หน้า:ประชุมกฎหมายประจำศก (๐๗) - ๒๔๗๘.pdf/187

จาก วิกิซอร์ซ
หน้านี้ได้พิสูจน์อักษรแล้ว
๑๖๙

เปนเจ้าของบุตรชายบุตรหญิงดังหนึ่งคนเจ้าของโคกระบือช้างม้าจะตั้งราคาขายตามชอบใจได้ ฤๅดังนายเงินเปนเจ้าของทาษที่มีค่าตัวจนจะขายทาษนั้นตามค่าตัวเดิมได้ เมื่อบิดามารดายากจนจะขายบุตรต่อบุตรยอมให้ขายจึ่งขายได้ ถ้าไม่ยอมให้ขายก็ขายไม่ได้ ฤๅยอมให้ขาย ถ้าบุตรยอมรับนี่ค่าตัวเพียงเท่าไร ก็ขายได้แต่เพียงเท่านั้น กฎหมายเก่าอย่างไรผิดไปจากอย่างนี้อย่าเอา เพราะฉะนั้น ให้ความเรื่องนี้ ถ้าบิดามารดาเอาชื่อหญิงนั้นไปขายให้แก่ชายที่มาฉุดเท่าไร ก็ให้บิดามารดาใช้เงินเขาเอง อย่าให้ชายชู้เดิมแลตัวหญิงต้องใช้ เพราะเห็นชัดว่า ตัวหญิงไม่ยอมให้ขาย แลหญิงนั้นเมื่อหนีบิดามารดาตามชายชู้ไป ถ้าเอาเงินทองสิ่งของ ๆ บิดามารดาติดตัวไปด้วย ถ้าบิดามารดาไม่ยอมให้ ก็ให้เร่งคืนให้ เว้นไว้แต่ผ้านุ่งห่มแลเบี้ยเงินฤๅสิ่งของราคาสักสามตำลึง ให้บิดามารดาลดให้หญิงเพื่อจะเปนเสบียงเลี้ยงตัวอยู่สักเดือนหนึ่งสองเดือนกว่าจะมีที่ทำมาหากินกับชายที่ตัวหญิงนั้นยอมเปนเมียเขา ความวิวาทอายัดแลฟ้องเถ้าแก่ให้เลิกเสียให้หมด ๚ะ

ตามลัทธิผู้ชายในบ้านในเมืองทุกวันนี้ภอใจถือว่า หญิงคนใดชายได้ภาเข้าไปในที่ลับจับต้องถึงตัวแล้ว ก็ภอใจถือตัวว่าเปนเจ้าผัว ตัวความก็ว่าอย่างนั้น ผู้ตัดสินก็ว่าอย่างนั้น แล้วตัดสินให้ผัวเปนเจ้าของ แลให้เมียเปนดังสัตว์เดียรฉาน เพราะลัทธิอย่างนั้นแล จึงได้ตัดสินในเวลาหนึ่งให้เลิกกฎหมายเก่าว่าหญิงหย่าชายหย่าได้นั้นให้ยกเสีย แต่เมื่อพิเคราะห์ดูที่ว่าอย่างนั้นผิดยุติธรรมไป หญิงจะหย่าชายก็หย่าได้ตามกฎหมายนั้นต้องยุติธรรมอยู่ให้เอาเปนประมาณ ความเรื่องนี้