ประกาศให้ใช้พระราชบัญญัติลักษณทาษ ศก 124 ในมณฑลพายัพ ลงวันที่ 16 มกราคม ร.ศ. 130

by พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว

ตราพระบรมราชโองการ

ประกาศ

ให้ใช้พระราชบัญญัติลักษณทาษ ศก ๑๒๔

ในมณฑลพายัพ

มีพระบรมราชโองการในพระบาทสมเด็จพระปรเมนทรมหาวชิราวุธ พระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว ดำรัสเหนือเกล้าฯ ให้ประกาศจงทราบทั่วกันว่า ตามความในพระราชบัญญัติลักษณทาษมณฑลพายัพ รัตนโกสินทรศก ๑๑๙ ให้ลดค่าตัวทาษเชลยทั้งชายแลหญิงให้น้อยลง แลให้ตัวทาษมีโอกาศไถ่ถอนได้ ถ้าทาษเชลยหรือทาษสินไถ่มีอายุครบ ๖๐ ปีแล้ว ให้พ้นค่าตัวเปนไทย แลบรรดาลูกทาษทั้งปวงเกิดในวันที่ ๑๖ ธันวาคม รัตนโกสินทรศก ๑๑๖ หรือภายหลังวันที่ ๑๖ ธันวาคม รัตนโกสินทรศก ๑๑๖ ให้พ้นค่าตัวเปนไทยนั้น ความแจ้งอยู่ในพระราชบัญญัติลักษณทาษมณฑลพายัพ รัตนโกสินทรศก ๑๑๙ นั้นแล้ว

บัดนี้ ทรงพระราชดำริห์เห็นว่า ในเวลานี้ การซื้อขายตัวลงเปนทาษในมณฑลพายัพคงมีอยู่จำพวกเดียว คือ คนที่เกิดก่อนวันที่ ๑๖ ธนวาคม รัตนโกสินทรศก ๑๑๖ เท่านั้น คนจำพวกนี้ยังมีโอกาศที่จะพ้นค่าตัวเปนไทยอีกหลายสิบปี หาทันความเจริญของบ้านเมืองตามกาลสมัยไม่ แลทั้งได้มีประกาศให้ลดหย่อนค่าตัวทาษเปนแบบแผนอันดี ซึ่งไม่เปนที่เดือดร้อนแก่ผู้ที่มีความคุ้นเคยใช้สรอยทาษมาแล้ว สมควรที่จะใช้พระราชบัญญัติทาษ รัตนโกสินทรศก ๑๒๔ ในมณฑลพายัพได้ จึงทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ใช้พระราชบัญญัติทาษ ซึ่งได้ออกประกาศใช้เมื่อวันที่ ๑ เมษายน รัตนโกสินทรศก ๑๒๔ นั้น ในมณฑลพายัพ แลให้ลดค่าตัวตั้งแต่วันที่ ๑ เดือนเมษายน รัตนโกสินทรศก ๑๓๑ เปนต้นไป

ประกาศมาณวันที่ ๑๖ เดือนมกราคม รัตนโกสินทรศ๒ก ๑๓๐ ตรงกับวันที่ ๔๓๒ ในรัชกาลปัตยุบันนี้

บรรณานุกรม

• "ประกาศให้ใช้พระราชบัญญัติลักษณทาษ ศก 124 ในมณฑลพายัพ ลงวันที่ 16 มกราคม ร.ศ. 130". (2454, 28 มกราคม). ราชกิจจานุเบกษา. เล่ม 28, ตอน 0 ก. หน้า 431–432.