โคลงโลกนิติ/4
หน้าตา
วิกิพีเดีย มีบทความเรื่อง:
โคลงโลกนิติ ฉบับศิลาจารึกวัดพระเชตุพนฯ
ก ¿ · ด ๓๐๑ · ว ¿ | |
๏ กาน้ำดำดิ่งด้น | เอาปลา |
กาบกคิดใคร่หา | เสพบ้าง |
ลองดำส่ำมัจฉา | ชลชาติ |
สวะปะคอค้าง | ครึ่งน้ำจำตาย ฯ |
ก ¿ · ด ๓๐๒ · ว ¿ | |
๏ หยกหยกนกได้ไม่ | พอแกง |
กินบ่เกิดเป็นแรง | เรี่ยวได้ |
หง่อยหง่อยค่อยจัดแจง | ตามติด ไปนา |
พร้าเหน็บเก็บได้ใช้ | เชือดชิ้นกินพอ ฯ |
ก ¿ · ด ๓๐๓ · ว ¿ | |
๏ คนมีมักเหี่ยวแห้ง | หวงแหน |
กินอยู่สู้ขาดแคลน | พร่องท้อง |
คนกากยากไร้แกน | โกยกอบ กินแฮ |
เป็นวิบัติขัดข้อง | คิดแล้วหลากเหลือ ฯ |
ก ¿ · ด ๓๐๔ · ว ¿ | |
๏ ไม้ตรงคดชอบใช้ | โดยปอง |
เศษเล็กเลื่อยเขียงรอง | ตั่งได้ |
โดยต่ำแต่สะเก็ดกอง | สุมใส่ เพลิงแฮ |
กายบ่ต้องการใช้ | ชั่วแท้ถมดิน ฯ |
ก ¿ · ด ๓๐๕ · ว ¿ | |
๏ รูปชายหญิงทั่วท้อง | ธาตรี |
เป็นภักษ์แก่เดือนปี | สุดสิ้น |
อัฐิถมทั่วปถพี | รายเรี่ย |
ประเทศเท่าปีกริ้น | ร่างพ้นฤๅมี ฯ |
ก ¿ · ด ๓๐๖ · ว ¿ | |
๏ เวฬุลัดหน่อขึ้น | ลำหลาย |
สาหัสตัดแทงปลาย | หน่อน้อย |
ลำใหญ่รุ่นรอนราย | ฤๅว่าง เว้นแฮ |
ดั่งแก่หนุ่มเด็กจ้อย | จักพ้นตายไฉน ฯ |
ก ¿ · ด ๓๐๗ · ว ¿ | |
๏ โคควายวายชีพได้ | เขาหนัง |
เป็นสิ่งเป็นอันยัง | อยู่ไซร้ |
คนเด็ดดับสูญสัง- | ขารร่าง |
เป็นชื่อเป็นเสียงได้ | แต่ร้ายกับดี ฯ |
ก ¿ · ด ๓๐๘ · ว ¿ | |
๏ ร่างกายมนุษย์นี้ไป่ | เป็นการ |
คำกล่าวเป็นแก่นสาร | เลิศแล้ว |
เลื่องฦๅชื่อเชิดนาน | ดีชั่ว |
โอ้ร่างตายแล้วแคล้ว | คลาดสิ้นเสร็จศูนย์ ฯ |
ก ¿ · ด ๓๐๙ · ว ¿ | |
๏ ฝนแล้งรุกขชาติเศร้า | โศกสลด |
ฝนชุ่มเชยใบสด | สร่างเศร้า |
ไม้ล้มเพื่อลมกรด | ตรงฟัด |
ตายแต่ยังหนุ่มเหน้า | แน่แท้กรรมหลัง ฯ |
ก ¿ · ด ๓๑๐ · ว ¿ | |
๏ พฤกษ์ใดสล้างลูก | เหลือหลาย |
ฝูงวิหคกลุ้มกราย | แกล่ใกล้ |
ยามผลหล่นกระจาย | กำจัด |
นกบ่มาจับไม้ | ที่ต้นสักตัว ฯ |
ก ¿ · ด ๓๑๑ · ว ¿ | |
๏ นกเพลินพึ่งพุ่มไม้ | ใบบัง |
ปลาย่อมยินดียัง | น่านกว้าง |
จระเข้คิดแสวงวัง | เย็นชื่น |
น้ำจิตคนบ่ร้าง | ร่มเกล้าโพธิ์ทอง ฯ |
ก ¿ · ด ๓๑๒ · ว ¿ | |
๏ หนูครวญใคร่พ้นจั่น | จำไกล |
นกก็เหนื่อยหน่ายใจ | จากแร้ว |
มัจฉาชาติกลัวภัย | เพียรหน่าย แหแฮ |
คนผิดคิดใคร่แคล้ว | คลาดพ้นเขาขัง ฯ |
ก ¿ · ด ๓๑๓ · ว ¿ | |
๏ พฤกษ์ผลต้นดกเบื้อง | ปลายวาย |
อ้อยกัดต้นสืบปลาย | สุดพ้น |
การกิจคิดสบาย | ภายภาค หน้านา |
ดั่งกัดปลายสืบต้น | รสอ้อยเอมใจ ฯ |
ก ¿ · ด ๓๑๔ · ว ¿ | |
๏ ป่าป่งดงไซร้ใคร่ | ยินดี |
บ้านถิ่นทิ้งทอดหนี | เริดร้าง |
สัตว์ไพร่ใคร่เปรมปรีด์ | นคเรศ |
เป็นพิกลยลอ้าง | ดั่งนี้ดูฉงน ฯ |
ก ¿ · ด ๓๑๕ · ว ¿ | |
๏ มีศิลปศาสตร์รู้ | ใดใด ก็ดี |
บุญบ่ทำไว้ใน | ชาติกี้ |
ได้สมสิ่งพึงใจ | จักเสพ |
สมบัติย่อมหลีกลี้ | เพิ่มผู้มีบุญ ฯ |
ก ¿ · ด ๓๑๖ · ว ¿ | |
๏ · ด วงเดือนดาวบ่ห้อม | เห็นงาม ฤๅพ่อ |
หงส์บ่มีหมู่ตาม | แวดล้อม |
สาครขาดคลื่นทราม | โสภาคย์ |
ราชจากขุนหอกห้อม | แห่แล้วฤๅงาม ฯ |
ก ¿ · ด ๓๑๗ · ว ¿ | |
๏ ฤๅษีโสภาคย์ด้วย | ซูบทรง |
สัตว์สี่เท้างามยง | ใหญ่อ้วน |
บุรุษรอบรู้คง | งามเพื่อ รู้แฮ |
หญิงจักงามล้นล้วน | เลิศด้วยสามี ฯ |
ก ¿ · ด ๓๑๘ · ว ¿ | |
๏ สูงสารสี่เท้าย่าง | เหยียบยัน |
บางคาบเชี่ยวไปพลัน | พลวกพลั้ง |
นักรู้ร่ำเรียนธรรม์ | ถึงมาก ก็ดี |
กล่าวดั่งน้ำผลั้งผลั้ง | พลาดถ้อยทางความ ฯ |
ก ¿ · ด ๓๑๙ · ว ¿ | |
๏ เรือนเหย้าตนอยู่นั้น | อย่าหมอง |
เรือนชะตาแผ่นทอง | วาดไว้ |
เรือนผมอย่ายุ่งหยอง | หวีหย่ง ไว้นา |
สามประการนี้ให้ | หมั่นสู้สงวนงาม ฯ |
ก ¿ · ด ๓๒๐ · ว ¿ | |
๏ ฆ่าควายหมายแล่ล้ม | ตัวแพง |
กลัวแต่เสียเครื่องแกง | ห่อนได้ |
เฉกเช่นจักจัดแจง | การใหญ่ เหย้าแฮ |
เกรงแต่มักหมดไม้ | ห่อนได้เรือนงาม ฯ |
ก ¿ · ด ๓๒๑ · ว ¿ | |
๏ ไปเรือนท่านไซร้อย่า | เนานาน |
พูดแต่พอควรการ | กลับเหย้า |
ริร่ำเรียนการงาน | เรือนอาต- มานา |
ยากเท่ายากอย่าเศร้า | เสื่อมสิ้นความเพียร ฯ |
ก ¿ · ด ๓๒๒ · ว ¿ | |
๏ สิกขาบทยิ่งล้ำ | คัมภีร์ |
เป็นพิษแก่อลัชชี | โฉดแท้ |
คุณธรรม์สิ่งสรรพ์ดี | ในโลก |
เป็นพิษแก่พาลแล้ | ห่อนได้สดับจำ ฯ |
ก ¿ · ด ๓๒๓ · ว ¿ | |
๏ เชียรโรคเป็นพิษด้วย | อาหาร |
หญิงดรุณอันธพาล | หนุ่มเหน้า |
เป็นพิษแก่พฤฒิการ | บุรุษ |
ฤๅกล่อมกลมกันเข้า | ดุจน้ำกับเปรียง ฯ |
ก ¿ · ด ๓๒๔ · ว ¿ | |
๏ อาหารเป็นที่ตั้ง | เกิดแรง |
ปลูกพืชผักฟักแฟง | พึ่งน้ำ |
แว่นกล้องส่องสำแดง | อาโลก |
แม่ย่อมเป็นที่ล้ำ | เลิศเลี้ยงบุตรตน ฯ |
ก ¿ · ด ๓๒๕ · ว ¿ | |
๏ อาหารเยียหยิบให้ | กากิน ก่อนนา |
ดีบ่ดีดาลถวิล | ลอบรู้ |
ครั้งแผ่นภพภูมินทร์ | ยินโศลก สารนา |
แบ่งกึ่งเมืองให้ผู้ | กล่าวเกลี้ยงบูชา ฯ |
ก ¿ · ด ๓๒๖ · ว ¿ | |
๏ ล่อปลาเหยื่อชอบน้ำ- | ใจปลา |
ล่อท่วยโรคด้วยยา | ยื่นให้ |
ล่อคชพวกพังพา | เดินปก ไปแฮ |
ล่อชาติเชื้อไพร่ได้ | แต่ด้วยของกิน ฯ |
ก ¿ · ด ๓๒๗ · ว ¿ | |
๏ มีม้าบ่ขี้ให้ | อาจิณ พยศแฮ |
ปืนไป่ยิงมลทิน | ท่วมกล้อง |
ข้าไทบ่ใช้ชิน | มันมัก หน่ายนา |
เมียไม่หมั่นร่วมห้อง | มักร้ายราคี ฯ |
ก ¿ · ด ๓๒๘ · ว ¿ | |
๏ มีเรือรั่ววิดน้ำ | ฤๅวาย |
มีเจ่งตาบอดพลาย | ก่อมก้อ |
มีโคกระบือควาย | ปละเปลี่ยว |
มีแต่เกวียนขาดล้อ | ลากใช้ปางใด ฯ |
ก ¿ · ด ๓๒๙ · ว ¿ | |
๏ สารซับมันร้ายขี่ | ขาดขอ |
โคกระบือขาดปอ | ป่านร้อย |
เรือค้าขาดสมอ | จักทอด ไฉนนา |
ข้าทาสขาดนายน้อย- | หนึ่งปล้อนไปมา ฯ |
ก ¿ · ด ๓๓๐ · ว ¿ | |
๏ แคะไค้ไปแค่นค้น | ตีนงู |
แขวะควักดีที่หนู | ยากได้ |
ริและแกะก้ามปู | หาเลือด |
แสวงสัตย์ยามยุทธ์ไซร้ | สี่นี้สุดแสวง ฯ |
ก ¿ · ด ๓๓๑ · ว ¿ | |
๏ จักเจียนจอมปลวกเตี้ย | เติมภู- เขาแฮ |
ดีแต่แล่เนื้อหนู | เพิ่มช้าง |
เบียนเบียดเจียดพิษงู | เพิ่มพิษ นาคนา |
อุตริรองน้ำค้าง | ใสซ้ำสาคร ฯ |
ก ¿ · ด ๓๓๒ · ว ¿ | |
๏ จนไก่ใช้เป็ดแข้น | ขันขาน |
นอกรีตมีดแทนขวาน | ถากไม้ |
เคี้ยวอ้อต่างอ้อยหวาน | เป็นรส ฤๅพ่อ |
ขาดขัดดอกไม้ใช้ | ดอกหญ้ายามจน ฯ |
ก ¿ · ด ๓๓๓ · ว ¿ | |
๏ น้ำอ้อยหรือจักป้อง | ปากมด |
เกลียงอ่อนห่อนโคลด | ละไว้ |
นารีรูปช้อยชด | แซะเฉียด ชายนา |
ใครจะนิ่งดูได้ | ห่อนเว้น ตัวตน ฯ |
ก ¿ · ด ๓๓๔ · ว ¿ | |
๏ โคแก่กัดหญ้าอ่อน | กินใบ อ่อนนา |
แม่หญิงยินดีใน | หนุ่มน้อย |
ฟันหักมักพึงใจ | ของอ่อน |
บุรุษอายุร้อย | รักชู้เมียสาว ฯ |
ก ¿ · ด ๓๓๕ · ว ¿ | |
๏ นารีหรืออิ่มเล้า | โลมชาย |
อรรณพนิจฤๅวาย | อิ่มน้ำ |
ของทิพย์เทพห่อนหาย | เอมอิ่ม |
มนุษยสมบัติล้ำ | เลิศท้าวใดลืม ฯ |
ก ¿ · ด ๓๓๖ · ว ¿ | |
๏ เรือแพพึงขี่ข้าม | คงคา |
ยาหยูกย่อมรักษา | โรคไข้ |
อาวุธเหตุให้ปรา- | กฏแก่ ศึกแฮ |
มนตร์เวทวิเศษไซร้ | ร่ายรู้ฤๅลืม ฯ |
ก ¿ · ด ๓๓๗ · ว ¿ | |
๏ ลำลาดดาษด้วยเหล่า | บุษบง- กชแฮ |
แดนวนาดอนดง | ตื่นไม้ |
หญิงอยู่สงัดคง | เป็นเหตุ |
สามประการกล่าวไว้ | เที่ยงแท้ธรรมดา ฯ |
ก ¿ · ด ๓๓๘ · ว ¿ | |
๏ พราหมณ์พฤฒิเกลียดน้ำย่อม | เสียกิจ |
เมืองหวั่นปัจจามิตร | แกว่นแกล้ว |
ชายใดมักให้สิทธิ์ | แก่แม่ เรือนนา |
สามประการนี้แคล้ว | คลาดผู้สรรเสริญ ฯ |
ก ¿ · ด ๓๓๙ · ว ¿ | |
๏ ตื่นนอนหน้าชื่นช้อย | บัวบาน |
คำกล่าวฉ่ำเฉื่อยหวาน | เพราะพร้อง |
เมื่อจักสั่งการงาน | ดุจโกรธ |
สามประการนี้ต้อง | ที่ไท้ชุบชู ฯ |
ก ¿ · ด ๓๔๐ · ว ¿ | |
๏ หวั่นหวั่นว่าวอยู่ใกล้ | ลมกวน |
ผมกับหวียียวน | หย่งเกล้า |
วัดชีชิดบ้านชวน | ชีบาป |
สามประการนี้เย้า | ยั่วแท้ธรรมเนียม ฯ |
ก ¿ · ด ๓๔๑ · ว ¿ | |
๏ ชาวชเลฉลาดแล่นใช้ | นาวา |
ชำนิชำนาญปลา | ว่ายน้ำ |
ชาวดอนขี่ม้าขา | เคยควบ กันแฮ |
เรือดั่งลมพัดล้ำ | ไล่เนื้อทันแทง ฯ |
ก ¿ · ด ๓๔๒ · ว ¿ | |
๏ แผ่นดินติณชาติไว้ | ฤๅมี |
มีพฤกษ์มีปักษี | จับไม้ |
น้ำมีหมู่ปลาลี- | ลาหลีก ฤาพ่อ |
มีทาสมีเข้าให้ | เพื่อด้วยแรงมัน ฯ |
ก ¿ · ด ๓๔๓ · ว ¿ | |
๏ ไป่ถอยทวนส่องไซร้ | สุริยา |
ไป่ถดถอยเจรจา | ลั่นแล้ว |
ไป่คืนอีกคืออา- | ยุล่วง |
ไป่กลับคืนชีพแคล้ว | รอดปิ้มปางตาย ฯ |
ก ¿ · ด ๓๔๔ · ว ¿ | |
๏ บางคาบภาณุมาศขึ้น | ทางลง ก็มี |
บางคาบเมรุบ่ตรง | อ่อนแอ้ |
ไฟยมดับเย็นบง- | กชงอก ผานา |
ยืนสัตย์สาธุชนแท้ | ห่อนเพี้ยนสักปาง ฯ |
ก ¿ · ด ๓๔๕ · ว ¿ | |
๏ ยอข้ายอเมื่อแล้ว | การกิจ |
ยอยกครูยอสนิท | ซึ่งหน้า |
ยอญาติประยูรมิตร | เมื่อลับ หลังแฮ |
คนหยิ่งแบกยศบ้า | อย่ายั้งยอควร ฯ |
ก ¿ · ด ๓๔๖ · ว ¿ | |
๏ กลยอกันยากล้ำ | เหลือใจ |
ยอค่อยหย่อยยอใคร | ห่อนรู้ |
ยอย่อมเกิดลาภใน | ตนอาต- มานา |
ชอบเนตรชอบหน้าผู้ | เพื่อรู้ยอคน ฯ |
ก ¿ · ด ๓๔๗ · ว ¿ | |
๏ จักเข้าหาบ้ายศ | ยอตาม |
คนโลภคำนัลงาม | จ่ายแท้ |
คนมักนักเลงกาม | การเสน่ห์ ยอนา |
เข้าสู่หมู่ปราชญ์แปล้ | ชอบถ้อยทางธรรม ฯ |
ก ¿ · ด ๓๔๘ · ว ¿ | |
๏ คนใดใจหมั้นเล่ห์ | เหล็กจาร |
จำจดสิ่งสามาญ | มั่นไซร้ |
อุตส่าห์พยาบาล | บ่ละ ลืมนา |
จักเสร็จสมประโยชน์ได้ | ที่แท้โดยเพียร ฯ |
ก ¿ · ด ๓๔๙ · ว ¿ | |
๏ หัวล้านไป่รู้มัก | มองกระจก |
ผอมฝิ่นไป่อยากยก | ถอดเสื้อ |
นมยานไป่เปิดอก | ออกที่ ประชุมนา |
คนบาปไป่เอื้อเฟื้อ | สดับถ้อยคำกวี ฯ |
ก ¿ · ด ๓๕๐ · ว ¿ | |
๏ ใครใดและอยู่เหย้า | เคหฐาน |
เว้นสุภาษิตสาร | สวัสดิ์ล้ำ |
เจรจาบ่เป็นการ | ศูนย์เปล่า |
คือดั่งปากเว้นกล้ำ | แกล่เหมี้ยงหมากพลู ฯ |
ก ¿ · ด ๓๕๑ · ว ¿ | |
๏ เรือนใดย่ำค่ำเช้า | สนธยา |
ปราศจากไฟชวาลา | มืดกลุ้ม |
เรือนนั้นดั่งมรณา | นฤชีพ |
อันตรายจักหุ้ม | ห่อนได้จำเริญ ฯ |
ก ¿ · ด ๓๕๒ · ว ¿ | |
๏ เทศใดดอยไร้รวด | อรัญ |
เห็นแต่จอมปลวกอัน | หนึ่งน้อย |
ดุจเมืองไม่มีธรรม์ | นักปราชญ์ |
ชมชื่นแต่แปลร้อย | ว่ารู้สุดสูง ฯ |
ก ¿ · ด ๓๕๓ · ว ¿ | |
๏ เป็นคนคิดแล้วจึ่ง | เจรจา |
อย่ามลนหลับตา | แต่ได้ |
เลือกสรรหมั่นปัญญา | ตรองตรึก |
สติริรอบให้ | ถูกแล้วจึงทำ ฯ |
ก ¿ · ด ๓๕๔ · ว ¿ | |
๏ เป็นคนควรคิดกั้ง | กันภัย |
ทรัพย์มากหมั่นระไว | แวดล้อม |
เคลิ้มคลับหลับลืมไหล | เป็นเหตุ |
รั้วมั่นกั้นห้องห้อม | ห่อแก้วเงินทอง ฯ |
ก ¿ · ด ๓๕๕ · ว ¿ | |
๏ น้อยทรัพย์อย่าก่อล้อ | เลียนความ |
ให้นี่อย่าต่อตาม | ตอบเต้า |
ผู้ใหญ่ย่อมเกรงขาม | คารวะ |
รู้ประจบโลมเล้า | เลือกใช้โดยควร ฯ |
ก ¿ · ด ๓๕๖ · ว ¿ | |
๏ เข้าเถื่อนอย่าหมิ่นพร้า | มีไป |
เข้าศึกอย่านอนใจ | เฉื่อยช้า |
อาวุธอย่าวางไกล | ขุกค่ำ คืนแฮ |
นอนแต่ยามหนึ่งอ้า | อาจป้องภัยพาล ฯ |
ก ¿ · ด ๓๕๗ · ว ¿ | |
๏ · ด ำชลเชือกยุดหมั้น | อย่าคลาย |
คุณพระมั่นไม่ตาย | ต่อสู้ |
ลูกขุนมั่นกฎหมาย | เป็นแบบ |
สินทรัพย์ให้ท่านกู้ | ยึดหมั้นเป็นกรม ฯ |
ก ¿ · ด ๓๕๘ · ว ¿ | |
๏ · ด ินฝั่งแยกอย่าได้ | ยาเยียว |
ลมจัดประหยัดเลียว | แล่นบ้าง |
ไฟแรงแล่งน้ำเดียว | ฤๅรด · ด ับนา |
น้ำแก่งแรงเชี่ยวคว้าง | อย่ารั้งเรือขวาง ฯ |
ก ¿ · ด ๓๕๙ · ว ¿ | |
๏ เสน่หาอย่าปล่อยสิ้น | สุดสัจ |
ยั้งยั้งฟังรหัส | จึ่งพร้อง |
คนนิ่งจึ่งเอาอรรถ | อันลับ แสดงนา |
คนกากปากเป็นฆ้อง | อย่าใกล้กลัวมัน ฯ |
ก ¿ · ด ๓๖๐ · ว ¿ | |
๏ ที่สุขจักเสพไซร้ | ควรถวิล |
เมียมิ่งยุอย่ายิน | ที่ถ้อย |
อยากเข้าคดออกกิน | เอมอิ่ม ใจนา |
นอนจุ่งนอนแต่น้อย | เนิ่นช้าวันตาย ฯ |
ก ¿ · ด ๓๖๑ · ว ¿ | |
๏ อย่าหมิ่นของเล็กนั้น | สี่สถาน |
เล็กพริกพระกุมาร | จีดจ้อย |
งูเล็กเท่าสายพาน | พิษยิ่ง |
ไฟเล็กเท่าหิ่งห้อย | อย่าได้ดูแคลน ฯ |
ก ¿ · ด ๓๖๒ · ว ¿ | |
๏ จักจับจับให้มั่น | กับตน |
อย่าเก็บความเท็จปน | แอบอ้าง |
จักคั้นอย่าคืนคน | ดูหมิ่น |
ควรที่ง้างจึ่งง้าง | อย่าไง้เมรู ฯ |
ก ¿ · ด ๓๖๓ · ว ¿ | |
๏ ควรเร็วเร็วรวดได้ | จึงดี |
การสิ่งใดได้ที | อย่าช้า |
ควรคิดจิตอย่ามี | ประมาท |
ได้สิบไม่เท่าค้า | ขาดสิ้นทุนเดิม ฯ |
ก ¿ · ด ๓๖๔ · ว ¿ | |
๏ การกิจผิดนิ่งไว้ | เป็นครู |
เมียชั่วอย่าเอาชู | เชิดพร้อง |
คำผิดวิปริตหู | หายซ่อน เสียนา |
คบมิตรผิดนั้นต้อง | จดไว้ในทรวง ฯ |
ก ¿ · ด ๓๖๕ · ว ¿ | |
๏ ปลูกไม้หมั่นรดน้ำ | จำเริญ |
ดักลอบอย่าเหมิดเมิน | หมั่นกู้ |
เกี้ยวชู้ชอบเพียรเดิน | สารสื่อ |
เรียนสิ่งใดใคร่รู้ | เร่งให้มีเพียร ฯ |
ก ¿ · ด ๓๖๖ · ว ¿ | |
๏ ปลูกผักปักยอดอ้อย | เอาผล |
เลี้ยงลูกบ่าวชาวพล | เพื่อใช้ |
แล้วนาอย่านิ่งทน | ทำไร่ · ด ้วยแฮ |
เลี้ยงลูกเป็ดไก่ไซร้ | อย่าได้เสียรัง ฯ |
ก ¿ · ด ๓๖๗ · ว ¿ | |
๏ ถึงรู้อย่าอวดให้ | คนหวัว |
ฟ้าคะนองต้องคร้ามกลัว | เกลือกใกล้ |
ผ่อนพักรักษาตัว | ยามภาค- ภูมิแฮ |
อย่าเซี่ยมเขาควายให้ | เสี่ยวสู้ชนกัน ฯ |
ก ¿ · ด ๓๖๘ · ว ¿ | |
๏ ช้อนปลาหาต้มแต่ | เพียงพอ อิ่มนา |
อวดฤทธิ์คิดเยียยอ | ใหญ่ล้ำ |
เชือดไก่กับเป็ดคอ | หนิดหนึ่ง |
เอามีดฆ่าโคห้ำ | หั่นนั้นหนักแรง ฯ |
ก ¿ · ด ๓๖๙ · ว ¿ | |
๏ หลังคาขาดแล้วลุ่ย | ตามกัน |
ไป่หมั่นแซมนับวัน | รั่วร้าง |
โคควายค่าคนมัน | หนีหลบ ไปนา |
บ่ติดตามบนจ้าง | ได้แล้วหมดตัว ฯ |
ก ¿ · ด ๓๗๐ · ว ¿ | |
๏ ไก่ขันยามบอกได้ | โดยกาล |
น้ำชอบใช้สาธารณ์ | ทั่วล้าง |
ขวานรู้แต่ถากกระดาน | หัวหนัก อยู่นา |
เพรียงไพร่ได้แต่จ้าง | จ่ายใช้การพล ฯ |
ก ¿ · ด ๓๗๑ · ว ¿ | |
๏ รู้คิดค้าที่ม้วย | หมดทุน |
รู้รอบเรือนฤๅจุน | ขื่อค้าน |
หลับตาหน่ายกระสุน | อวดแม่น |
หมากรุกรู้แปดด้าน | ไป่แจ้งตาจน ฯ |
ก ¿ · ด ๓๗๒ · ว ¿ | |
๏ หมูเขาเขามัดไว้ | จักหาม |
งานใช่งานคานตาม | สอดเหล้า |
ชู้เขาจักกอดกาม- | สังวาส กันนา |
สังเวชวางวิ่งเข้า | กีดหน้านอนกลาง ฯ |
ก ¿ · ด ๓๗๓ · ว ¿ | |
๏ หนีเสือขึ้นไม้รอด | ปากเสือ |
พบต่อแตนดุเหลือ | ต่อยต้อง |
หนีแรดร่ายลงเรือ | รอดจาก แรดนา |
ปะจระเข้ในท้อง | น่านน้ำหนุนเรือ ฯ |
ก ¿ · ด ๓๗๔ · ว ¿ | |
๏ ทางไกลไปค้าคู่ | ตนตาย |
อดอยากลำบากกาย | เกิดไข้ |
อยู่กินถิ่นฐานสบาย | บ่ยาก ใจนา |
การกิจคิดแล้วได้ | ง่ายแท้ทุกอัน ฯ |
ก ¿ · ด ๓๗๕ · ว ¿ | |
๏ ค้าใดไป่เท่าค้า | คือบุญ |
ค้าสัดจองต้องทุน | มากไว้ |
ค้าความคบลูกขุน | ชวนชอบ |
ค้าบ่ค้าใดได้ | ยากแท้ธรรมดา ฯ |
ก ¿ · ด ๓๗๖ · ว ¿ | |
๏ พิมเสนมีรสเร้า | เสาวคนธ์ |
ไปเกลือกกลั้วเกลือกล | ใช่เชื้อ |
เป็นไทยไป่ทำงาน | งามชาติ ตนนา |
คบทาสท่านจักเกื้อ | กับหน้าตัวไฉน ฯ |
ก ¿ · ด ๓๗๗ · ว ¿ | |
๏ สัตว์อื่นตื่นเต้นแต่ | ควรไกล |
กระต่ายตื่นตูนไป | สุดหล้า |
ช้างม้าตื่นฟืนไฟ | ฟัดฟาด หยุดแฮ |
คนตื่นข่าวศึกส้า | สุดห้ามมันหาย ฯ |
ก ¿ · ด ๓๗๘ · ว ¿ | |
๏ หาญห้าวตาวบ่ได้ | จวนฟัน |
แหลนและทวนไป่ทัน | ต่อต้าง |
พลคชจรดผัน | งาประ งาแฮ |
ปืนไป่ทันนั่งง้าง | นกจ้องใจเกรง ฯ |
ก ¿ · ด ๓๗๙ · ว ¿ | |
๏ รังแกกำปั้นต่อย | ตีดิน |
ไข่กระทบหินหิน | ห่อนลื้น |
แมลงเม่าโฉบเพลิงบิน | บังอาจ |
คนเคอะคิดตื้นตื้น | ลูบเหล้นคมตาว ฯ |
ก ¿ · ด ๓๘๐ · ว ¿ | |
๏ หนูร้ายแรงโทษแท้ | เรือนผลาญ |
ลิงถ่อยจัณฑาลราน | ป่าไม้ |
กาโฉดชาติอันธพาล | เบียนหมู่ นกนา |
พราหมณ์โหดโทษทิ้งให้ | เบียดเบื้องนรชน ฯ |
ก ¿ · ด ๓๘๑ · ว ¿ | |
๏ อารักษ์มีทั่วไม้ | รุกขมูล |
ที่ศักดิ์สิทธิ์บริบูรณ์ | เครื่องเส้น |
ที่ไป่ศักดิ์สิทธิ์ศูนย์ | สงัดลาภ |
ดุจดั่งเสวกเว้น | ว่าถ้อยความเมือง ฯ |
ก ¿ · ด ๓๘๒ · ว ¿ | |
๏ นายหนึ่งแรงโกรธร้าย | เรียกขาน |
นายหนึ่งบ่เจือจาน | ทรัพย์บ้าง |
นายหนึ่งเมื่อเอางาน | บย่อง ยกนา |
นายหนึ่งข่มคุณมล้าง | สี่นี้เสพไฉน ฯ |
ก ¿ · ด ๓๘๓ · ว ¿ | |
๏ ผิวฆ่านางนาฏถ้วน | ถึงพัน |
ฆ่าพฤฒิพราหมณ์พรตกรรม์ | เกือบร้อย |
ฆ่าโคอุสุภสรรพ์ | แสนโกฏิ ก็ดี |
บาปบ่เปรียบปรับถ้อย | ท่านให้ลำเอียง ฯ |
ก ¿ · ด ๓๘๔ · ว ¿ | |
๏ ทำผิดลึกลับได้ | พันวา ก็ดี |
ทำชอบเสมอภูเขา | เขตขั้น |
อย่าคิดจิตสัญญา | หลีกลับ อยู่นา |
ผิดชอบที่ทำนั้น | หากให้คนเห็น ฯ |
ก ¿ · ด ๓๘๕ · ว ¿ | |
๏ พวกพ้องผิดเท่าช้าง | งาเงา |
พวกอื่นโทษเท่าเหา | หากรู้ |
โทษตนเท่าภูเขา | คิดปิด ไว้แฮ |
โทษท่านเท่าก้อยสู้ | ส่งให้เห็นสูง ฯ |
ก ¿ · ด ๓๘๖ · ว ¿ | |
๏ โทษตนงำเงื่อนไว้ | ห่อนแถลง |
โทษท่านเก็บมาแจง | ดุจเบี้ย |
ตัวเต่าสี่ตีนแฝง | หัวหนึ่ง ซ่อนนา |
หยิบกล่าวแต่โทษเหี้ย | มุขเท้ารุงรัง ฯ |
ก ¿ · ด ๓๘๗ · ว ¿ | |
๏ น้ำใช้ใส่ตุ่มตั้ง | เต็มดี |
น้ำอบอ่าอินทรีย์ | อย่าผร้อง |
น้ำปูนใส่เต้ามี | อย่าขาด |
น้ำจิตอย่าให้ข้อง | ขัดน้ำใจใคร ฯ |
ก ¿ · ด ๓๘๘ · ว ¿ | |
๏ น้ำเงินน้ำนากแม้ | มัวแสง |
น้ำซ่มต้มน้ำแปลง | ผ่องได้ |
น้ำจิตวิปริตแหนง | มัวหม่น |
น้ำอื่นเอาลูบไล้ | ห่อนล้างใจเคือง ฯ |
ก ¿ · ด ๓๘๙ · ว ¿ | |
๏ ปางใช้ปางขาดเข้า | แพงเกียน ละชั่งแฮ |
วิบัติบรจองเบียน | จักม้วย |
ปางต้องปรับไหมเตียน | ตนมอด ก็ดี |
ปางมิตรได้ทุกข์ด้วย | มิตรนั้นไหนเสมอ ฯ |
ก ¿ · ด ๓๙๐ · ว ¿ | |
๏ หมาเอยสูเหนื่อยแท้ | ทุกวัน |
ไปไล่เนื้อไล่ทัน | ท่านได้ |
เจ้ามันแม่นหื้อมัน | กินแต่ เข้านา |
แมวบ่ทำใดให้ | หม่ำเข้ากับปลา ฯ |
ก ¿ · ด ๓๙๑ · ว ¿ | |
๏ ปูเปี้ยวหัวเปล่าไซร้ | ตีนยัง |
งูบ่มีตีนตรัง | ไต่ไม้ |
นมไก่บ่มีหวัง | เลี้ยงลูก เป็นแฮ |
ชายตกเข็ญใจไร้ | อย่าได้ดูแคลน ฯ |
ก ¿ · ด ๓๙๒ · ว ¿ | |
๏ อา สาสุดสิ้นเรี่ยว | แรงกาย |
ภัพ และผลพังหาย | โหดเศร้า |
เหมือน เพลิงตกสินธุ์สาย | ศูนย์ดับ ไปนา |
ปูน ต่อขาดขอดเต้า | จึ่งรู้คุณปูน ฯ |
ก ¿ · ด ๓๙๓ · ว ¿ | |
๏ เนื้อ ในไตตับต้ม | แกงยำ |
ไม่ ประสบสักคำ | ที่ลิ้น |
ได้ ยากลากโครงทำ | เสียเปล่า |
กิน แต่เขาเราชิ้น- | หนึ่งได้ไป่มี ฯ |
ก ¿ · ด ๓๙๔ · ว ¿ | |
๏ หนัง เนื้อเถือท่านไว้ | รองกาย |
ไม่ แบ่งปันชั้นชาย | เชือดไว้ |
ได้ ทุกข์แทบตัวตาย | เสียเปล่า |
นั่ง แต่ลำแพนไม้ | ตอกสู้สานเอง ฯ |
ก ¿ · ด ๓๙๕ · ว ¿ | |
๏ มือ ซ้ายขวาขาดนิ้ว | ฤๅมี |
ด้วน เด็จดูใดดี | หนึ่งน้อย |
ได้ ทองเท่าต่อมตี | แหวนประดับ |
แหวน จะสอดสวมก้อย | กุดสิ้นใส่ไฉน ฯ |
ก ¿ · ด ๓๙๖ · ว ¿ | |
๏ ตา มัวมืดคู่เข้า | คูหา |
บอด บ่ทราบสุริยา | ย่ำฆ้อง |
ได้ สมสิ่งเสริมตา | จักใส่ |
แว่น แต่หยิบจ้องจ้อง | จับแล้วเวียนวาง ฯ |
ก ¿ · ด ๓๙๗ · ว ¿ | |
๏ หัว หูดูชั่วช้า | ไฉไล |
ล้าน เลื่อมแลเงาใส | เกือบแก้ว |
ได้ ส่องกระจกใจ | เจียนขาด |
หวี แต่จับจ้องแล้ว | ลูบโอ้อายเอง ฯ |
ก ¿ · ด ๓๙๘ · ว ¿ | |
๏ รูป ชั่วแต่ชอบแล้ว | ใดปาน |
รส รักผักว่าหวาน | หล่อนต้ม |
กลิ่น อบจบดินดาล | บ่ดุจ เจ้านา |
เสียง ก็จับใจหล้ม | โลกแล้วฤๅมี ฯ |
ก ¿ · ด ๓๙๙ · ว ¿ | |
๏ น้ำ ฝนหม่นเมฆตั้ง | ตกตะบึง |
ไหล หลั่งถั่งชรทึง | ท่วมเหย้า |
ไฟ ติดนิดหนึ่งพึง | จักก่อ |
ดับ ระทมถ่านเถ้า | หิ่งห้อยไป่มี ฯ |
ก ¿ · ด ๔๐๐ · ว ¿ | |
๏ รู้หลบ พบเศิกเสี้ยน | กลัวไกล |
เป็นปีก ป้องกันภัย | ผ่อนช้า |
รู้หลีก เล็ดลอดไป | สุดเนตร |
เป็นหาง ไกลกล่าวกล้า | ต่อด้วยดัสกร ฯ |
ดูเพิ่ม
[แก้ไข]โคลงโลกนิติ · นำ · ๑-๑๐๐ · ๑๐๑-๒๐๐ · ๒๐๑-๓๐๐ · ๓๐๑-๔๐๐ · ๔๐๐- · ส่งท้าย
วิกิพีเดีย มีบทความเรื่อง: