พจนานุกรมกฎหมาย/อ
ไปยังการนำทาง
ไปยังการค้นหา
สารบัญ
คำนำ · คำชี้แจง · ก · ข · ค · ฆ · ง · จ · ฉ · ช · ซ · ฌ · ญ · ฎ · ฏ · ฐ · ฑ · ฒ · ณ · ด · ต · ถ · ท · ธ · น · บ · ป · ผ · ฝ · พ · ฟ · ภ · ม · ย · ร · ล · ว · ศ · ษ · ส · ห · ฬ · อ · ฮ
อคติ · องคมนตรี · อธิการ · อธิบดี · อนาจาร · อนามัย · อนุกรรมการ · อนุญาโตตุลาการ · อนุบาล · อนุภรรยา · อนุมาน · อนุมัติ · อนุโลม · อนุวรรตน์ · อสักขิกา · อสมพะยาน · อสังกมะทรัพย์ · อสังหาริมทรัพย์ · อวิญญาณกทรัพย์ · อั้งยี่ · อัญญัตระพะยาน · อัญญมณี · อัธยาศัย · อับปาง · อัตราเผื่อเหลือเผื่อขาด · อากร · อากาศนาวา · อากาศยานต่างประเทศ · อากาศยานบรรทุกของ · อากาศยานบรรทุกคนโดยสาร · อาชญา · อาชญาบัตร์ผูกขาดตรวจแร่ · อาชญาบัตร์ตรวจแร่ · อาธิปัตย์ · อาณาเขตต์ของประเทศ · อายัด · อายุความ · อารามราษฎร์ · อาเลอ · อาว์ · อาวัล · อาวุธปืน · อำนาจ · อำนาจเดิรสะดวก · อำนาจพร้อมบูรณ์ · อำนาจไม่พร้อมบูรณ์ · อำนาจห้าม · อำนาจเหนือของ · อำนาจเหนือบุคคล · อำนาจอันชอบธรรม · อำเภอ · อิสเมนต์ · อิสสระประเทศ · อิสสระภาพ · อุกฉกรรจ์ · อุโฆษ · อุกอาจ · อุกฤษฏ์ · อุกฤษฏ์โทษ · อุดรพยาน · อุตริพะยาน · อุตสาหกรรม · อุททิศ · อุทธรณ์ · อุทลุม · อุบาทว์ · อุบาย · อุบัติ · อุบัติเหตุ · อุปกรณ์ · อุปกรณ์แห่งค่าระวางพาหนะ · อุปัชฌายะ · อุปโภค · อุปสมบท · เอก · เอกอุ · เอกมอ · เอกสอ · เอกสาร
อ.
อคติ
| ⟨อคติ⟩ | ความลำเอียง | |
| ตามกฎหมายลักษณะอินทภาษ ให้ผู้พิพากษาตัดสินคดีความโดยปราศจากอคติ ๔ ประการ คือ— | ||
| (๑) ฉันทาคติ ความลำเอียงโดยเห็นแก่กันเพราะความรักใคร่ | ||
| (๒) โทสาคติ ความลำเอียงโดยโกรธ | ||
| (๓) ภยาคติ ความลำเอียงโดยกลัวเกรง | ||
| (๔) โมหาคติ ความลำเอียงโดยหลงไม่รู้ทัน | ||
| (ดู กฎห์ลักษณะอินทภาษ ในกฎหมายราชบุรี หน้า ๓๕) | ||
| องคมนตรี | ผู้เป็นที่ปรึกษาในพระองค์พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว (ดู พระราชปรารภ ใน พ.ร.บ. องคมนตรี พ.ศ. ๒๔๗๐ และดู พ.ร.บ. ปรีวีเคานซิล จุลศักราช ๑๒๓๖ ซึ่งได้ยกเลิกแล้วโดย พ.ร.บ. องคมนตรี พ.ศ. ๒๔๗๐) | |
| อธิการ | อำนาจ, การปกครอง, ความบังคับบัญชา, ตำแหน่ง, หน้าที่, กิจการอันยิ่งใหญ่ | |
| แต่ตามความหมายในพระราชบัญญัติปกครองคณะสงฆ์ หมายถึง สมณะศักดิ์ประจำตัวของเจ้าอาวาศที่ไม่มีสมณะศักดิ์อื่น (พ.ร.บ. ลักษณะปกครองคณะสงฆ์ ร.ศ. ๑๒๑ มาตรา ๑๒ วรรค ๒) | ||
| อธิบดี | ข้าราชการซึ่งเป็นหัวหน้าบังคับบัญชากิจราชการในกรมใหญ่กรมหนึ่ง ๆ | |
| อนาจาร | สิ่งที่มนุสส์รังเกียจ โดยเห็นว่า เป็นของน่าอาย, ความประพฤติมิควร, ความประพฤติชั่ว | |
| อนามัย | ความสุขกาย, ความไม่มีโรค | |
| อนุกรรมการ | กรรมการรอง | |
| อนุญาโตตุลาการ | ผู้ที่ตัดสินข้อพิพาท ซึ่งมิใช่ตัวผู้พิพากษาที่ตัดสินในศาลตามกระบวนความ | |
| อนุญาโตตุลาการมี ๒ อย่าง คือ— | ||
| (๑) อนุญาโตตุลาการที่คู่ความขอให้ศาลตั้ง คือว่า มีคดีขึ้นในศาลแล้ว แต่ยังอยู่ในระวางพิจารณา และศาลยังมิได้ตัดสิน คู่ความตกลงกันขอให้ศาลเชิญบุคคลคนเดียวหรือหลายคนมาเป็นอนุญาโตตุลาการชี้ขาดคดีนั้นได้ (พ.ธ.ย. มาตรา ๑๐๘) ถ้าศาลเชิญไม่ได้ คู่ความจะร้องขอให้ศาลเชิญคนอื่นเป็นอนุญาโตตุลาการอีกก็ได้ (พ.ธ.ย. มาตรา ๑๐๙) ถ้าอนุญาโตตุลาการต้องการจะตรวจถ้อยคำสำนวนในคดีเรื่องนั้นที่ศาลได้พิจารณา หรือจะให้เรียกพะยานมาประกอบในการพิจารณา ให้ศาลเป็นธุระจัดการให้ตามอำนาจของศาล (พ.ธ.ย. มาตรา ๑๑๑) เมื่ออนุญาตโตตุลาการทำการชี้ขาดแล้ว ให้เสนอรายงานต่อศาล แล้วให้ศาลตัดสินตามคำชี้ขาดของอนุญาโตตุลาการ (พ.ธ.ย. มาตรา ๑๑๒) | ||
| (๒) อนุญาโตตุลาการที่คู่ความตั้งกันเองนอกศาล คือ ยังไม่มีคดีปรากฏขึ้นในศาล คู่ความได้ตกลงกันตั้งให้ผู้ใดผู้หนึ่ง จะเป็นคนเดียวหรือหลายคน ชำระข้อพิพาทนั้น (พ.ธ.ย. มาตรา ๑๑๓) คำตัดสินของอนุญาโตตุลาการชะนิดนี้ไม่เด็ดขาด คือว่า ถ้าฝ่ายใดฝ่ายหนึ่งไม่ประพฤติตาม ก็หามีผลอย่างใดไม่ จนกว่าผู้ชะนะจะนำคดีมาฟ้องยังศาลขอให้ยกคำชี้ขาดของอนุญาโตตุลาการมาเป็นคำตัดสินของศาลอีกครั้งหนึ่ง (พ.ธ.ย. มาตรา ๑๑๓) | ||
| ในการพิจารณาของอนุญาโตตุลาการนั้น ถ้าอนุญาโตตุลาการหลายคนด้วยกันมีความเห็นก้ำกึ่งกัน ก็ให้อนุญาโตตุลาการเลือกผู้เป็นประธานของอนุญาโตตุลาการอีกคนหนึ่งเพื่อชี้ขาดได้ ถ้าการเลือกผู้เป็นประธานไม่ตกลงกัน ก็ให้ผู้พิพากษาเลือกผู้เป็นประธานตั้งขึ้น (พ.ธ.ย. มาตรา ๑๑๐) | ||
| คำตัดสินของอนุญาโตตุลาการที่ศาลได้ตัดสินตามนั้นเป็นคำพิพากษาที่เด็ดขาด ห้ามมิให้อุทธรณ์คำพิพากษานี้ต่อไป เว้นไว้แต่— | ||
| (๑) เมื่อได้รับอนุญาตจากศาลให้อุทธรณ์ในคดีที่มีคำพะยานอยู่บ้างว่า อนุญาโตตุลาการหรือผู้ชี้ขาดได้พิจารณาโดยทางทุจริต หรือมีพะยานว่า คำชี้ขาดนั้นไม่เป็นไปโดยสุจริต ฤๅ | ||
| (๒) เมื่อศาลตัดสินไม่ถูกกับคำชี้ขาดของอนุญาโตตุลาการนั้น | ||
| (พ.ธ.ย. มาตรา ๑๑๔) | ||
| อนุบาล | คอยเลี้ยง (ดู ผู้อนุบาล) | |
| อนุภรรยา | เมียทีหลั่นเมียหลวงลงไป, เมียน้อย | |
| อนุมาน | ความคาดหมาย | |
| อนุมัติ | ความเห็นชอบ | |
| อนุโลม | เป็นไปตาม | |
| อนุวรรตน์ | ประพฤติตาม, เอาอย่าง, ทำตาม | |
| อสักขิกา | หาพะยานมิได้ | |
| อสมพะยาน | พะยานร่วมที่เบิกความมีพิรุธ (กฎห์ลักษณะพะยาน บทที่ ๕) | |
| อสังกมะทรัพย์ | ทรัพย์เคลื่อนที่อันมิอาจจะใช้ของอื่นแทนกันได้ (ป.ก.พ. มาตรา ๑๐๒) | |
| อสังหาริมทรัพย์ | ที่ดิน กับทรัพย์อันติดอยู่กับที่ดิน หรือประกอบเป็นอันเดียวกับที่ดิน ซึ่งถ้าจะถอดถอน จะต้องถึงกับทำลายบุบฉลายเสียสภาพในส่วนสำคัญ รวมทั้งสิทธิอันเกี่ยวกับกรรมสิทธิ์ในที่ดินนั้นด้วย (ป.ก.พ. มาตรา ๑๐๐) | |
| อวิญญาณกทรัพย์ | ทรัพย์ที่ไม่มีชีวิต เช่น สิ่งของต่าง ๆ เป็นต้น (ดู วิญญาณกทรัพย์) | |
| อั้งยี่ | ผู้ที่เป็นสมาชิกในสมาคมที่ปกปิดวิธีการของสมาคม และเป็นสมาคมที่ตั้งขึ้นเพื่อการอันมิชอบด้วยกฎหมาย (ป.ก.อ. มาตรา ๑๗๗) | |
| อัญญัตระพะยาน | พะยานที่คู่ความอ้างแล้วนำตระลาการไปผะเชิญถึงบ้านเรือน ไม่พบพะยาน แต่ได้ปรากฎชื่อบ้านและเรือนพะยานแล้ว ภายหลัง คู่ความกลับนำตระลาการไปผะเชิญพะยานณเรือนอื่น ตระลาการหาพะยานออกมายังสถานที่อันควรแล้วถามพะยาน ๆ ว่าชื่ออื่น มิต้องชื่อปรากฎเมื่อไปหาคราวก่อน (กฎห์ลักษณะพะยาน บทที่ ๔๒) | |
| อัญญมณี | ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ หมายถึง เครื่องแก้วแหวน (ดู ป.ก.พ. มาตรา ๖๒๐) แต่ตามกฎหมายลักษณะเบ็ดเสร็จ หมายถึง ของที่ใช้ดินได้ (กฎห์ ลักษณะเบ็ดเสร็จ บทที่ ๔๓) | |
| อัธยาศัย | นิสสัยใจคอ, อารมณ์ความนิยม, ความประสงค์ | |
| อับปาง | ล่ม, จม, ทำลาย (ใช้สำหรับเรือเดิรทะเล) | |
| อัตราเผื่อเหลือเผื่อขาด | ความยิ่งหย่อนแห่งน้ำหนักและเนื้อเงินบริสุทธิ์ในเหรียญกระษาปณ์ (พ.ร.บ. เงินตรา พ.ศ. ๒๔๗๑ มาตรา ๔ วรรค ๑๐) | |
| อากร | เงินรายได้ของแผ่นดินซึ่งรัฐบาลเก็บจากราษฎร โดยกำหนดเอาจากบุคคลและสิ่งของภายในประเทศตามอัตราที่ตั้งขึ้นไว้ ดั่งที่เรียกกันว่า "ภาษีภายใน" (ดู ภาษี) | |
| อากาศนาวา | อากาศยานซึ่งเบากว่าอากาศ (พ.ร.บ. การเดิรอากาศ พ.ศ.๒๔๖๕ มาตรา ๓ วรรค ๑) | |
| อากาศยานต่างประเทศ | อากาศยานต่างประเทศซึ่งมิได้ขึ้นทะเบียนตามวิธีที่พระราชบัญญัติการเดิรอากาศอนุมัติ และโดยปกติมิได้เก็บรักษาอยู่ในประเทศสยาม (พ.ร.บ. การเดิรอากาศ พ.ศ.๒๔๖๕ มาตรา ๓ วรรค ๖) | |
| อากาศยานบรรทุกของ | อากาศยานซึ่งรับส่งหรือมุ่งหมายไว้สำหรับรับส่งคนโดยสารหรือของ เพื่อค่าจ้างหรือค่าโดยสารหรือค่าบรรทุก (พ.ร.บ. การเดิรอากาศ พ.ศ.๒๔๖๕ มาตรา ๓ วรรค ๗) | |
| อากาศยานบรรทุกคนโดยสาร | อากาศยานซึ่งรับส่งหรือมุ่งหมายไว้สำหรับรับส่งคนโดยสารหรือของ เพื่อค่าจ้างหรือค่าโดยสารหรือค่าบรรทุก (พ.ร.บ. การเดิรอากาศ พ.ศ.๒๔๖๕ มาตรา ๓ วรรค ๘) | |
| อาชญา | โทษที่จะลงแก่บุคคลผู้กระทำความผิดในทางอาชญา | |
| อาชญาที่จะลงนั้นกฎหมายกำหนดไว้ว่ามี ๖ สฐาน คือ_ | ||
| (๑) ประหารชีวิต | ||
| (๒) จำคุก | ||
| (๓) xxx | ||
| (๔) xxx | ||
| (๕) xxx | ||
| (๖) xxx | ||
| xxx | ||
| อาชญาบัตร์ผูกขาดตรวจแร่ | xxx | |
| อาชญาบัตร์ตรวจแร่ | xxx | |
| อาธิปัตย์ | xxx | |
| อาณาเขตต์ของประเทศ | xxx | |
| อายัด | xxx | |
| อายุความ | xxx | |
| อารามราษฎร์ | xxx | |
| อาเลอ | xxx | |
| อาว์ | xxx | |
| อาวัล | xxxxxx | |
| อาวุธปืน | xxx | |
| อำนาจ | xxx | |
| อำนาจเดิรสะดวก | xxx | |
| อำนาจพร้อมบูรณ์ | xxx | |
| อำนาจไม่พร้อมบูรณ์ | xxx | |
| xxx | ||
| (๑) xxx | ||
| (๒) xxx | ||
| (๓) xxx | ||
| อำนาจห้าม | xxx | |
| อำนาจเหนือของ | xxx | |
| xxx | ||
| (๑) xxx | ||
| (๒) xxx | ||
| (๓) xxx | ||
| (๔) xxx | ||
| (๕) xxx | ||
| อำนาจเหนือบุคคล | xxx | |
| xxx | ||
| (๑) xxx | ||
| (๒) xxx | ||
| (๓) xxx | ||
| (๔) xxx | ||
| อำนาจอันชอบธรรม | xxx | |
| อำเภอ | xxx | |
| อิสเมนต์ | xxx | |
| xxx | ||
| (๑) xxx | ||
| (๒) xxx | ||
| อิสสระประเทศ | xxx | |
| อิสสระภาพ | xxx | |
| อุกฉกรรจ์ | xxx | |
| อุโฆษ | xxx | |
| อุกอาจ | xxx | |
| อุกฤษฏ์ | xxx | |
| อุกฤษฏ์โทษ | xxx | |
| อุดรพยาน | xxx | |
| อุตริพะยาน | xxx | |
| อุตสาหกรรม | xxx | |
| อุททิศ | xxx | |
| อุทธรณ์ | xxx | |
| xxx | ||
| xxxxxx | ||
| xxx | ||
| อุทลุม | xxx | |
| อุบาทว์ | xxx | |
| อุบาย | xxx | |
| อุบัติ | xxx | |
| อุบัติเหตุ | xxx | |
| อุปกรณ์ | xxx | |
| อุปกรณ์แห่งค่าระวางพาหนะ | xxx | |
| อุปัชฌายะ | xxx | |
| xxx | ||
| (๑) xxx | ||
| (๒) xxx | ||
| (๓) xxx | ||
| (๔) xxx | ||
| (๕) xxx | ||
| xxx | ||
| xxxxxx | ||
| xxx | ||
| xxx | ||
| อุปโภค | xxx | |
| อุปสมบท | xxx | |
| xxx | ||
| (๑) xxx | ||
| (๒) xxx | ||
| (๓) xxx | ||
| xxx | ||
| xxx | ||
| (๑) xxx | ||
| (๒) xxx | ||
| (๓) xxx | ||
| (๔) xxx | ||
| (๕) xxx | ||
| (๖) xxx | ||
| (๗) xxx | ||
| (๘) xxx | ||
| xxxอุปัชฌายะ พ.ศ. ๒๔๕๖ ข้อ ๒ (๒) และประกาศถอนอาณัติของคณะสงฆ์ในข้อห้ามไม่ให้อุปสมบทคนไม่มีใบอนุญาตในราชการ พ.ศ. ๒๔๖๑) | ||
| เอก | ที่หนึ่ง, สูงสุด, ยอด | |
| เอกอุ | เอกที่หนึ่ง | |
| เอกมอ | เอกที่สอง | |
| เอกสอ | เอกที่สาม | |
| เอกสาร | หนังสือ, ลายลักษณ์อักษร (ดู จดหมาย) |
