สัญญาในระหว่างกรุงสยามกับกรุงอังกฤษฯ 10 มีนาคม ร.ศ. 127/เอกสารติดท้าย 1

สัญญาว่าด้วยเฃตรแดน

---

ติดท้ายหนังสือสัญญา ลงวันที่ ๑๐ มีนาคม รัตนโกสินทร์ศ๔ก๑ ๑๒๗

คฤสตศักราช ๑๙๐๙

ข้อ ๑ เฃตรแดนในระหว่างพระราชอาณาจักรของสมเด็จพระเจ้าแผ่นดินสยาม ฝ่ายหนึ่ง กับดินแดนที่ได้โอนไปเป็นของสมเด็จพระเจ้าแผ่นดินอังกฤษ อีกฝ่ายหนึ่ง ตามซึ่งได้ตกลงกันในหนังสือสัญญาครั้งนี้นั้น คือ

ตั้งแต่ริมเทลที่ฝั่งเหนือของปากน้ำปลิศแล้ว แลต่อไปทางทิศเหนือ จนถึงสันเขาทั้งหลายที่ปันน้ำตก ในระหว่างลำน้ำปลิศ ฝ่ายหนึ่ง กับลำน้ำปูโย อีกฝ่ายหนึ่งแล้ว แลต่อไปตามสันเขาที่กล่าวแล้วนี้ จนถึงสันเขาใหญ่ที่แบ่งปันน้ำตก ในระหว่างลำน้ำทั้งหลายที่ไหลลงในอ่าวสยาม ฝ่ายหนึ่ง แลต่อไปตามสันเขาใหญ่นี้ เพื่อให้ผ่านปลายน้ำลำน้ำปัตตานี ลำน้ำเตลูบิน แลลำน้ำเปหระ จนถึงที่แห่งหนึ่งซึ่งเป็นปลายน้ำลำน้ำแประเกาแล้ว แลละจากสันเขาใหญ่ปันน้ำนั้นไปตามสันเขาที่ปันน้ำระหว่างลำน้ำแประเกากับลำน้ำเตลูบิน จนถึงเขาเยลี ฤๅปลายน้ำลำน้ำโกลก แต่นี้ต่อไปตามแนวกลางลำน้ำโกลก จนถึงทเลที่ตำบลปากน้ำตะไบ

เส้นพรมแดนที่ว่านี้เป็นอันกระทำให้ดินแดนทั้งสิ้นที่ลุ่มน้ำตกในลำน้ำปัตตานี ลำน้ำเตลูบิน ลำน้ำตันยงมาศ แลฝ่ายซ้ายฤๅฟากตวันตกของลำน้ำโกลกนั้น เป็นของฝ่ายสยาม แลดินแดนทั้งสิ้นที่ลุ่มน้ำตกในลำน้ำเปหระ แลที่ฝั่งขวาฤๅฟากตวันออกของลำน้ำโกลกนั้น เป็นของฝ่ายอังกฤษ

คนในบังคับประเทศทั้งสองฝ่ายจะเดิรเรือในน่านน้ำลำน้ำโกลกแลลำน้ำทั้งหลายที่ไหลตกลำน้ำโกลกนั้นก็ได้ ไม่ห้ามทุกแห่ง

เกาะที่เรียกว่า ลังกาวี แลบรรดาเกาะเล็ก ๆ ที่อยู่ใต้เส้นกลางหว่างเกาะเตรุเตากับเกาะลังกาวี แลเกาะทั้งหลายที่อยู่ใต้เกาะลังกาวีนั้น ให้เป็นของกรุงอังกฤษ เกาะเตรุเตา แลเกาะเล็ก ๆ ที่อยู่เหนือเส้นกลางหว่างเกาะนั้น คงเป็นของกรุงสยาม

ส่วนเกาะต่าง ๆ ที่อยู่ใกล้กับฝั่งตวันตกนั้น บรรดาที่อยู่เหนือเส้นบรรทัดตรงทิศตวันออก แลตวันตกจากที่ฝั่งเหนือของลำน้ำปลิศจดทเลนั้น คงเป็นของกรุงสยาม แลบรรดาที่อยู่ใต้เส้นบรรทัดนั้น ให้เป็นของกรุงอังกฤษ

บรรดาเกาะที่อยู่ใกล้กับแขวงเมืองกลันตันแลเมืองตรังกานู แลใต้เส้นบรรทัดตรงทิศตวันออก แลตวันตกที่ลำน้ำโกลกจดทเล เรียกว่า ปากน้ำตะไบ นั้น จะได้โอนให้เป็นของกรุงอังกฤษ แลบรรดาเกาะที่อยู่เหนือบรรทัดนั้นคงเป็นของกรุงสยาม

ได้เขียนเส้นพรมแดนประเมินไว้อย่างหนึ่งในแผนที่ตามความที่กล่าวในข้อนี้ติดเนื่องไว้ในสัญญานี้ด้วย

ข้อ ๒ เฃตรแดนที่กล่าวมาข้างบนนี้นั้น ทั้งรัฐบาลของสมเด็จพระเจ้าแผ่นดินสยามแลรัฐบาลของสมเด็จพระเจ้าแผ่นดินอังกฤษพร้อมกันจะถือว่า เป็นการตกลงกันชั้นที่สุดสิ้นแล้ว แลต่างพร้อมกันสัญญาต่อกันไว้ว่า เมื่อเฃตรแดนที่กำหนดนั้นจะพึงกระทำให้เกิดความเปลี่ยนแปลงอย่างหนึ่งอย่างใดแก่เส้นพรมแดนที่มีอยู่ในเวลานี้ของเมืองใด ๆ ก็ดี ถ้าเมืองเหล่านั้นจะร้องขอค่าทดแทนเพราะเหตุที่ต้องถูกเปลี่ยนแปลงเช่นนั้น รัฐบาลทั้งสองฝ่ายต่างจะไม่ยอมรับไว้พิจารณาฤๅช่วยอุดหนุนเป็นอันขาด

ข้อ ๓ กรรมการปักปันเขตรแดนที่กล่าวไว้ในข้อ ๓ ของหนังสือสัญญาลงวันนี้ จะต้องทำการปักปันหมายเขตรลงไว้ในพื้นที่ตามเขตรแดนที่ได้ว่ามาแล้วข้างบนนี้

ถ้าในเวลาที่กำลังไปทำการปักปันเขตรแดนกันอยู่นั้น เมื่อปรากฎเห็นเป็นการสมควรที่จะเปลี่ยนแปลงเส้นพรมแดนใหม่แทนเส้นพรมแดนที่ได้ตกลงยินยอมกันไว้ในนี้แล้ว การที่จะแก้ไขเปลี่ยนแปลงกันนั้น ถึงโดยว่าจะเกิดเหตุการณ์อย่างไร ๆ ก็ดี จะต้องทำไม่ให้ล่วงล้ำเปนที่เสื่อมเสียประโยชน์ฝ่ายรัฐบาลสยามได้เลย

สัญญานี้ทำที่กรุงเทพฯ เปนสองฉบับ ความเดียวกัน แต่ณวันที่ ๑๐ มีนาคม รัตนโกสินทร์ศ๔ก๑ ๑๒๘ คฤสตศักราช ๑๙๐๙

ประทับตรา		(เซ็น)		เทวะวงษ์วโรประการ
ประทับตรา		(เซ็น)		ราลฟ์ แปชยิต

บรรณานุกรม

• "สัญญาว่าด้วยเขตแดน ติดท้ายหนังสือสัญญา ลงวันที่ 10 มีนาคม รัตนโกสินทรศก 127 คฤศตศักราช 1909". (2452, 18 กรกฎาคม). ราชกิจจานุเบกษา. เล่ม 26, ตอน 0 ก. หน้า 705–708.