ประชุมประกาศรัชกาลที่ 4/ภาค 1/เรื่อง 2
ด้วยเจ้าพระยายมราชรับพระบรมราชโองการใส่เกล้าฯ ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ สั่งว่า ณวัน ๗ฯ ๒ ค่ำ ปีกุญตรีศก เวลาเช้าพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวผู้ทรงวิริยปรีชาญาณทศพิธราชธรรม์อันมหาประเสริฐเสด็จออกณพระที่นั่งอมรินทรวินิจฉัยมไหสุริยพิมานโดยสถานอุตราภิมุข พร้อมด้วยสมเด็จเจ้าพระยาแลเสนาบดีมนตรีกระวีชาติปโรหิตาจารย์เฝ้าลอองธุลีพระบาทโดยอันดับ นายพินิจราชการ มหาดเล็ก ลำดับความกราบทูลพระกรุณาว่า ตั้งแต่ณวัน ๑ฯ ๗ ค่ำ ปีกุญตรีศก มาจนถึงณวัน ๑ฯ ๑ ค่ำ ปีกุญตรีศก ได้ ๗ เดือน ราษฎรผู้มีคดีฟ้องไว้กับขุนศรีธรรมราชจ่าศาลณศาลหลวงด้วยข้อความเพ่งอาญาอุทธรณ์นครบาล ๑๑๒๒ ฉบับ ได้ส่งฟ้องไว้ให้ตุลาการหมายเกาะจำเลยมาพิจารณาแต่ ๓๖๐ ฉบับ ผู้มาฟ้องละฟ้องของตนไว้ที่ขุนศรีธรรมราชจ่าศาลผู้รับฟ้อง ๔๑๑ ฉบับ พระศรีภูริปรีชาเสนาบดีศรีสาลักษณ์ผู้ประทับ ๑๙๗ ฉบับ ตุลาการผู้พิจารณา ๒๔ ฉบับ เข้ากัน ๖๓๒ ฉบับ
จึงมีพระบรมราชโองการมารพระบัณฑูรสุรสิงหนาทดำรัสเหนือเกล้าฯ สั่งว่า ให้เจ้าพระยายมราชเปนผู้สำเร็จการในกรมลูกขุนผู้ปรับแลตุลาการ พิจารณาความราษฎรทั้งปวงเปนยุติธรรมตามกฎหมายให้แล้วโดยเร็ว เจ้าพระยายมราชซึ่งได้แต่งกฎหมายประกาศไว้สำหรับผู้รับฟ้องผู้ประทับแลตุลาการผู้พิจารณา แต่นี้สืบไปเมื่อน่าถ้าผู้ใดมาฟ้องไว้แล้วทิ้งฟ้องเสีย ไม่มาเตือนขุนศรีธรรมราชจ่าศาลให้ส่งฟ้องไปให้ผู้ประทับก็ดี มิได้มาเตือนพระศรีภูริปรีชาศรีสาลักษณ์ให้ส่งฟ้องที่ประทับไว้ไปให้ตุลาการก็ดี มิได้มาเตือนตุลาการให้หมายเกาะจำเลยมาพิจารณาก็ดี ผู้ที่มาฟ้องละฟ้องของตนไว้ให้ความค้างช้าอยู่ในผู้รับฟ้องผู้ประทับแลตุลาการนั้น หาชอบไม่ ถ้าผู้ฟ้องละฟ้องทิ้งไว้ ไม่มาเตือนผู้รับฟ้องผู้ประทับฟ้องแลตุลาการให้พิจารณาต่อไป พ้นกำหนด ๑๕ วันแล้ว ให้ยกฟ้องนั้นเลิกเสีย อย่าให้พิจารณาต่อไป
อนึ่ง ผู้มีคดีฟ้องขึ้นใหม่ด้วยข้อความประการใด ๆ ก็ดี ให้ขุนศรีธรรมราชจ่าศาลเขียนบานแผนกจดหมายสังกัดมูลนายบ้านเรือนผู้ฟ้องไว้ว่าจะกล่าวโทษคนนั้นด้วยเรื่องความอย่างนั้นไว้ก่อน แล้วให้ผู้ฟ้องหานายประกัน ๆ ให้จงได้ใน ๓ วัน อย่าให้ขุนศรีธรรมราชเรียกค่าเชิงประกันแก่ผู้มาฟ้องนั้นเลย ถ้าผู้มาฟ้องขัดแขงมิให้นายประกัน ก็อย่าให้ขุนศรีธรรมราชรับฟ้องนั้นไว้ อนึ่ง ผู้มาฟ้องให้นายประกันแล้ว ผู้รับฟ้องก็รับฟ้องไว้ ยังหาได้ส่งเจ้ากระทรวงไม่ ผู้ฟ้องป่วยแลมีราชการไป ก็ให้ผู้หนึ่งผู้ใดมาบอกแก่ผู้รับฟ้องไว้เปนคำนับ ถ้ากลับจากราชการแลหายป่วยแล้ว ให้เตือนว่าความต่อไปใน ๑๕ วัน ถ้าพ้นกำหนดจะให้ยกฟ้องเสีย ให้นายเวรมหาดไทยกลาโหมหมายประกาศทุกหมู่ทุกหมวดให้เจ้าต่างกรมแลหากรมมิได้ฝ่ายน่าฝ่ายในในพระบรมมหาราชวังแลพระบวรราชวัง แขวงกำนันพันนายบ้านนายอำเภอ อาณาประชาราษฎรผู้มีคดี ให้รู้จงทั่ว ให้ทำตามหมายประกาศนี้จงทุกประการ ตามพระบรมราชโองการโปรดเกล้า ฯ
ลงพิมพ์ณวันเสาร์ เดือน ๓ ขึ้น ๓ ค่ำ ปีกุญตรีศก จุลศักราช ๑๒๑๓