มารดาของข้าพเจ้าชื่อ ทองอยู่ วาทยะกร เกิดในปี พ.ศ. ๒๔๐๑ และถึงแก่กรรมเมื่อวันที่ ๓ มีนาคม พ.ศ. ๒๔๙๓ รวมอายุได้ ๙๓ ปี (เป็นธิดานายปุ๊, นายเม้า เชื้อชาติรามัญ บังคับไทย)
ข้าพเจ้าเกิดเมื่อวันที่ ๑๓ กรกฎาคม พ.ศ. ๒๔๒๖ (ค.ศ. ๑๘๘๓) ตรงกับวันศุกร์ ขึ้น ๙ ค่ำ เดือน ๘ ปีมะแม เวลาย่ำรุ่ง ที่บ้านญาติของมารดา ตำบลบ้านทวาย ใกล้หัวถนนสาธรเวลานี้ เมื่อข้าพเจ้าเกิดแล้ว มารดาได้พามารวมอยู่กับบิดาที่แพซึ่งตั้งอยู่ฝั่งเหนือปากคลองหลอด
ในปี พ.ศ. ๒๔๓๓ (ค.ศ. ๑๘๙๐) ข้าพเจ้ารับการศึกษาวิชาสามัญที่โรงเรียนอัสสัมชัญ (Assumption College) ในชั้นต้น เข้าเรียนภาษาฝรั่งเศสจนถึง พ.ศ. ๒๔๔๑ (ค.ศ. ๑๘๙๘) จบหลักสูตร ในปีต่อมา พ.ศ. ๒๔๔๒ (ค.ศ. ๑๘๙๙) ได้เข้าศึกษาภาษาอังกฤษจนถึงปี พ.ศ. ๒๔๔๓ (ค.ศ. ๑๙๐๐) รวมเวลาที่ข้าพเจ้ารับการศึกษา ณ โรงเรียนแห่งนี้ได้ ๑๑ ปีบริบูรณ์
ใน พ.ศ. ๒๔๔๔ (ค.ศ. ๑๙๐๑) ข้าพเจ้าถูกแต่งตั้งเป็นครูสอนวิชาภาษาอังกฤษในโรงเรียนอัสสัมชัญ และได้ทำการสอนมาจนถึง พ.ศ. ๒๔๔๕ (ค.ศ. ๑๙๐๒) รวมเวลาเป็นครูได้ ๒ ปี
วันที่ ๑ มกราคม พ.ศ. ๒๔๔๖ (ค.ศ. ๑๙๐๓) ข้าพเจ้าออกจากโรงเรียนอัสสัมชัญโดยมีหนังสือรับรองของท่านอธิการโรงเรียนนี้นำฝากเพื่อเข้ารับราชการในกรมรถไฟหลวง แผนกกองเดินรถ (Traffic Department) และต่อมาในวันที่ ๓๐ ธันวาคม พ.ศ. ๒๔๕๖ (ค.ศ. ๑๙๑๓) ข้าพเจ้าก็ได้รับพระราชทานสัญญาบัตรมีราชทินนามว่า “ขุนเจนรถรัฐ”
