ประชุมพงศาวดาร/ภาคที่ 14/คำนำ
นายพลโท พระยากลาโหมราชเสนา แจ้งความมายังราชบัณฑิตยสภาขอให้จัดหนังสือสำหรับพิมพ์แจกในงานพระราชทานเพลิงศพเถ้าแก่ทองดี ปาณิกบุตร จ.จ. ผู้เป็นอาของพระยากลาโหมฯ กรรมการตรวจหาหนังสือซึ่งควรจะพิมพ์ได้หลายเรื่องในพวกหนังสือซึ่งได้เคยพิมพ์แล้วและหมดไปช้านาน ในเวลานี้ ผู้ต้องการถามหาบ่อย ๆ ก็หาไม่ได้
หนังสือเช่นที่ว่านี้มีตัวอย่าง คือ ประชุมพงศาวดารภาคนี้ เป็นหนังสือคำให้การมะยิหวุ่นแม่ทัพพะม่า เรื่อง ๑ คำให้การพระมหาโคกับพระมหากฤช เรื่อง เมืองพะม่า เรื่อง ๑ ล้วนเป็นจดหมายเหตุให้ความรู้ในทางพงศาวดาร นับว่า เป็นหนังสือดีในเรื่องนั้น ๆ กรรมการเห็นสมควรจะพิมพ์ขึ้นใหม่ให้สมความต้องการของผู้แสวงหาความรู้ จึงได้ชวนพระยากลาโหมราชเสนาให้พิมพ์หนังสือเล่มนี้ พร้อมทั้งคำนำซึ่งนายกแห่งราชบัณฑิตยสภาได้ทรงแต่งอธิบายไว้แต่คราวก่อนด้วย.
อนึ่ง เจ้าภาพได้จดประวัติเถ้าแก่ทองดี ปาณิกบุตร ส่งมายังกรรมการ จึงได้พิมพ์ไว้ท้ายคำนำนี้