หน้า:อธิบายเบ็ดเตล็ดฯ พงศาวดารฯ - ดำรง - ๒๔๖๙.pdf/41

จาก วิกิซอร์ซ
หน้านี้ได้พิสูจน์อักษรแล้ว
อธิบายมูลเหตุที่ไทยมีไมตรีกับฝรั่ง

ในแผ่นดินสมเด็จพระรามาธิบดีที่ ๒ มีเหตุสำคัญอย่างหนึ่งซึ่งไม่ปรากฎในหนังสือพระราชพงศาวดาร คือ ที่ได้ทำสัญญาทางพระราชไมตรีกับโปจุเกต เปนทีแรกที่กรุงสยามจะได้เปนไมตรีกับฝรั่ง เมื่อปีขาล จุลศักราช ๘๘๐ พ.ศ. ๒๐๖๑ ตรงกับ ค.ศ. ๑๕๑๘

ตำนานเหตุการณ์ที่ฝรั่งชาติโปจุเกตมาเปนไมตรีนั้น แต่เดิมมาทางที่ไปมาค้าขายในระหว่างยุโรปกับประเทศทางตวันออก (คือประเทศทั้งหลายตั้งแต่อินเดียตลอดไปจนถึงเมืองจีน) ไปมากันใน ๓ ทาง คือ ทางสายเหนือ เดิรบกได้ตั้งแต่เมืองจีนมาข้างเหนือประเทศธิเบต ไปลงแม่น้ำอมุราหรือโอซุส มีทางจากอินเดียขึ้นไปบัญจบกันที่แม่น้ำนี้ ล่องน้ำลงไปแล้วต้องขึ้นเดิรบกเลียบชายทเลคัสเปียนไปลงท่าที่ทเลดำ ทาง ๑ ทางสายกลาง ใช้เรือแต่เมืองจีนแล่นมาทางทเลจีน (ความปรากฎว่า จีนรู้จักใช้เข็มทิศเดิรเรือในทเลมาแต่เวลาร่วมพุทธกาลแล้ว) ผ่านอ่าวสยามไปทางเกาะสุมาตรา แล่นเลียบไปจนถึงอินเดีย จากอินเดียก็ใช้เรือแล่นเลียบฝั่งไปทางอ่าวเปอเซียจนถึงแม่น้ำติคริส แล้วขึ้นเดิรบกไปลงท่าที่ทเลเมดิเตอเรเนียน ทางสายกลางนี้ถ้าเดิรบกจากอินเดียไปทางประเทศเปอเซียก็ได้เหมือนกัน อยู่มาพวกอาหรับที่อยู่ตามเมืองชายทเลแดงซึ่งเคยแล่นเรือเลียบฝั่งมาอินเดียทางอ่าวเปอเซียมาสังเกตรู้ลมมรสุมว่า มีระดูที่ลมพัดแน่วแน่อยู่ทางทิศเดียว จึงจับ