 | แม่แบบ {{หัวสลับ 2}} ถูกยกเลิกแล้ว กรุณาใช้แม่แบบ {{หัวสลับ}} ทดแทน |
๑๖ กันยายน ๒๕๐๐ ยึดได้สถานที่สำคัญ ๆ เพื่อรักษาสถานการณ์เรียบร้อยแล้ว ครั้นเวลา ๒.๐๐ น. ของวันใหม่ คือ ๑๗ กันยายน ก็ได้มีพระบรมราชโองการโปรดเกล้าฯ แต่งตั้งให้จอมพลสฤษดิ์ ธนะรัชต์ เป็นผู้รักษาพระนครฝ่ายทหาร ดำเนินการที่ชอบที่ควรแก่การปกครองต่อไป
ที่ประชาชนพากันคาดหมายว่า ประเทศไทยจะได้เข้าสู่ประชาธิปไตยอย่างแท้จริงนับแต่วาระนี้ (ภายหลัง ๑๖ ก.ย. ๒๕๐๐) เพราะว่าถึงแม้ "คณะราษฎร" ผู้ยึดอำนาจการปกครองได้สำเร็จเมื่อ ๒๔ มิถุนายน ๒๔๗๕ เคยให้ความหวังไว้ว่า จะสถาปนาระบอบประชาธิปไตยก็จริง แต่พฤติการณ์ของบุคคลในคณะราษฎร และเหตุการณ์อื่น ๆ ที่ผ่านมาโดยลำดับตลอดเวลา ๒๕ ปี ได้ทำลายความหวังนั้นสิ้นลง ข้อแตกต่างในระหว่างการยึดอำนาจการปกครองเมื่อ ๒๔ มิถุนายน ๒๔๗๕ กับเมื่อ ๑๖ กันยายน ๒๕๐๐ มีอยู่คือ "คณะราษฎร" อาศัยปฏิบัติการยึดอำนาจปกครองเป็นการจูงความคิดประชาชน แต่ "คณะทหาร" อาศัยความปรารถนาอันแรงกล้าของประชาชน เป็นเครื่องให้ได้คิด ไม่มีใครปฏิเสธได้ว่านับตั้งแต่การเลือกตั้ง ๒๖ กุมภาพันธ์ ๒๕๐๐ ปรากฏผลแล้ว ประชาชนส่วนใหญ่หรือเกือบทั้งหมดต่างไม่นิยมยินดีด้วย กับการกระทำของรัฐบาลในขณะนั้น แต่สำหรับ “คณะราษฎร” นั้น ถ้าไม่ถึงโอกาสเข้ายึดอำนาจการปกครอง และขอพระราชทานรัฐธรรมนูญที่มีหลักการตามความพอใจของตนแล้ว ประชาชนคงจะพึงพอใจต่อรัฐธรรมนูญที่พระมหากษัตริย์จะพระราชทานเองมากกว่ากุศลจิตของคณะทหารและคณะราษฎรเป็นอย่างไร หรือมีอกุศลจิตอย่างไร บันทึกผลงานอันจะกล่าวต่อไปย่อมเป็นเครื่องพิสูจน์
