามาทขาเจาไพรไทยยกออกจากเมืองปาซางลำฑับฑวยมัคคาลังกานนานไฑ ๕ วัน เฑือร ๖ ออก ๑๒ คำ วัน ๕ ยามตูฑเชา คอเศฑจเขายังยูวัฑบุพพาฮามตามบุพพตำนองโบฮาณแหงทาวพระยาทังหลาย ฯลฯ

สวรวาเจามหาอุปปราชาเจารัตนเมืองแกวพรราชกัณณิฏฐาแลเจานายขัตติย—

วงสาทังมวรอยู่ในภูมฐานอันเปนทีควรแหงหนหัน ๓ พรเปนเจาเศฑจเขามาตังเวียงหลวงเชียงไหมนานไฑ ๑๑ เฑือรปาย ๗ วัน ฯลฯ พรราชชวัง

คำว่า ลวะจูงหมา ฯ อยู่ในผูก ๗ อังกาที่ ๑๓ (ใบลานที่ ๑๓) หน้าต้น บรรทัดที่ ๓

ตำนานพื้นเมืองเชียงใหม่ ผูก ๑–๘ จบ

ฉบับนายสงวน โชติสุขรัตน์

ต้นฉบับเป็นใบลานยาวจารเป็นอักษรและภาษาไทยยวน

(อักษรและภาษาไทยลานนา)

ตำนานพื้นเมืองเชียงใหม่ ผูกต้น

ผูก ๑ อังกา ๑ (ใบลานที่ ๑) หน้าต้น

นโม ตสฺสตฺถุ ฯ สุรณมหิยํ พุทฺธเสฏฺฐ๊ นมิตฺวา สุคฺคตปภวธมฺมํ สาธุ สงฺฆญฺจ นมิตฺวา อหํ ราชานุราช ทายาทรฏฐธิปตฺติ ปกฺขามิ สพฺพทุกฺขภยโรคาอนฺตรายาวินาสนฺตุ

สาธโว ฑูรา โสตุชนะสัปปุริสสะเจาทังหลาย ฯลฯ พรพุทธเจจตนปรเสิฏกวาโลกทัง ๓ อหํ อันวา ขา นมามิ คอไหว ธมฺมํ ยังพรสธัมมเจา สุคฺคตภาว อันเปนไมไตสองไหสัตทังหลายไพสูสุคติ คื ภวะนิพพาน นิมิตฺวา ขาคอไหว สงฺฆญฺจ คื พรสังฆเจา ๒ หมู คือ พรอริยสสังฆะ

แลสมุตติสังฆ ทกฺขิเณยฺโย อันควรฮับเอาทานแหงบุคล อหํ อันว่า ขา นมิตฺวา วกฺขามิ คอจักกลาว ราชานุราชวังสทาวพรยาทังหลาย ทายารฏฐาธิปติ อันเปนเจาเปนไหยเสวยเมิงสืบสาย ฯลฯ พรยาตน ๑ ชืวา เทวทหสักก หากสากยราชกระกูรอันเฑียวกัน เสวยเมิงเทวทหนคอร มีลูกชาย ๒ คน กับ ๑ ผูชายอายชืวา อัญชนะสักกะ ยิงผูกางชือ กัจจายนะ ชาย ๑ ชืวา กาลเทวิละ ฯลฯ

พงศาวดารเมืองเชียงใหม่

ฉบับสมเด็จกรมพระยาดำรงราชานุภาพประทานหอสมุดฯ

วันที่ ๒๔ มิถุนายน พ.ศ. ๒๔๕๐ มีผูก ๒–๘ (ขาดผูก ๑)

ตังเชียงไหมราชยานตัวปรเสิฏฑูวิลาศองอาท ปางเมือศักราช ๑๑๕๘ ตัว ปลีฮวายสีเฑิน ๖ ออก ๘ คำ วันฑิต มีพรวรราชอนุชาเจาทัง ๒ ขัตติยราชวงสาทาวพระยาเสนาอามาฆเจาไพรยกออกจากเมืองปลาซาง ฯลฯ เชียงยืนแลว เถิงเภลายามแตรจักไกลเทียง ทาวคอยกเอาหมูยัสสะบริวานเขาเวียงหลวงฑวยปตูชางเผือกทิสสนหนเหนือ หือลวะจูงหมาพาแซกนำเขากอรไพสฐิตสำฮานนอรเชียงขวางหนาวัคเชียงหมัร

ไฑคืน ๑ เถิงวันลุรฮุงเชา ทาวคออาบองสรงเกสประฑับตนเสวยเขานำโภชนะอาหานแลว เถิงเภลายามกองงายเปนอุทธํราชา คอเสฑจเขาสูเชยยภูม ฯลฯ พรเปนเจาแตงเจานายลูกหลานเปนหัวหนาออกตีมานแตกออกไพคน

คำว่า ลวะจูงหมา มีอยู่ในผูก ๗ อังกาที่ ๑๖ (ไบลานที่ ๑๖) บรรทัดที่ ๔ หน้าต้น

พงศาวดารเมืองเชียงใหม่

ฉบับสมเด็จพระวันรัต (จ่าย) อดีตเจ้าอาวาสวัดเบญจมบพิตร

จังหวัดพระนคร ให้หอพระสมุดฯ ไม่ทราบ พ.ศ. มีผูก ๑–๗ ไม่จบ

โปฮาณแหงทาวพรยาทังหลายฝูงอันเปนแลวมาแตกอร ฯลฯ อันไหย

พรเปนเจาแตงเจานอยลูกหลานเปนหัวหนาออกตียวนแตกออกไพ ฯลฯ ขึนมาทางเมืองรคอรมาปันจบกันยังเวียงรพุร

(คำว่า ลวะจูงหมา ฯลฯ อยู่ในผูก ๗ อังกาที่ ๑๒ (ใบลานที่ ๑๒) หน้า ๑ บรรทัดที่ ๒)

ตำนานพื้นเมืองเชียงใหม่

ฉบับนายสงวน โชติสุขรัตน์

ผูก ๔ ตอนต้น อังกาที่ ๑ (ใบลานที่ ๑) หน้าต้น

นโมตสฺสสตฺถุ ฯ เจาพรยาสวมปรยาฝังแกนเสวยเมืองปีฮวงไส เถิงปีเตาสงา ไฑปี ๑ พรยาไสลือมาตกเสิก ฯลฯ เขาจีงแตงหือไพขุฑขุมเลิกแฑนตัฑบอกไมหกมายังตองทึงปกถมฑินเฮือรฑีชุแหงไกลกันหวางวา ถัดนัน หืขุฑถางกวางอกเลิกวายฑหวาง

ขุมนันแล้ว สานเลิกปกบนเลือรฑินฑี ทุกอันสันไฑ ฯลฯ ขัวหิน ขัวซาย เอาพาลเหลกตักหวานไพหืเขาหลืมนุง หือไฟฮอนไหม เขาจิงแพแลววาอัน

ตำนานพื้นเมืองเชียงใหม่

ฉบับนายสงวน โชติสุขรัตน์

ผูก ๗ อังกาที่ ๑๔ (ใบลานที่ ๑๔) หน้าต้น

เสนาอามาสรัฏฐปชานราชมนตรีบานเมิองวรพุทธสาสนากานกุงฮุงเฮืองกวางขวาง ฯลฯ ตามปุพพตำนองแลโบฮานแหงทาวพรยาทังหลายฝูงอันเปนแลวแตกอรบอหอรละเสียปเวณีคอปัททักขิณวัตกรหวัฑไพมีทิสสหนไตชวยวันตกไพเถิงวัตเชียงยืนฑานเหนือพรเปนเจา

พรเปนเจาคอเขาไพสักกรปูชาไหวพรเจาวัฑเชียงยืนแลว เถิงเภลายามจักไกเทียง ทาวคอยกเอายัสสะบริเวณเขาเวียงหลวงฑวยปตูชางเผือก หืลวะจูงหมา พาแซกเขากอรไพสฐิตสำฮานนอรเชียงขวางหนาวัตเชียงหมัร ฯลฯ ๑๐ เฑือรปาย ๕ วัน

สักกไฑ ๑๑๕๙ ตัวปีเมืองไส เฑือร ๔ แฮม ๒ คำ มานอิงเซกโปซิทซิงโปมีรีพล ๙ หมืร ๙ พัน ลุกแตเมืองอํวะมาแวสวังขังเมืองเชียงไหมตอสูชูฮบกับ ฯลฯ

ตำนานพื้นเมืองเชียงใหม่

ฉบับนายสงวน โชติสุขรัตน์

ผูก ๘ ใบลานสุดท้าย จบเรื่อง

สางสาลาลอย ๒ หลัง ซำฮีตเอาสาลา ๕ หลังอันเจาราชวงตนเกลาสางนันมาปกแปงทีจิมไกลหัวขัวแมพิงฝายวันตกแลวคอซำไฑกอกูพรอัฐิพรบรมราชาพรเจาเชียงใหมขึนแถม ฯลฯ เถิงเฑือร ๗ เพงเมงวันผัฑพายในมีมหาเถนจันทรังสีวันวัฑพรสิงรามา

พรมหาเถนเกสสลปัญโญพันธนุฑวงฑีเปนปรธาน พรสังฆเจา ๑๐๘ พรอง พายนอกมีเจามหาอุปราชเปนเคลา ฯลฯ ผูกถวร ๘ แลวแลวเทานีแล