หน้า:นิทานโบราณคดี - ดำรงราชานุภาพ - ๒๔๘๗.pdf/131

จาก วิกิซอร์ซ
หน้านี้ได้พิสูจน์อักษรแล้ว
116

ไนเวลาเมื่อคอยส่งหนังสือไห้เจ้าพระยาอภัยราชานั่นเอง สมเด็ดพระพุทธเจ้าหลวงได้ซงฟัง ก็ซงพระสวน ดำหรัดว่า "พระยารองเมืองไปเสียรู้นายกุหลาบเสียแล้ว" แล้วพระราชทานสมุดกดหมายเล่มนั้นมาไว้ไห้หอพระสมุดสำหรับพระนคร รอยที่นายกุหลาบขูดแก้ยังปรากตหยู่

(6)

ประวัติหนังสือหอหลวงมีเรื่องหลายตอน ที่เล่ามาแล้วเปนตอนที่คนทั้งหลายจะรู้เรื่องต่าง ๆ อันลี้ลับหยู่ไนหอหลวงเพราะเหตุที่นายกุหลาบลักคัดเอาสำเนาไปแก้ไขออกโคสนา จึงต้องเล่าเรื่องประวัติของนายกุหลาบด้วยยึดยาว ยังมีเรื่องประวัติหนังสือหอหลวงเมื่อหยู่ที่วังกรมหลวงบดินทฯ ต่อไปอีก ด้วยการที่จะส้างหอหลวงไหม่เริดร้างหยู่ช้านาน จนถึงสมัยเมื่อจัดกะซวงต่าง ๆ ไน พ.ส. 2435 โปรดไห้รวบรวมอาลักสน์เข้าไนกะซวงมุรธาธร กรมพระสมมตอมรพันธ์ เมื่อยังเปนกรมหมื่น ได้ซงบันชาการกรมอาลักสน์ จึงไห้ไปรับหนังสือหอหลวงจากกรมหลวงบดินทฯ เพื่อจะเอากลับเข้าไปรักสาไว้ไนพระบรมมหาราชวังหย่างเดิม เวลาเมื่อจะส่งหนังสือหอหลวงคืนมานั้น มีคนไนสำนักกรมหลวงบดินทฯ จะเปนผู้ไดไม่ปรากตชื่อ แต่ต้องเปนมูลนายมีพัคพวก ลอบแบ่งเอาหนังสือหอหลวงยักยอกไว้ไม่ส่งคืนมาทั้งหมด มาปรากตเมื่อพายหลังว่า ยักยอกเอาหนังสือซึ่งเขียนฝีมือดีและเปนเรื่องสำคัน ๆ ไว้มาก เพราะไนเวลานั้น ไม่มีบันชีหนังสือหอ