ข้ามไปเนื้อหา

หน้า:กม ร ๕ (๑) - ๒๔๓๖.pdf/150

จาก วิกิซอร์ซ
หน้านี้ได้พิสูจน์อักษรแล้ว
138
เล่ม ๑
ลักษณเดินสวน

ตายไม้ขึ้นเปลียนน่าโฉนดตราแดงใหม่ จึงโปรดเกล้าฯ ให้จัดข้าหลวงออกรังวัดสวนในปีจอฉอศกนี้ แต่ธรรมเนียมเดิมมีท้องตราบังคับว่า ให้แต่งข้าหลวงรังวัดสวนแล้ว ราษฎรบังอาจตัดต้นผลไม้มีอากรซึ่งนายรวางประกาศเป่าร้องห้ามแล้ว ให้ขาดเงินอากรของหลวงไป ให้ปรับไหมอากรต้นหนึ่งเปนสามต้น สักหลังไว้ในโฉนดเปนไม้โทษ แล้วอย่าให้หักสิบลตให้แก่ราษฎรผู้กระทำผิดนั้นเลย ข้อบังคับเดิมมีอยู่ดังนี้ ทรงพระราชดำริเหนว่า ไม้ซึ่งราษฎรจะตัดฟันเสียนั้นก็แต่ที่ไม่มีผล กลัวจะต้องเสียเงินอากร จึงได้ลอบลักตัดฟัน จนต้องตั้งมาเปนธรรมเนียมดังนี้ ฝ่ายข้าหลวงไปเดินสวนเล่า ก็คิดแคะไค้จะหาความว่าราษฎรตัดฟันไม้ในระหว่างห้ามปราม ที่ราษฎรลักตัดจริงก็มี ที่ตัดแล้วหลายเดือนหลายปีก็มี เจ้าพนักงานก็ขลุมเอาว่าตัดในเวลาประกาศห้ามปราบทั้งสิ้น ขู่เขนให้ราษฎรกลัวต้องเสียเงินทองให้เปนผลประโยชน์แก่ตัว ก็เปนอันเลิกแล้วสูญกันไป ถ้าที่ราษฎรเจ้าของสวนกลัว ไม่อาจจะตัดฟันไม้ที่เสียลง ก็ทนเสียอากรตลอดไป ราษฎรจึ่งไม่อาจปลูกต้นไม้แซมขึ้นอิกได้ ครั้งนี้ทรงพระราชดำริห์ว่า สวนในกรุงเทพมหานครแลหัวเมืองเจริญขึ้นมาก ราษฎรทำสวนขึ้นใหม่อิกก็มาก ผลไม้ก็มีราคาแพง เปนสินค้าต่างประเทศได้บ้างก็มี ซึ่งราษฎรจะแกล้งตัดฟันต้นไม้ซึ่งมีผลเสียนั้นก็จะไม่เปน