ฐานกว่า ๒ เรื่องในพงศาวดารเหนือ เพราะตัวเมืองโบราณที่บ้านโคนยังมีอยู่ ทั้งมีพระเจ้าแผ่นดินพระองค์อื่นในสมัยชั้นหลังมาคนทั้งหลายเรียกว่า “พระเจ้าปราสาททอง” เหตุด้วยทรงสร้างปราสาทปิดทองเป็นข้อประกอบอยู่ จึงเอาลงไว้ข้างต้นหนังสือพระราชพงศาวดาร คนทั้งหลายก็ยอมรับเป็นยุตติตามนั้น ตลอดจนถึงข้อที่บรรธมเปลทอง เป็นเหตุให้เรียกพระนามว่า “พระเจ้าอู่ทอง” อันการสอบสวนพงศาวดารโดยทางวิชชาด้วยอาศัยตรวจสอบค้นของโบราณเริ่มมีขึ้นในเมื่อรัชชกาลที่ ๕ ด้วยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวโปรดทรงสอบสวนโบราณคดี และทรงชี้แจงชักชวนผู้ซึ่งสนองพระเดชพระคุณอยู่ใกล้ชิดให้เห็นประโยชน์ในการศึกษาโบราณคดี ตัวข้าพเจ้าอยู่ในพวกที่เลื่อมใสคนหนึ่ง จึงได้เอาใจใส่สอบสวนโบราณคดีแต่นั้นมา ว่าฉะเพาะเรื่องพระเจ้าอู่ทองสร้างกรุงศรีอยุธยา ข้าพเจ้าไปพบหลักฐานแสดงความเป็นอย่างอื่น มีอยู่ในศิลาจารึกของพระเจ้ารามคำแหงมหาราชซึ่งพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวโปรดให้เอาลงมาจากเมืองสุทัยแต่เมื่อยังทรงผนวชอยู่ ในศิลานั้นจารึกพรรณนาชื่อเมืองขึ้นของกรุงสุทัยทั้ง ๔ ทิศ ชื่อเมืองขึ้นทางทิศใต้มีเมืองคณฑี เมืองพระบาง เมืองแพรก เมืองสุพรรณภูมิ เมืองราชบุรี เมืองเพ็ชร์บุรี เมือง (นคร) ศรีธรรมราช ชื่อเมืองตอนข้างหลังตรงกับที่เรียกกันอยู่ทุกวันนี้
