ข้ามไปเนื้อหา

หน้า:Kotmai Mueang Thai 1882 vol 1.pdf/12

จาก วิกิซอร์ซ
หน้านี้ได้พิสูจน์อักษรแล้ว
11
พระธรรมสาตร

ราช ฝ่ายมโนสารดาบศก็ตามพี่ชายออกทำราชการด้วย จงสมเด็จพระเจ้ามหาสมมุติราชตั้งมโนสารนั้นให้เปนใหญ่ในที่บังคับบัญชากิจคดีมนุษทั้งปวง แลมะโนสารอำมาตยบังคับเนื้อความทั้งปวงโดยยุติธรรม แลเทวดาทั้งหลายก็ปรายสุวรรณรัชฏะเข้าตอกดอกไม้เปนเครื่องสการบูชาแก่มะโนสารอำมาตยนั้น ๚ะ

ครั้นอยู่มา บุรุษสองคนกระทำไร่แตงใกล้กัน เมื่อปลูกแตงนั้น เอาดินพูนเปนถนลกลาง แตงก็เลื้อยพาดผ่านข้ามถนลเข้าติดเนื่องเปนอันเดียวด้วยกัน เมื่อเปนผลนั้น บุรุษทั้งสองต่างคนต่างเก็บแตง จึ่งเกิดวิวาทวาทาภากันมายังมะโนสารอำมาตยให้บังคับคดีนั้น มะโนสารอำมาตยจึ่งบังคับว่า ไร่แตงมีถนลกลาง แลแตงอยู่ในไร่ของผู้ใดก็เปนของผู้นั้น มะโนสารอำมาตยบังคับคดีไม่เปนธรรม บุรุษผู้หนึ่งมิเต็มใจ จึ่งเอาคดีไปกราบทูลแก่พระมหาสมมุติราช ๆ จึ่งใช้อำมาตยผู้หนึ่งไปพิจารณาต้นแตงอันข้ามถนลนั้น จึ่งอำมาตยผู้นั้นเลิกต้นแตงขึ้นดูไปตามปลายยอด จึ่งกลับเอายอดมาไว้ตามต้น บุรุษทั้งสองก็สรรเสริญสมเด็จพระเจ้ามหาสมมติราชว่า พระองค์บังคับบัญชาเปนธรรมแล ๚ะ

แลมนุษยทั้งหลายติฉินนินทามะโนสาราอำมาตยว่า ถึงแก่อะคติสี่ประการ บังคับคดีมิเปนธรรม เทวดาจึ่งไม่สการบูชาดังแต่ก่อนนั้น ด้วยมะโนสารอำมาตยประกอบด้วยอกุศลจิตร มะโนสารอำมาตยจึ่งดำริหว่า เรานี้มีสันดานประกอบด้วยโมหาคติ ครั้นรำพึงดังนั้น ก็สังเวชสลดจิตร คิดอับประหยศอดสูแก่มนุษทั้งหลาย หนีออกไปบวชเปนฤๅษี จำเริญภาวนาก็ได้อภิญญา ๕ อรรฐสมาบัติ ๘ รู้วาระจิตรแห่งมนุษทั้งปวง เหตุดังนั้น มนุษทั้งปวงก็ยินดีด้วยมะโนสารฤๅษี ๆ มีความวิตกที่จะให้พระมหากระษัตริเจ้าประกอบด้วยทศพิธราชธรรม ๑๐ ประการ จึ่งเหาะไปกำแพงจักระวาฬ เหนบาฬีคำภีรพระธรรมสาตรอันคำภีรภาพเปนลายลักษณอักษรปรากฎอยู่ใน