ประกาศให้จับผู้ร้าย ลงวันขึ้น 7 ค่ำ เดือน 10 จ.ศ. 1248

by พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว

ประกาศให้จับผู้ร้าย

มีพระบรมราชโองการมารพระบัณฑูรสูรสิงหนาทให้ประกาศแก่พระบรมวงษานุวงษ ข้าราชการผู้ใหญ่ผู้น้อย ทั้งในพระบรมมหาราชวังแลพระราชวังบวรฯ ให้ทราบทั่วกันว่า ในหมู่นี้เกิดโจรผู้ร้ายชุกชุมขึ้น ราษฎรพากันตื่นตกใจหวั่นหวาดไปต่าง ๆ ได้ทรงเร่งรัดตักเตือนให้กรมพระนครบาลปราบปราม การก็ไม่สงบลงได้ จึ่งโปรดเกล้าฯ ให้แต่งกองจับออกสืบสวนสอดแนมจับผู้ร้าย ได้ออกจับมา ๒ เวลา ๓ เวลา ก็ได้แต่ผู้ร้ายคนเดียว ใช้กรมพระนครบาลจับได้บ้างหลายคน ก็พอเปนทางที่จะสืบสวนเอาตัวผู้ร้ายได้อีกบ้าง แต่ยังไม่ได้ตัวผู้ร้ายโดยเรวทันพระราชประสงค์ ราษฎรยังไม่วายความหวาดหวั่นสดุ้งสเทือน เปนที่เร่าร้อนพระราชหฤไทยยิ่งนัก ด้วยทรงพระมหากรุณาแก่ไพร่ฟ้าประชาราษฎรผู้มีความเดือดร้อนหวาดหวั่นด้วยโจรผู้ร้าย ต้องรวังรักษาบ้านเรือนเปนความลำบากดังนี้ ถ้าการปราบปรามโจรผู้ร้ายครั้งนี้ไม่ราบคาบสงบลงได้ตราบใด ก็จะเปนที่ร้อนพระราชหฤไทย ไม่ทรงสบายได้เลย เพราะฉนั้น จึ่งโปรดเกล้าฯ ให้ประกาศมาว่า บันดาพระบรมวงษานุวงษแลข้าราชการที่มีใจจงรักษภักดีต่อใต้ฝ่าลอองธุลีพระบาท ถึงไม่ได้เปนกองจับ ก็ให้ตั้งพระไทยตั้งใจกันสืบสวนแต่งคนออกสอดแนมเอาตัวแลเอาที่สำนักนิ์ผู้ร้ายให้ทั่วกันทุกพระองคทุกท่านทุกนาย ถ้าได้ความมั่นคงมีกำลังพอจะจับกุมมาส่งได้ ก็ให้จับมา ถ้าไม่มีกำลัง จะนำความไปแจ้งต่อกรมพระนครบาลฤๅกองจับทั้ง ๒๐ กองนำไปจับตัวคนร่าย ฤๅจะนำข้อความขึ้นกราบบังคมทูลพระกรุณาให้ทรงทราบใต้ฝ่าละอองธุลีพระบาททีเดียวก็ได้ จะได้โปรดเกล้าฯ ให้ไปจับตัวมาพิจารณา

อนึ่ง ถ้าผู้ต้องซัดว่าเปนผู้ร้ายเปนข้าเปนบ่าวสังกัดขึ้นในพระบรมวงษานุวงษพระองคใด ฤๅข้าราชการผู้ใด ฤๅมูลนายทราบความว่าบ่าวเปนผู้ร้าย ให้รีบจับกุมเอาตัวมาส่งให้ตระลาการพิจารณา ถ้าหลบหนีไปทางไกล ก็ให้เอาตัวจำนำมาส่ง แลช่วยสืบเสาะติดตามเอาตัวให้เตมกำลังเตมปัญญา จึ่งจะนับว่าเปนผู้มีความกระตัญญูซื่อตรงต่อใต้ฝ่าลอองธุลีพระบาท ถ้าพระบรมวงษานุวงษข้าราชการผู้ใดได้ทราบว่า ใครเปนผู้ร้าย สำนักนิ์หลักแหล่งอยู่แห่งใด ฤๅเปนบ่าวไพร่สังกัดขึ้นแก่ตัว เพิกเฉยเสีย ไม่คิดอ่านสืบเสาะติตาม ฤๅไม่นำความมาแจ้งต่อกองจับแลกราบบังคมทูลให้ทรงทราบใต้ฝ่าลอองธุลีพระบาท ปกปิดไว้ด้วยความรัก ความกลัว ความแกล้ง ความเกียจคร้าน ไม่เจบร้อนด้วยการแผ่นดิน ผู้นั้นนับว่าขาดน้ำพระพัฒนสัตยา มิได้มีความกระตัญญูซื่อตรงต่อใต้ฝ่าลอองธุลีพระบาท ซึ่งเปนที่ร้อนพระราชหฤไทย ด้วยทรงพระมหากรุณาแก่ประชาราษฎร เพราะฉนั้น พระบรมวงษานุวงษข้าราชการบันดาที่ได้ทราบหมายประกาศนี้แล้ว ให้รีบเร่งแต่งข้าไทยบ่าวไพร่ออกสืบสวนเอาตัวแลเอาข่าวคราวอ้ายผู้ร้ายให้ได้ดังพระราชประสงค จะเปนความชอบในพระองคแลในตนสืบไปภายน่า

ประกาศมาณวันเสาร เดือนสิบ ขึ้นเจดค่ำ ปีจอ อัฐศก ศักราช ๑๒๔๘ เปนวันที่ ๖๕๐๗ ในรัชกาลปัตยุบันนี้

บรรณานุกรม

• "ประกาศให้จับผู้ร้าย ลงวันเสาร์ ขึ้น 7 ค่ำ เดือน 10 จ.ศ. 1248]". (2429, 15 ตุลาคม). ราชกิจจานุเบกษา. เล่ม 3, ตอน 28. หน้า 188–189.