หน้า:ประชุมพงศาวดาร (ภาค ๒๑) - ๒๔๖๔.pdf/84

จาก วิกิซอร์ซ
หน้านี้ได้พิสูจน์อักษรแล้ว
๗๒

แลความลำบากยากเข็ญซึ่งเปนมาแล้วแต่หลัง ดังครั้งจุลศักราช ๑๑๒๙ ปีนั้นก็ดี ก็ยังได้รวบรวมประดิษฐานราชตระกูล มีเจ้านายที่สมณพราหมณาจารย์ประชาราษฎร์ทั้งปวงนับถือวงศ์ตระกูลแลคุณธรรมแต่เดิมมานั้นขึ้นดำรงรักษาพระราชอาณาจักรเปนพระเจ้าแผ่นดินเอกราช ไม่ต้องพึ่งเมืองอื่น ครอบครองแผ่นดินสืบมา แลพระราชวงศ์นี้มิใช่โจรราชอาณาจักร คือ ใครกล้าแขงกว่าผู้อื่นแล้วก็ขึ้นเปนใหญ่โดยลำพังพลานุภาพเท่านั้น อันพระราชวงศ์นี้เปนบรมวงศ์มหาราชอาณาจักรดำรงราชตระกูลมาด้วยความยินดียอมพร้อมเพรียงแห่งคนทั้งปวงซึ่งได้รับพระเดชพระคุณแลนับถือสืบมาในราชตระกูลแลอมัจจตระกูลสืบมาได้สี่ลำดับพระเจ้าแผ่นดิน นับกาลก็เกือบได้ร้อยปีมาแล้ว พระเจ้าแผ่นดินกรุงสยามพระองค์นี้เปนบรมนัดดาธิราชของสมเด็จพระเจ้าแผ่นดินกรุงสยามพระองค์เปนปฐมพระบรมราชวงศ์นี้ แลเปนพระบรมราชโอรสของสมเด็จพระเจ้าแผ่นดินกรุงสยามซึ่งได้เถลิงถวัลยราชสมบัติสืบพระบรมราชวงศ์มาเปนที่สอง แลเปนบรมขนิษฐาธิราชของสมเด็จพระเจ้าแผ่นดินสยามซึ่งได้เถลิงถวัลยราชสมบัติสืบพระบรมราชวงศ์ลงมาเปนที่สาม แลพระเจ้าแผ่นดินกรุงสยามพระองค์นี้ได้เถลิงถวัลยราชสมบัติเปนที่สี่ในพระบรมราชวงศ์นี้ ไม่มีคนตระกูลอื่นขัดคั่นแทรกแซงให้เสื่อมทราม เสวยราชสมบัติมาได้ ๗ ปีทั้งปีนี้ เมื่อก่อนยังไม่ได้เถลิงถวัลยราชสมบัตินั้น พระองค์ก็ได้ทรงศึกษาเล่าเรียนในพระคัมภีร์พระพุทธศาสนาเปนอันมาก บัดนี้ได้เสด็จเถลิงถวัลยราชสมบัติแล้วก็ได้ดำรงรักษาสยามราชอาณาจักร