เทวีจึงออกมาอ่อนน้อม เปนแล้วกันไปคราว ๑ ต่อมา ได้ความตามจดหมายเหตุของโปจุเกตว่า เพราะเมืองเชียงใหม่ไปเข้ากับเมืองตองอู จึ่งเกิดอริกับกรุงศรีอยุทธยา หนังสือตำนานโยนกว่า อยู่มา กรุงศรีอยุทธยาให้เจ้าเมืองศุโขไทย (คือ ที่พระราชพงษาวดารว่า พระยาพิศณุโลก) คุมสาสตราวุธขึ้นไป ทำอุบายไปเปนฉันมิตร ฝ่ายข้างเมืองเชียงใหม่มีความสงไสย ท้าวพระยาปฤกษากันว่า จะรบหรือจะยอมให้ยกขึ้นไปโดยดี ความเห็นแตกกันเปน ๒ ฝ่าย พระมหาเทวีตัดสินว่า ให้เชื่อตามคำพระยาศุโขไทยที่ว่า จะไปฉันมิตร ให้รับรอง ครั้นพระยาศุโขไทยขึ้นไปถึงเมืองลำพูน เวลากลางคืน ก็เข้าปล้นเอาเมือง แล้วทัพสมเด็จพระไชยราชาธิราชก็ยกขึ้นไปล้อมเมืองเชียงใหม่ (ศักราชตามฉบับหลวงประเสริฐว่า) เมื่อปีมเสง จุลศักราช ๙๐๗ พ.ศ. ๒๐๘๘ แต่งให้หมื่นศรีสหเทพกับพันเทพมณเฑียรเปนราชทูตเข้าไปบอกพระมหาเทวีให้ยอมเปนเมืองออก ข้างพวกเชียงใหม่ไม่ยอม กองทัพกรุงศรีอยุทธยารบพุ่งตีเอาเมืองเชียงใหม่ไม่ได้ ต้องเลิกทัพกลับลงมา ตำนานโยนกว่าดังนี้ แต่พระราชพงษาวดารกับจดหมายเหตุของปินโตโปจุเกตยุติต้องกันว่า ครั้งนั้น ได้เมืองลำพูนแลเมืองเชียงใหม่ นางพระยายอมเปนเมืองประเทศขึ้นกรุงศรีอยุทธยา
หนังสือพงษาวดารเขมรมีเรื่องที่เกี่ยวกับเมืองไทยในรัชกาลสมเด็จพระไชยราชาธิราช กล่าวไว้ดังนี้ว่า สมเด็จพระธรรมราชาธิราช
