ประชุมโคลงโลกนิติ/๐๐๗
หน้าตา
หน้า ๗๑-๗๒
๗.
| ยถา อุทุมฺพรา ปกฺกา | พหิรตฺตกเมว จ | |
| อนฺโต กิมิลสมฺปุณฺณา | เอวํ ทุชฺชนหทยา[ก] | |
| โลกนิติ | ||
| ก. ลูกเดื่อครั้นสุกไซร้ | มีพรรณ | |
| ภายนอกคือสีฉัน | ชาดบ้าย |
| ภายในย่อมแมลงวัน | หนอนบ่อน | |
| คือดุจคนใจร้าย | นอกนั้นดูงาม | |
| สำนวนเก่า | ||
| ข. แมลงเห็นผลมิ่งไม้ | เดื่อแดง | |
| ภายนอกฉาดชูแสง | ชาดจิ้ม |
| ภายในครึเหมือนแมลง | วันบ่อน ไส้นา | |
| ดุจพาลภายนอกพริ้ม | คดค้อมดวงใจ | |
| สำนวนเก่า | ||
| ค. ผลเดื่อดกดาษพร้อม | สาขา | |
| ภายนอกแดงดุจทา | ชาดป้าย |
| ภายในหนอนบ่อนปรา | กฏโส โครกแฮ | |
| เฉกจิตพาลเร้นร้าย | นอกพริ้งเพรางาม | |
| สำนวนเก่า | ||
| ง. ผลเดื่อเมื่อสุกไซร้ | มีพรรณ | |
| ภายนอกแดงดูฉัน | ชาดบ้าย[ข] |
| ภายในย่อมแมลงวัน | หนอนบ่อน | |
| ดุจดั่งคนใจร้าย | นอกนั้นดูงาม | |
| สมเด็จฯ กรมพระยาเดชาดิศร | ||
เชิงอรรถ
[แก้ไข]ก คาถาหมายเลข ๗ ตรงกับใน โลกนีติ ร. ส่วนฉบับอื่น ๆ เขียนต่างไปบ้าง คือ
- อุทุมฺพรา ปกฺกา – ธรรมนีติ ร. ใช้ จุทุมฺพรา ปกฺกา; โลกนิติปกรณ์ ส., ไตรพากย์ (๒๔๖๑) ใช้ อุทุมฺพรปกฺปา
- ทุชฺชนหทยา – ธรรมนีติ ร. ใช้ ทุชฺชนธมฺมตา
ข บ้าย – คือ ป้าย; จารึกวัดพระเชตุพน (๒๔๑๗), กรมศิลปากร (๒๔๙๐, ๒๕๓๙), นิยะดา (๒๕๓๘) ใช้ ป้าย