คัมภีร์โหราศาสตร์ไทยมาตรฐานฉบับสมบูรณ์/สุริยปฐาน และ จันทรปฐาน

หลักพยากรณ์ที่ ๒๘ สุริยปฐานและจันทรปฐาน

ในตำรานี้กำหนดว่า พระอาทิตย์และพระจันทร์กำเนิด ต้องจรอยู่ในราศีนั้นๆ
เท่านั้นปี เรียกว่าปฐาน คำว่าปฐานนี้ น่าจะมาจากคำว่าปฐน ที่แปลว่าการอ่านหรือการ
ให้รู้ คือให้รู้การโคจรของพระอาทิตย์และพระจันทร์ว่า จะให้เกิดทุกข์สุขแก่เจ้าชะตาอย่างไร
ท่านวางเกณฑ์สำหรับปฐานทั้ง ๒ ไว้ดังนี้

ถ้าจะพยากรณ์ให้ตั้งอายุโหราลง อาทิตย์กำเนิดอยู่ราศีใด เอาจำนวนปีในราศี
ที่พระอาทิตย์กำเนิดสถิตนั้นลบอายุไปก่อน แล้วจึงเอาจำนวนปีตามเกนทร์ในราศีเบื้องหน้า
ลบไปโดยลำดับ ลบไม่ได้ในราศีใด พระสุริปฐานก็จรอยู่ในราศีนั้น สมมุติว่าพระอาทิตย์
กำเนิดอยู่ราศีธนู และคิดอายุที่บัดนี้ได้ ๒๖ ปี จึงเอา ๕ ปีในราศีธนูลบ ๒๖ ปี
เหลือ ๒๑ ปี จึงเอา ๖ ปีในราศีมังกรลบต่อไปเหลือ ๑๕ ปี จึงเอา ๕ ปี
ในราศีกุมภ์ลบต่อไปเหลือ ๑๐ ปี จึงเอา ๕ ปีในราศีมีนลบต่อไปเหลือ ๕ ปี
จึงเอา ๖ ปีในราศีเมษ ลบไม่ได้สุริยปฐานก็คงจรอยู่ในราศีเมษ

• 
  สุริยปฐาน
  
• 
  จันทรปฐาน
  

สำหรับจันทรปฐาน ก็เอาจำนวนปีในราศีที่จันทร์กำเนิดสถิตลบอายุก่อน แล้ว
จึงเอาจำนวนปีในราศีเบื้องหน้าลบไปโดยลำดับ สมมุติว่าจันทร์กำเนิดอยู่ในราศีกุมภ์ ก็เอา
จำนวน ๖ ปีในราศีกุมภ์ลบอายุ ๒๖ ปี แล้วเอาจำนวนปีในราศีเบื้องหน้าลบต่อไป
จนถึงราศีพฤษภ เหลืออยู่ ๓ ปี จึงเอา ๖ ปี ในราศีเมถุนลบต่อไป ลบไม่ได้
จันทรปฐานก็คงจะจรอยู่ในราศีเมถุน แล้วจึงไปดูคำพยากรณ์ว่า สุริยปฐานและจันทรปฐาน
อยู่ราศีนั้น มีพยากรณ์ว่าอย่างไร คำพยากรณ์ประจำราศีใช้อย่างเดียวกันทั้งสุริยปฐาน
และจันทรปฐานดังนี้  :-

๏ อยู่พฤษภและกุมภ์ให้ทาย วัวควายข้าคนหนีหาย สิ่งสินกระจาย ค้าขายอุบาทว์ขาดทุน
๏ มังกร กรกฎ ตุล บ่มิเป็นคุณโหดหาญ จะพลัดจะพรากจากสถานบริวารพวกพ้องพงศ์พันธ์
๏ พฤศจิก เมถุน มีน กันย์ เจริญทุกอันสิ่งสิน ยศศักดิ์ลือชาอาจิณ ทุกถิ่นนิยมสมใจ
๏ เมษ สิงห์ ธนูมีไชย ท้าวไทยให้ลาภสักการ จำเริญสมบัติบริพาร สำราญสัมฤทธิ์แลนา