หน้า:ประชุมกฎหมายประจำศก (๐๘) - ๒๔๗๘.pdf/11

จาก วิกิซอร์ซ
หน้านี้ได้พิสูจน์อักษรแล้ว

กูลบันดาศักดิ์ ก็สุดแต่ใจของบิดาหญิงที่มีบันดาศักดิ์ จะยอมยกให้ก็ได้ ไม่ยอมยกให้ก็ได้ จะเรียกตัวคืนมาแล้วไปยอมยกให้คนอื่นก็ได้ ชายที่ต่ำศักดิ์มาล่วงเกิน จะให้ทำโทษให้ฤๅจะให้ปรับไหมเปนเบี้ยเลมิดให้ก็ได้ ถึงมาขอสมาแล้วก็ไม่คุ้มเบี้ยเลมิดได้ แต่การอย่างนี้ ว่าแต่ในเรื่องฝ่ายข้างบิดาหญิงมีบันดาศักดิ์สูง ฝ่ายชายมีบันดาศักดิ์ต่ำ ก็ถ้าฝ่ายชายฝ่ายหญิงมีบันดาศักดิ์สูงด้วยกันก็ดี บันดาศักดิ์ต่ำด้วยกันก็ดี ให้ตัดสินเอาตามใจหญิงสมัคอย่างเดียว ถ้าหญิงสมัคจะกลับมาอยู่กับบิดามารดา ก็ให้กลับมา ถ้าสมัคจะไปกับชายชู้ ก็ให้ไป ถ้าได้มาขอสมารับผิดแล้ว ข้างบิดามารดาหญิงรับสมาก็ดี ไม่รับก็ดี ไม่มีเบี้ยเลมิด แต่สิ่งของ ๆ ฝ่ายบิดามารดาหญิงหายไปเมื่อเวลาลักภากันเท่าใด ให้เจ้าทรัพย์สาบาลตราสินไว้โดยไม่ตราสินด้วยเข้าใจว่ามิใช่ผู้ร้ายอื่น เมื่อมาให้การกำหนดของแม่นยำว่าเฉภาะหายในวันนั้นเวลานั้นเท่าใดสาบาลได้ เมื่อจะยอมให้แก่บุตรหญิงเท่าใด ก็ให้ยอม เหลือนั้นให้ชายผู้ลักภาต้องใช้ทั้งสิ้น แต่ผู้ชักสื่อแลพวกเพื่อนที่มากับชายและเจ้าสำนักที่ต่าง ๆ ถ้าแม้นลักภากันสูญหายไปไม่ได้ตัวหญิงไม่ได้ตัวชายฤๅไม่ได้ทั้งสองคน จึ่งควรต้องฟ้องต้องเกาะครองเร่งรัดให้ส่งให้นำ ถ้าได้ตัดหญิงตัวชายมาแล้ว โทษผู้ชักสื่อแลผู้มาเปนเพื่อนผู้ลักภาแลเจ้าสำนักให้ยกเสีย แต่การข้างผู้มีบันดาศักดิ์ยังมีนัยที่จะว่าไปหลายอย่างอยู่ ถ้าที่อยู่ของบิดามารดาเปนวังเจ้าบ้านขุนนางผู้ใหญ่มีข้างน่าข้างในกำหนดกดชามั่นคง คนผู้ล่วงเกินเข้าไป ก็จะต้องให้มีโทษสมควรแก่วังใหญ่วังน้อยตามบันดาศักดิ์ใหญ่น้อยของท่านเจ้าของวังเจ้าของบ้าน อนึ่ง ผู้มีบันดาศักดิ์สูงต่ำจะว่า