ชายคนใหญ่ของสมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาประยุรวงศ ซึ่งเป็นพระยาพระคลัง เสนาบดีว่าการต่างประเทศ (ในสมัยนั้น เมื่อยังมิได้แยกออกเป็นกระทรวงหนึ่งต่างหาก) และได้ว่าการปกครองหัวเมืองชายทะเลฝ่ายตะวันออกมาแต่ในรัชชกาลที่ ๒ คงจะได้ศึกษาราชการที่เนื่องกับชาวต่างประเทศและกระบวนการปกครองหัวเมืองในสำนักของบิดาเป็นวิชชาสำคัญสำหรับตัวมาแต่แรก จึงไม่ปรากฏว่า ท่านสันทัดในการช่าง[1] หรือในการขี่ช้างม้า และวิชชาอื่นอย่างหนึ่งอย่างใด ได้ยินท่านผู้หลักผู้ใหญ่ชมมาก็แต่ข้อที่มีความสามารถฉลาดในกระบวนราชการบ้านเมืองอย่างเดียว
สมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาศรีสุริยวงศเห็นจะเป็นคนโปรดของพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัวมาตั้งแต่ในรัชชกาลที่ ๒ ด้วยบิดาของท่านเป็นผู้ซึ่งทรงชอบชิดสนิทสนม และได้มารับราชการกรมท่าร่วมกันเมื่อตอนปลายรัชชกาล เพราะฉะนั้น พอถึงรัชชกาลที่ ๓ เมื่อทรงตั้งบิดาของท่านให้เป็นเจ้าพระยาพระคลัง ตัวท่านก็ได้เป็นที่นายชัยขรรค์ หุ้มแพรมหาดเล็ก และต่อมา ทรงพระกรุณาโปรดฯ ให้เลื่อนบรรดาศักดิ์เป็นที่หลวงสิทธิ์ นายเวรมหาดเล็ก[2] สมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาศรีสุริย
- ↑ ต่อเมื่อมีตำแหน่งในราชการแล้ว จึงได้ศึกษาวิชชาต่อเรือกำปั่นจนชำนิชำนาญ กับอีกอย่างหนึ่ง ดูเหมือนจะชอบศึกษาพงศาวดารจีนด้วย แต่ก็เป็นการชั้นหลังเหมือนกัน
- ↑ สันนิษฐานว่า ได้เป็นที่นายชัยขรรค์ในปีต้นรัชชกาลที่ ๓ เวลานั้นอายุได้ ๑๘ ปี และมีจดหมายเหตุของมิชชันนารีเมื่อ พ.ศ. ๒๑๗๘ เรียกท่านว่า หลวงนายสิทธิ์ เห็นจะได้เป็นที่หลวงสิทธิ์ นายเวรมหาดเล็ก เมื่ออายุราว ๒๕ ปี
