ชุมนุมพระนิพนธ์/ภาค 2/เรื่อง 4/ตอน 6
ในสยามประเทศนี้ เมื่อก่อนพุทธศักราช ๑๘๒๖ ยังไม่มีหนังสือไทย ใช้กันแต่หนังสือคฤนถ์ซึ่งพวกพราหมณ์พามาแต่อินเดีย แลต่อมาใช้หนังสือขอมซึ่งพวกขอมคิดแปลงมาแต่หนังสือคฤนต์ ตามที่เคยเห็นศิลาจารึก เห็นใช้เขียนแต่ภาษามคธ ภาษาสันสกฤต แลภาษาขอม ไม่เคยพบจารึกอักษรคฤนถ์เปนภาษาไทยเลย กฎหมายไทยที่ตั้งขึ้นเมื่อกรุงสุโขทัยเปนราชธานีตอนก่อน พ.ศ. ๑๘๒๖ จะให้แปลกลับเปนภาษาขอมหรือภาษาสันสกฤต หรือบางทีจะมีวิธีเขียนภาษาไทยด้วยตัวหนังสือคฤนถ์แลหนังสือขอมอย่างแปลร้อยได้ ข้อนี้หาทราบไม่ แต่การจดลงเปนหนังสือ ไม่ว่าภาษาใด คงเปนหน้าที่พราหมณ์ เพราะผู้ที่รู้หนังสือแลเจ้าตำหรับกฎหมายในเวลานั้นมีอยู่แต่ในพวกพราหมณ์ ด้วยเหตุนี้ พราหมณ์จึงเปนเจ้าหน้าที่สำคัญในการรักษากฎหมายมาแต่โบราณ แม้จะดูในทำเนียบศักดินาพลเรือนในกฎหมายที่ปรากฎอยู่ทุกวันนี้ ก็จะเห็นได้ว่า ตำแหน่งลูกขุนณศาลหลวงที่สูงศักดิ์ชื่อเปนพราหมณ์ทั้งนั้น สมเด็จพระร่วงเจ้าพระองค์ที่มีพระนามจารึกไว้ว่า พ่อขุนรามคำแหง หรือที่หน้า:ชุมนุมพระนิพนธ์ - ดำรง - ๒๔๙๔ (๒).pdf/331หน้า:ชุมนุมพระนิพนธ์ - ดำรง - ๒๔๙๔ (๒).pdf/332หน้า:ชุมนุมพระนิพนธ์ - ดำรง - ๒๔๙๔ (๒).pdf/333หน้า:ชุมนุมพระนิพนธ์ - ดำรง - ๒๔๙๔ (๒).pdf/334หน้า:ชุมนุมพระนิพนธ์ - ดำรง - ๒๔๙๔ (๒).pdf/335หน้า:ชุมนุมพระนิพนธ์ - ดำรง - ๒๔๙๔ (๒).pdf/336หน้า:ชุมนุมพระนิพนธ์ - ดำรง - ๒๔๙๔ (๒).pdf/337หน้า:ชุมนุมพระนิพนธ์ - ดำรง - ๒๔๙๔ (๒).pdf/338หน้า:ชุมนุมพระนิพนธ์ - ดำรง - ๒๔๙๔ (๒).pdf/339หน้า:ชุมนุมพระนิพนธ์ - ดำรง - ๒๔๙๔ (๒).pdf/340หน้า:ชุมนุมพระนิพนธ์ - ดำรง - ๒๔๙๔ (๒).pdf/341หน้า:ชุมนุมพระนิพนธ์ - ดำรง - ๒๔๙๔ (๒).pdf/342หน้า:ชุมนุมพระนิพนธ์ - ดำรง - ๒๔๙๔ (๒).pdf/343หน้า:ชุมนุมพระนิพนธ์ - ดำรง - ๒๔๙๔ (๒).pdf/344หน้า:ชุมนุมพระนิพนธ์ - ดำรง - ๒๔๙๔ (๒).pdf/345หน้า:ชุมนุมพระนิพนธ์ - ดำรง - ๒๔๙๔ (๒).pdf/346หน้า:ชุมนุมพระนิพนธ์ - ดำรง - ๒๔๙๔ (๒).pdf/347หน้า:ชุมนุมพระนิพนธ์ - ดำรง - ๒๔๙๔ (๒).pdf/348หน้า:ชุมนุมพระนิพนธ์ - ดำรง - ๒๔๙๔ (๒).pdf/349หน้า:ชุมนุมพระนิพนธ์ - ดำรง - ๒๔๙๔ (๒).pdf/350หน้า:ชุมนุมพระนิพนธ์ - ดำรง - ๒๔๙๔ (๒).pdf/351หน้า:ชุมนุมพระนิพนธ์ - ดำรง - ๒๔๙๔ (๒).pdf/352หน้า:ชุมนุมพระนิพนธ์ - ดำรง - ๒๔๙๔ (๒).pdf/353หน้า:ชุมนุมพระนิพนธ์ - ดำรง - ๒๔๙๔ (๒).pdf/354หน้า:ชุมนุมพระนิพนธ์ - ดำรง - ๒๔๙๔ (๒).pdf/355หน้า:ชุมนุมพระนิพนธ์ - ดำรง - ๒๔๙๔ (๒).pdf/356หน้า:ชุมนุมพระนิพนธ์ - ดำรง - ๒๔๙๔ (๒).pdf/357หน้า:ชุมนุมพระนิพนธ์ - ดำรง - ๒๔๙๔ (๒).pdf/358หน้า:ชุมนุมพระนิพนธ์ - ดำรง - ๒๔๙๔ (๒).pdf/359หน้า:ชุมนุมพระนิพนธ์ - ดำรง - ๒๔๙๔ (๒).pdf/360หน้า:ชุมนุมพระนิพนธ์ - ดำรง - ๒๔๙๔ (๒).pdf/361หน้า:ชุมนุมพระนิพนธ์ - ดำรง - ๒๔๙๔ (๒).pdf/362หน้า:ชุมนุมพระนิพนธ์ - ดำรง - ๒๔๙๔ (๒).pdf/363หน้า:ชุมนุมพระนิพนธ์ - ดำรง - ๒๔๙๔ (๒).pdf/364หน้า:ชุมนุมพระนิพนธ์ - ดำรง - ๒๔๙๔ (๒).pdf/365