ข้ามไปเนื้อหา
ประชุมพงศาวดาร/ภาคที่ 16/อธิบายประกอบ
กรุงกัมโพชา — เขมร กฺรุงกมฺพุชา (ក្រុងកម្ពុជា), ได้แก่ ประเทศกัมพูชากรุงกัมโพชาธิบดี — เขมร กฺรุงกมฺพุชาธิบตี (ក្រុងកម្ពុជាធិបតី), ได้แก่ ประเทศกัมพูชากรุงเทพฯ — ได้แก่ กรุงเทพมหานคร กะพงสวาย , เมือง — เขมร กํพง̍สฺวาย (កំពង់ស្វាយ), ได้แก่ กำปงสวาย ปัจจุบันเป็นอำเภอในจังหวัดกำปงธม ประเทศกัมพูชาโชฎก , เมือง — ได้แก่ เจิวด๊ก (Châu Đốc) ปัจจุบันเป็นนครในประเทศเวียดนามไซ่ง่อน , เมือง — เวียดนาม ส่ายก่อน (Sài Gòn), เป็นชื่อเก่าของนครโฮจิมินห์ (Ho Chi Minh City) ประเทศเวียดนามนครเสียมราฐ , เมือง — เขมร นครเสียมราบ (នគរសៀមរាប), ได้แก่ เสียมเรียบ ปัจจุบันเป็นจังหวัดในประเทศกัมพูชาบาพนม , เมือง — เขมร บาภฺนํ (បាភ្នំ), ได้แก่ บาพนม ปัจจุบันเป็นอำเภอในจังหวัดไพรแวง ประเทศกัมพูชาบุรพา , มณฑล — ได้แก่ มณฑลบูรพา ในประเทศสยามปราจิณบุรี , เมือง — ได้แก่ ปราจีนบุรี ปัจจุบันเป็นจังหวัดในประเทศไทยเปียมเนา ไผทเพ็ชร์ , เมือง — ดู พุทไทเพ็ชร์ พนมเปน , เมือง — เขมร ภฺนํเพญ (ភ្នំពេញ), ได้แก่ พนมเปญ ปัจจุบันเป็นเมืองหลวงของประเทศกัมพูชาพนมศก , เมือง — เขมร อุตฺฎรมานชัย (ឧត្ដរមានជ័យ), ได้แก่ อุดรมีชัย ปัจจุบันเป็นจังหวัดในประเทศกัมพูชาพระตะบอง , เมือง — เขมร บาต̍ฎํบง (បាត់ដំបង), ได้แก่ พระตะบอง ปัจจุบันเป็นจังหวัดในประเทศกัมพูชาพุทไทเพ็ชร์ , เมือง — เขมร บนฺทายเพชฺร (បន្ទាយពេជ្រ), ได้แก่ "บันทายเพชร" เป็นชื่อหนึ่งของเมืองอุดงมีชัย เมืองหลวงกัมพูชาสมัยนั้น[ 1] โพธิสัตว์ , เมือง — เขมร โพธิ์สาต̍ (ពោធិ៍សាត់), ได้แก่ โพธิสัตว์ ปัจจุบันเป็นจังหวัดในประเทศกัมพูชาระสือ , เมือง — เขมร ฤสฺสี (ឫស្សី), ได้แก่ โมงฤษี (មោងឫស្សី โมงฤสฺสี ) ปัจจุบันเป็นอำเภอในจังหวัดพระตะบอง ประเทศกัมพูชาเว้ , เมือง — เวียดนาม เฮฺว้ (Huế), ได้แก่ เว้ ปัจจุบันเป็นนครในประเทศเวียดนามศรีโสภณ , เมือง — เขมร สิรีโสภัณ (សិរីសោភ័ណ), ได้แก่ ศรีโสภณ ปัจจุบันเป็นอำเภอ ในจังหวัดบันทายมีชัย ประเทศกัมพูชาสวายเจียก , เมือง — เขมร สฺวายเจก (ស្វាយចេក), ได้แก่ สวายเจียก ปัจจุบันเป็นอำเภอในจังหวัดบันทายมีชัย ประเทศกัมพูชาสังแก , บ้าน — เขมร สงฺแก (សង្កែ), ได้แก่ สังแก ปัจจุบันเป็นอำเภอในจังหวัดพระตะบอง ประเทศกัมพูชาอุดงมีไชย , เมือง — ดู พุทไทเพ็ชร์ วันพฤหัสบดี ขึ้น 1 ค่ำ เดือนยี่ ปีวอก โทศก จ.ศ. 1222 — ตรงกับวันที่ 13 ธันวาคม พ.ศ. 2403[ 2] วันศุกร์ แรม 7 ค่ำ เดือน 10 ปีวอก ศก จ.ศ. 1222 — ตรงกับวันที่ 7 กันยายน พ.ศ. 2403[ 3] พระองค์แก้ว — เขมร พฺระองฺคแกว (ព្រះអង្គកែវ), เป็นตำแหน่งสูงสุดสำหรับพระญาติของพระมหากษัตริย์กัมพูชา เอกสารไทยสมัยอยุธยาเรียก "เจ้าพญาแก้วพญาไท"[ 4] ฟ้าทะละหะ — เขมร หฺวาทฬฺหะ̤ (ហ្វាទឡ្ហៈ), เป็นราชทินนามของเสนาบดีนายก (หัวหน้าเสนาบดี) แห่งกัมพูชา[ 5] หนังสือสัญญา — ได้แก่ "หนังสือสัญญาระหว่างกรุงสยามกับกรุงฝรั่งเศส ลงวันที่ 23 มีนาคม ร.ศ. 125 ค.ศ. 1907"[ 6] [ 7] [ 7] อุปโยราช — เขมร อุภโยราช (ឧភយោរាជ), เป็นตำแหน่งวังหลังในกัมพูชา มีสถานะรองจากพระทรงราชย์ (พระมหากษัตริย์)[ 4] อุปราช — เขมร อุปราช (ឧបរាជ), เป็นตำแหน่งวังหน้าในกัมพูชา มีสถานะรองจากพระทรงราชย์ (พระมหากษัตริย์) และอุปโยราช (วังหลัง) ตามลำดับ[ 4] ประชุมพงศาวดาร ฉบับกาญจนาภิเษก เล่ม 12 . (2549). กรุงเทพฯ: กรมศิลปากร, สำนักวรรณกรรมและประวัติศาสตร์. ISBN 9749528476 .ประมวญหนังสือสัญญาใหญ่แลอนุสัญญาระหว่างกรุงสยามกับประเทศฝรั่งเศส ตั้งแต่ฉบับลงวันศุกร์ เดือนเก้า ขึ้น 14 ค่ำ ปีมะโรง อัฐศก จ.ศ. 1218 หรือวันที่ 15 สิงหาคม พ.ศ. 2399 ค.ศ. 1856 ถึงฉบับลงวันที่ 25 สิงหาคม พ.ศ. 2469 ค.ศ. 1926 กับคำอธิบายประกอบ แลหนังสือสัญญาโบราณครั้งรัชสมัยสมเด็จพระนารายน์มหาราช . (2470). กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์โสภณพิพรรฒธนากร.ประมวลสนธิสัญญา อนุสัญญา ความตกลง บันทึกความเข้าใจ และแผนที่ ระหว่างสยามประเทศไทย กับประเทศอาเซียนเพื่อนบ้าน: กัมพูชา–ลาว–พม่า–มาเลเซีย . (2554). กรุงเทพฯ: มูลนิธิโครงการตำราสังคมศาสตร์และมนุษยศาสตร์. ISBN 9786167202198 .เขมรสมัยหลังพระนคร . กรุงเทพฯ: มติชน. ISBN 9789740211471 .
