หน้า:ประชุมพงศาวดาร (ภาค ๑๕) - ๒๔๖๒.pdf/61

จาก วิกิซอร์ซ
หน้านี้ได้พิสูจน์อักษรแล้ว
๕๐


ในสมัยก่อนคราวรัชกาลที่ ๑ กรุงเทพฯ เจ้าเมืองมียศชั้นพระยาพานทอง มีอำนาจเปนแม่ทัพประจำตัวเสมอ สั่งประหารชีวิตนักโทษที่โทษถึงตายได้ แลได้กระทำมาแล้วหลายเจ้าเมือง เจ้าเมืองมีกรมการผู้ใหญ่ตั้งแต่งออกมาแต่กรุงเทพฯ (หรือข้าราชการชั้นสัญญาบัตร) เปนผู้ช่วย คือ

พระปลัด ๑ หลวงยกรบัตร ๑ หลวงผู้ช่วย ๒ คน บางคราวก็มี ๓ คนบ้าง กับมีพระพลจางวางด่าน ๑

หลวงผู้ช่วยมีราชทินนามต่างกันดังนี้ ตำแหน่งเก่า หลวงทุกขราษฎร์ ๑ หลวงสัจจาภักดี ๑ หลวงรองราชมนตรี ๑ หลวงสิทธิศักดิภักดี ๑ หลวงราญอริราษฎร์ ๑ หลวงรามบริรักษ์ ๑ หลวงมนตรีบริรักษ์ ๑

ตำแหน่งใหม่ครั้งพระยาจางวาง (น้อย) หลวงจักรานุชิต ๑ หลวงบุรีบริบาล ๑

พระปลัดหลวงยกระบัตร หลวงผู้ช่วย มีเลขสำหรับตำแหน่ง รองปลัดรองยกระบัตรแลขุนหมื่นรองผู้ช่วยเปนผู้ควบคุมเลขนั้น พระพลจางวางด่าน ขุนรองพล ได้คุมเลขกองด่าน จัดการลาดตระเวรรักษาด่านทางทั้งทางน้ำทางบก

ตำแหน่งมหาดไทยเปนประทวนเสนาบดี คือ หลวงจ่าบุรินทรอินทเสนามหาดไทย เปนผู้รับคำสั่งเจ้าเมืองทำหนังสือราชการสำคัญ