กฎหมายไทยฯ/เล่ม 1/เรื่อง 36

ประกาศเจ้าพนักงานซึ่งประจำซองทอดทุ่นล้อมวง

๏ด้วยพระยาอนุรักษราชมณเฑียรรับพระบรมราชโองการใส่เกล้าฯ สั่งให้หมายบอกเจ้าพนักงานทุกกรมซึ่งมีพนักงานในการลอยพระประทีบแลพระบรมวงษานุวงษข้าราชการราษฎรให้ทราบ ด้วยเจ้าพนักงานกรมวังแลกรมพระตำรวจพร้อมกันน้อมเกล้าคำนับบังคมทูลพระกรุณาว่า การลอยพระประทีบซึ่งเปนธรรมเนียมมาแต่เดีมนั้น ภายหลังเปลี่ยนแปลงมาต่าง ๆ ยังหามีแบบแผนข้อบังคับแน่นอนลงไม่ อนึ่ง ธรรมเนียมที่เจ้าพนักงานจะรักษาราชการนั้นก็มีแยกย้ายกันอยู่ จะขอพระราชทานให้เปนข้อบังคับสำหรับรักษาราชการในการลอยประทีบสืบไป จึงมีพระบรมราชโองการมารพระบัณฑูรสุรสิงหนาทใหกรมวังแลเจ้ากรมพระตำรวจพร้อมกันตั้งเปนฉบับธรรมเนียมไว้ให้เจ้าพนักงานซึ่งต้องด้วยราชการทำตามข้อบังคับนี้ทุกประการ ๚

๏ข้อ๑เจ้าพนักงานผู้ที่ต้องลงเรือพระที่นั่งบันลังก์ ก็ให้มาลงประจำเรือพระที่นั่งบันลังก์อยู่แต่ในเวลา ๒ ทุ่ม ให้เจ้ากรมปลัดกรม ๆ ทหารในซ้ายทหารไนขวามิเรือปักโคมเพชสำหรับเรือเปนสำคันมาจอดประจำอยู่ที่เรือพระที่นั่งบันลังก์ ท้ายน้ำลำหนึ่ง เหนือน้ำลำหนึ่ง ตามเจ้าพนักงานฝ่ายซ้ายฝ่ายขวา สำหรับจะได้ไล่เรือแลได้ใช้กิจราชการไปมาในเวลาเสด็จลงทรงลอยพระประทีบ ถ้าผู้ที่เปนพนักงานกรมอื่นนอกจากกรมทหารในซึ่งจะมาลงประจำอยู่ในเรือพระที่นั่งบันลังก์ ถ้าลงอยู่ในเรือพระที่นั่งบันลังก์แล้ว ห้ามอย่าให้เอาเรือของผู้นั้นจอดชิดติดกับเรือพระที่นั่งบันลังก์ ให้ถอยออกไปเสียให้พ้น ไห้อยู่แต่ตัวผู้นั้นผู้เดิยว แลมิให้เอาบ่าวไพร่ซึ่งไม่ใช่พนักงานลงมาอยู่ในเรือพระที่นั่งบันลังก์ด้วยเปนอันขาด ถ้าผู้ที่มิใช่พนักงานลงมาอยู่ในเรือพระที่นั่งบันลังก์ ก็ให้เจ้าพนักงานกรมทหารในฝ่ายซ้ายฝ่ายขวาไล่ขึ้นเสียจากเรือพระที่นั่งบันลังก์ ถ้ามิฟัง ก็ให้เจ้าพนักงานนำความขึ้นถวายคำนับทูลพระกรุณาให้ทราบฝ่าลอองธุลีพระบาท แล้วแต่จะทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ๚ะ

๏ข้อ๒ตั้งแต่เวลาสองทุ่มไปแล้ว ถึงยังไม่เสด็จพระราชดำเนีนลงประทับเรือพระที่นั่งบันลังก์ก็ดี ห้ามไม่ให้เรือแจวเรือพายแลเรือกลไฟพระบรมวงษานุวงษข้าราชการผู้ใหญ่ผู้น้อยแลเรือราษฎรผ่านไปมาหน้าเรือพระที่นั่งบันลังก์ในทุ่นแพไฟเปนอันขาด ถ้าจะเข้ามาเฝ้าทูลลอองธุลีพระบาท ก็ให้เดินนอกทุ่นแพไฟ ๚ะ

๏ข้อ๓ถ้าเสด็จพระราชดำเนีนลงเรือพระที่นั่งบันลังก์ พนักงานชักโคมสัญญา เรือตำรวจออกจากท่าจับทุ่นล้อมวงยังมิได้ลดโคมสัญญา ห้ามมิให้เรือแจวเรือพายเรือกลไฟพระบรมวงษานุวงษแลข้าราชการซึ่งมิใช่พนักงาน แลราษฎร ลัดทุ่นเข้าออกเปนอันขาด ถ้ามิฟังขืนลัดเข้ามาในทุ่น ให้เจ้าพนักงานซึ่งประจำทุ่นไล่จับเอาคนเอาเรือผู้ที่ลัดเข้ามาในทุ่นไว้ แล้วให้ถวายคำนับทูลพระกรุณาแล้วแต่จะทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ๚ะ

๏ข้อ๔เมื่อเวลาเสด็จพระราชดำเนีนลงประทับในเรือพระที่นั่งบันลังก์แล้ว เจ้าพนักงานทั้งปวงทอดทุ่นล้อมวงเหนเรือลัดเข้ามาน่าที่ของผู้ใด ไม่ห้ามปราบไล่ขับจับกุม ปล่อยให้เรือนั้นล่วงไปเกีนทุ่นน่าที่ ถ้าทุ่นลำอื่นจับได้ จะให้มีโทษแก่ผู้เจ้าน่าที่ซึ่งปล่อยให้เรือล่วงพ้นมานั้นตามสมควรแก่โทษ ๚ะ

๏ข้อ๕ผู้ต้องเกณฑ์ส่งกระทงรับกระทง ให้มีเรือจุดโคมปักมาในลำเรือเปนสำคัญ ถ้าส่งกระทงต่อเจ้าพนักงานท้ายเรือพระที่นั่งบันลังก์แล้ว ให้ลงไปคอยรับกระทงไต้ถ้าโรงวิเสศ อย่าให้ล่วงขึ้นมารับกระทงเหนือโรงวิเสศ ถ้าล่วงพ้นขึ้นมา ให้เรือทุ่นตำรวจห้ามปรามอย่าให้ล่วงขึ้นมาได้ ถ้าขืนล่วงขึ้นมา ก็ให้จับเอาตัวเอาเรือผู้นั้นไว้ทำโทษตามโทษานุโทษ ๚ะ

๏ข้อ๖ถ้าเจ้าพนักงานผู้ที่ลงในเรือพระที่นั่งบันลังก์มามิทันเวลาเสด็จพระราชดำเนีนลงมาประทับในเรือพระที่นั่งบันลังก์แล้ว ห้ามมิให้ลัดทุ่นเข้ามาเปนอันขาด ถ้ามิฟังขืนลัดเข้ามาในทุ่น ก็ให้เจ้าพนักงานผู้ทอดทุ่นล้อมวงจับเอาตัวคนเอาเรือผู้นั้นไว้ แล้วให้นำความขึ้นถวายคำนับทูลพระกรุณาแล้วแต่จะทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ๚ะ

๏ข้อ๗ถ้าเจ้าพนักงานดอกไม้เพลีงทอดทุ่นเรือดอกไม้แล้ว ให้ประจำรักษาอย่าให้ละเลยมีเหตุการเกีดขึ้นในเรือดอกไม้เพลีงได้ ห้ามมิให้ผู้ที่มิใช่พนักงานดอกไม้เพลีงไปแอบจอดชิดติตกับเรือทุ่นเรือดอกไม้ อนึ่ง ดอกไม้พุ่มซึ่งไปซุ่มหลบฝนอยู่ที่ท่าพระ ถ้าเจ้าพนักงานดอกไม้เพลีงจะล่องเอาเรือดอกไม้ลงไปที่เรือทุ่น ก็ให้มีเรือจุดโคมปักน่าเรือดอกไม้ไปเปนสำคัญ อย่าให้ภาเรือผู้ที่มิใช่พนักงานล่องตามเรือดอกไม้ลงไปด้วย ถ้าเรือลำหนึ่งลำใดล่องตามเรือดอกไม้ลงไป ก็ให้เจ้าพนักงานล้อมวงจับเอาคนเอาเรือลำนั้นไว้ให้จงได้ ๚ะ

๏ข้อ๘ให้มีกรมวังทหารประจำรักษาประตูหลังพระที่นั่งราชกิจวินิจฉัยตั้งแต่เวลาย่ำค่ำไปแล้ว เจ้าพนักงานฝ่ายในลงประจำจัดการอยู่ในนั้น ผู้ที่มิใช่พนักงานห้ามมิให้เข้าไปในประตูพระที่นั่งราชกิจวินิจฉัย ถ้ามีฟัง ก็ให้ทหารจับเอาตัวผู้นั้นที่เข้าไปมาส่งยังเจ้าพนักงานกรมวัง ๆ ต้องถวายคำนับทูลพระกรุณาแล้วแต่จะทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ๚ะ

๏ข้อ๙สนมตำรวจพลเรือนกรมวังทหารซึ่งรักษาประตูข้างฉนวนประจำท่าทั้งชั้นนอกชั้นใน ให้ระวังรักษาตั้งแต่เวลาที่พ้น ๒ ทุ่มแล้ว ห้ามมิให้ผู้ที่มิใช่พนักงานรักษาประตูไปยืนอยู่ประตูข้างฉนวนชั้นนอกชั้นใน ถ้าผู้ที่มีราชการทั้งฝ่ายน่าฝ่ายในจะไปมาทางนั้น ให้บอกแต่เจ้าพนักงานผู้รักษาประตูว่าจะไปด้วยกิจราชการอย่างนั้น ก็ให้เจ้าพนักงานผู้รักษาประตูข้างในข้างนอกบอกส่งผู้จะไปกิจราชการแต่เฉภาะผู้นั้น ถ้าผู้หนึ่งผู้ใดไม่มีกิจราชการเดีนผ่านฉนวนไปมา ก็ให้ผู้ที่รักษาประตูข้างในข้างนอกจับตัวมาส่งกรมวังลงโทษตามโทษานุโทษ ๚ะ

๏ข้อ๑๐ตั้งแต่เวลาเสด็จพระราชดำเนีนลงประทับในเรือพระที่นั่งบันลังก์แล้ว ห้ามมิให้พระบรมวงษานุวงษข้าราชการผู้ใหญ่ผู้น้อยแลราษฎรทั้งเจ้าพนักงานล้อมวงจุดดอกไม้เพลีงในล้อมวงเปนอันขาด ถ้าผู้ใดจุดดอกไม้เพลีงในล้อมวงน่าที่เจ้าพนักงานผู้ใด ให้เจ้าพนักงานน่าที่ห้ามปราม ถ้ามิฟัง ให้เจ้าพนักงานจับเอาตัวให้จงได้ ๚ะ

๏ข้อ๑๑ถ้าเจ้าพนักงานลงเรือพระที่นั่งบันลังก์ แลล้อมวงฝ่ายน้ำฝ่ายบก แลกระบวนแห่นำตามเสด็จทั้งปวง เมื่อเวลาเสด็จพระราชดำเนีนลงประทับเรือพระที่นั่งบันลังก์แล้ว ยังไม่เสด็จพระราชดำเนีนขึ้น อย่าให้เจ้าพนักงานลงเรือพระนี่นั่งบันลังก์แลล้อมวงแห่นำตามเสด็จทั้งปวงทิ้งละน่าที่ไปเปนอันขาด ถ้าผู้ใดทิ้งละน่าที่ของตัวเสีย ให้ทำโทษผู้นั้นตามโทษานุโทษ ๚ะ

๏ข้อ๑๒ซึ่งพระยาพระหลวงผู้เปนพนักงานทอดทุ่นเหนือทุ่นท้ายตั้งกองล้อมวงทั้งปวงนั้น ถ้าป่วยไป ให้พระยาพระหลวงในกรมนั้น ๆ แทนตัวมาทอดทุ่นตั้งกองล้อมวง อย่าให้เขาขุนหมื่นพันทนายบ่าวไพร่มาตั้งกองทอดทุ่นล้อมวงแทนตัวเปนอันขาด แล้วให้เจ้าพนักงานตั้งกองจุกช่องล้อมวงทางน้ำทางบกมาประจำรักษาน่าที่ให้พร้อมแต่ในเวลา ๒ ทุ่ม แลผู้เปนพนักงานมาทอดทุ่นประจำน่าที่อยู่ก่อนแล้ว ถ้าน้ำเชี่ยวส⟨ม⟩อเกาเรือเลื่อนจากน่าที่ไป ให้บอกกับเรือทุ่นที่ไกล้เคียงกันให้รู้ไว้ แต่อย่าให้ถอยเรือเข้าแอบเสียค่างฝั่ง ถ้าเจ้าพนักงานผู้ตรวจทางน้ำทางบกไปตรวจทุ่นใดกองใดขาดน่าทีมามิทันในกำหนด ฤๅถอนเรือนทุ่นเข้าแอบฝั่ง ก็ให้เจ้าพนักงานผู้ตรวจไปเกาะเอาตัวผู้ที่ขาตน่าที่มาไว้ แล้วให้นำความขึ้นถวายคำนับทูลพระกรุณาให้ทราบฝ่าลอองธุลีพระบาทนั้น ให้เจ้าพนักงานจุกช่องล้อมวงทอดทุ่นทำตามข้อบังคับนี้จงทุกประการ แลพระบรมวงษานุวงษข้าราชการราษฎรซึ่งจะขึ้นล่องไปมาอยาให้ละเมีนข้อบังคับนี้ประการหนึ่งประการใดได้ ถ้าไม่ฟังจะเอาตัวเปนโทษตามโทษานุโทษ ประกาศมาณวันศุกร เดือนสิบเอด ขึ้นสิบสามค่ำ ปีจอฉศก ๑๒๓๖ ๚ะ