มหานครบรมราชธานี จึ่งทรงพระราชดำริห์ว่า ถนนบำรุงเมืองนี้เปนถนนใหญ่อยู่กลางนคร เปนทางที่เสด็จทรงพระราชดำเนินปีหนึ่งหลาย ๆ ครั้ง ในพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวให้จัดไว้แต่ก่อนก็ยังคับแคบอยู่ แลโอนค้อมไปหาตรงไม่ แลไม่ใหญ่กว้างเสมอกัน ครั้งนี้จะให้ขะยายถนนให้กว้างไปอีก ๘ ศอก ๙ ศอก แลจะแก้ข้างปลายถนนให้ตรงได้แนวกัน ด้วยจะได้เปนทางรถทางม้าแลราษฎรเดินไปมาได้โดยสะดวก อนึ่ง ตึกแลโรงร้านเปนที่จำหน่ายขายค้านั้น แลผู้ที่เปนเจ้าของต่าง ๆ สร้างทำขึ้นแต่ก่อนมา ก็สั้น ๆ ยาว ๆ เล็ก ๆ ใหญ่ ๆ บัดนี้ก็ชำรุดทรุดโทรมไปเปนอันมาก ไม่เปนที่หมดจดงดงามทั่วกันไป ครั้งนี้จะให้สร้างทำขึ้นใหม่ให้งามแก่บ้านเมือง แลจะไม่เปนที่ร้อนใจแก่ท่านทั้งหลายทั้งปวง จะพระราชทานทุนเงินพระคลังข้างที่ออกให้เปนค่าจ้างทำเปนการหลวง แต่ถ้าเจ้าของที่มีทรัพย์มีกำลังจะทำสร้างเปนตึกได้เองก็ตาม ที่แคบที่กว้างนั้นตามแต่เจ้าของกำหนด แต่หลักคาให้สูงเท่ากัน แลด้านน่าให้เหมือนกัน ให้ทำตามแบบอย่างของหลวงที่พระราชสงครามทำขึ้นไว้ ถ้าไม่มีทรัพย์ไม่มีกำลังจะทำได้ ในหลวงจะลงทุนจ้างคนให้ทำขึ้น แล้วจะขอเก็บเงินค่าเช่าแบ่งเปน ๔ ส่วน ยกเปนหลวง ๓ ส่วน ให้เจ้าของที่ส่วน ๑
หน้า:กม ร ๕ (๑) - ๒๔๓๖.pdf/45
หน้าตา