หน้า:เรื่องสั้น - สนั่น เทพหัสดิน - ๒๔๘๐.pdf/27

จาก วิกิซอร์ซ
หน้านี้ได้พิสูจน์อักษรแล้ว
๑๙

ได้เงินจากการขายน้ำให้แก่เขานั้น อัตตภาพของประชุมชนรวมกันช่วยให้เกิดลัทธิธรรมเนียมหรือกฎหมายซึ่งได้ชื่อว่า นิติธรรม Culture ของชาวประเทศ และในทำนองเดียวกัน นิติธรรมของหลายประเทศในทวีปก็ช่วยให้เกิดนิติธรรมของทวีป แต่นิติธรรมของทวีปจะตู่เอาว่า เป็นนิติธรรมของประเทศใด ๆ ในทวีปนั้นโดยฉะเพาะ หาได้ไม่ เช่น นิติธรรมของยุโรป European culture ไม่ใช่นิติธรรมอังกฤษ หรือฝรั่งเศส หรือเยอรมัน แต่เป็นนิติธรรมกลางซึ่งประเทศทั้งหลายในยุโรปมีร่วมกัน ฉันใดก็ดี นิติธรรมของชมภูทวีปก็ไม่ใช่นิติธรรมของอินเดีย หรือสยาม หรือจีน หรือญี่ปุ่น แต่เป็นนิติธรรมของพวกเราชาวตะวันออกร่วมกัน และนิติธรรมของตะวันออกและตะวันตกนี้ เป็นเพราะตะวันออกตะวันตกห่างเหินกัน จึงต่างกันมาก

การคมนาคมแต่ก่อนไม่สะดวกเหมือนเดี๋ยวนี้ แต่ถึงกระนั้น ผู้คนที่อุตส่าห์ข้ามประเทศไปถึงกันก็ไปแถลงและเรียนแบบจากกัน คือ เจือจานนิติธรรมแห่งชาติของตน ๆ เผื่อแผ่แก่กันและกัน ดังเห็นได้ในสยามนี้ว่า มีหลายอย่างของไทยเดี๋ยวนี้ที่ได้มาแต่จีนแต่แขก แต่ทุกวันนี้ แม้การ