หน้านี้ได้พิสูจน์อักษรแล้ว
ศก ๑๑๔
65
มีพระบรมราชโองการในพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาจุฬาลงกรณ์ พระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ดำรัสเหนือเกล้าฯ ให้ประกาศให้ทราบทั่วกันว่า ทรงพระราชรำพึงถึงการที่จะทำนุบำรุงไพร่ฟ้าข้าแผ่นดินให้อยู่เย็นเปนศุขสมบูรณยิ่งขึ้นกว่าแต่ก่อน ทรงพระราชดำริห์เห็นว่า การพิจารณาแลพิพากษาบังคับคดีของราษฎรตามหัวเมืองทั้งปวงยังเปนการช้า แลเปนเหตุให้ราษฎรได้ความเดือดร้อน เพราะพระราชกำหนดกฎหมายสำหรับศาลซึ่งได้ตั้งมาแต่เดิมเปนประเพณีเก่าเกินกว่าความต้องการแลความเจริญของบ้านเมืองในปัตยุบันนี้อยู่เปนหลายประการ
เพราะเหตุนี้ จึงทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ตราพระธรรมนูญศาลหัวเมืองไว้ต่อไปดังนี้
มาตรา๑พระราชบัญญัตินี้ให้เรียกว่า “พระธรรมนูญศาลหัวเมือง รัตนโกสินทรศก ๑๑๔”
๙
