หน้านี้ได้พิสูจน์อักษรแล้ว
ตำนานที่ ๓ มหาจุนทโพชฌังคสูตร
ครั้งหนึ่ง พระผู้มีพระภาคเสด็จประทับอยู่ณเวฬุวันวนารามใกล้กรุงราชคฤห์ ทรงประชวรพระโรค ให้เจ็บพระนาภีเป็นกำลัง และอาพาธหนักลงทุกวัน ๆ ครั้งนั้น พระจุนทเถระผู้มีอายุออกจากที่เร้น คือ ผลสมาบัติ ก็ไปถวายอภิวาทพระผู้มีพระภาค พระองค์จึงมีพระพุทธฎีกาให้พระจุนทเถระแสดงโพชฌงค์ถวาย พระจุนทเถระจึงแสดงโพชฌงค์ทั้ง ๗ พร้อมด้วยอานิสงส์ว่า โพชฌงค์ทั้ง ๗ นี้ พระผู้มีพระภาคเจ้าตรัสเทศนาว่า เป็นไปเพื่อจะให้ตรัสรู้พระจตุราริยสัจทั้ง ๔ และยกตนออกจากตัณหา เมื่อพระจุนทเถระกล่าวซึ่งพระสูตรนี้จบลงแล้ว พระผู้มีพระภาคก็ทรงพระโสมนัส หายจากโรคาพาธ เสด็จลุกขึ้นจากที่พระบรรทมได้.
เนื้อความที่กล่าวมาแล้วนี้มีอยู่ในพระคาถาที่สวดโดยย่อ พระคาถาที่สวดมนต์และคำแปลดังต่อไปนี้:—
โพชฺฌงฺโค สติสงฺขาโต | โพชฌงค์ ๗ ประการ คือ สติสัมโพชฌงค์ ธัมมวิจยโพชฌงค์ วิริยสัมโพชฌงค์ ปิติสัมโพชฌงค์ ปัสสัทธิสัมโพชฌงค์ สมาธิ สัมโพชฌงค์ อุเบกขาสัมโพชฌงค์ เหล่านี้ อันพระมุนีเจ้าผู้เห็นธรรมทั้งสิ้นตรัสไว้ชอบแล้ว | |
ธมฺมานํ วิจโย ตถา | ||
วิริยมฺปีติปสฺสทฺธิ | ||
โพชฺฌงฺคา จ ตถาปเร | ||
สมาธุเปกฺขโพชฺฌงฺคา | ||
สตฺเตเต สพฺพทสฺสินา | ||
มุนินา สมฺมทกฺขาตา | ||
ภาวิตา พหุลีกตา | อันบุคคลมาเจริญทำให้มากแล้ว | |
สํวตฺตนฺติ อภิญฺญาย | ย่อมเป็นไปเพื่อความรู้ยิ่ง | |
นิพฺพานาย จ โพธิยา | เพื่อความดับกิเลส และเพื่อความตรัสรู้ | |
เอเตน สจฺจวชฺเชน | ด้วยความกล่าวสัตย์นี้ | |
โสตฺถิ เต โหตุ สพฺพทา | ขอความสวัสดีจงมีแก่ท่านทุกเมื่อ | |
เอกสฺมึ สมเย นาโถ | ในสมัยหนึ่ง พระโลกนาถเจ้า | |
โมคฺคลฺลานญฺจ กสฺสํป | ทอดพระเนตรพระโมคคัลนานะและพระกัสสปกำลังเป็นไข้ ถึงทุกขเวทนาแล้ว | |
คิลาเน ทุกฺขิเต ทิสฺวา | ||
โพชฺฌงฺเค สตฺต เทสสิ | ทรงแสดงโพชฌงค์เจ็ดประการ |
๕๗