หน้านี้ได้พิสูจน์อักษรแล้ว
๕
ระนองมีสันดอนตรงปากอ่าว ลำน้ำเล็กกว่าแม่น้ำกระบุรีมาก ใช้ได้แต่เรือไฟเล็กเวลาน้ำขึ้น ตามฝั่งจังหวัดระนองมีเกาะแลอ่าวใหญ่น้อยน่าชมหลายแห่ง.
เมืองระนองเปนเมืองที่พึ่งเจริญขึ้นในไม่กี่สิบปีนัก แต่เดิมเปนหมู่บ้าน มีราษฎรอยู่ ๗ หลังคาเรือนเท่านั้น พระยาดำรงสุจริต (คอซูเจียง) ต้นตระกูลณระนองเดี๋ยวนี้ ได้มาทำเหมืองขุดแร่แลค้าขาย พาพวกจีนเข้ามามาก การค้าขายก็เจริญขึ้นแต่นั้นมาจนตั้งเปนเมือง แลพระยาดำรงสุจริต (คอซูเจียง) ได้เปนผู้ว่าราชการคนแรก (เวลานี้สำเภาของพระยาสุจริตลำแรกยังอยู่ที่ปากน้ำระนอง แต่ผุหมดแล้ว).
ที่เมืองระยองมีสิ่งที่ควรดู คือ
๑.บ่อน้ำร้อนซึ่งอยู่ริมธารหาดส้มแป้น เปนตาน้ำไหลลงมาจากเขาสูง น้ำร้อนประมาณ ๑๘๐
