ข้ามไปเนื้อหา

กฎหมายลักษณผัวเมีย/เรื่อง 9

จาก วิกิซอร์ซ
กฎข้อบังคับสำหรับปกครอง
บริเวณเจ็ดหัวเมือง ร.ศ. ๑๒๐

ข้อเมือง ๗ เมือง คือ เมืองตานี ๑ เมืองหนองจิก ๑ เมืองยะหริ่ง ๑ เมืองสาย ๑ เมืองยะลอ ๑ เมืองรามัน ๑ เมืองระแงะ ๑ ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้คงเปนเมือง ๗ เมืองอยู่ตามเดิม แลให้พระยาเมืองเปนผู้รักษาราชการบ้านเมืองต่างพระเนตร์พระกรรณให้เปนการเรียบร้อยตามระเบียบแบบแผนดังจะกล่าวต่อไปในกฎฉบับนี้

ข้อ๓๐ให้ใช้พระธรรมนูญศาลหัวเมือง รัตนโกสินทรศก ๑๑๔ ในบริเวณนี้ เว้นแต่คำว่า "ศาลมณฑล" ให้เข้าใจว่า "ศาลบริเวณ" แลคำ "ข้าหลวงเทศาภิบาล" ให้เข้าใจว่า "ข้าหลวงใหญ่ประจำบริเวณ" แลการที่จะตั้ง หรือจะเลื่อน หรือจะเปลี่ยนผู้พิพากษาในบริเวณ ๗ หัวเมืองตามความที่ว่าไว้ในมาตรา ๑๐ ของพระธรรมนูญศาลหัวเมือง ร.ศ. ๑๑๔ นั้น ให้ถือว่า เปนน่าที่ของเสนาบดีกระทรวงมหาดไทยจะนำความกราบบังคมทูล และให้ข้าหลวงใหญ่ประจำบริเวณมีใบบอกในการที่เกี่ยวแก่ตั้ง หรือเลื่อน หรือเปลี่ยนผู้พิพากษาในบริเวณมายังเสนาบดีกระทรวงมหาดไทย

ข้อ๓๑ให้มีศาลเปน ๓ ชั้น คือ

๑.ศาลบริเวณ

๒.ศาลเมือง

๓.ศาลแขวง

และให้มีผู้พิพากษาสำหรับศาลเหล่านี้เพื่อพิจารณาพิพากษาคดีตามพระราชกำหนดกฎหมาย

ข้อ๓๒ให้ใช้พระราชกำหนดกฎหมายทั้งปวงในความอาญาแลความแพ่ง แต่ความแพ่งซึ่งเกี่ยวด้วยสาสนาอิสลามเรื่องผัวเมียก็ดี แลเรื่องมรฎกก็ดี ซึ่งคนนับถือสาสนาอิสลามเปนทั้งโจทย์จำเลย หรือเปนจำเลย ให้ใช้กฎหมายอิสลามในการพิจารณาแลพิพากษา แลให้โต๊ะกาลีซึ่งเปนผู้รู้แลเปนที่นับถือในสาสนาอิสลามเปนผู้พิพากษาตามกฎหมายอิสลามนั้น

ประกาศมาณวันที่ ๑๐ ธันวาคม รัตนโกสินทรศก ๑๒๐

(ลงพระนาม) ดำรงราชานุภาพ
(คัดเฉภาะแต่ข้อที่เกี่ยวกับกฎหมายลักษณผัวเมียและมรฎก)