ประชุมโคลงโลกนิติ/๐๐๘
หน้า ๗๓
๘.
ยถาปิ ปนสา ปกฺกา | พหิกณฺฑกเมว จ | |
อนฺโต อมตสมฺปนฺนา | เอวํ สุชนหทยา[ก] | |
โลกนิติ |
ก. ผลขนุนภายนอกนั้น | หนามหนา | |
ภายในรสโอชา | กลิ่นกล้ำ |
เปรียบใจท่วยเมธา | ถือชอบ | |
ภายนอกดูชั่วช้ำ | ผ่องแผ้วภายใน | |
สำนวนเก่า |
ข. ผลขนุนภายนอกนั้น | หนามหนา | |
ในใหญ่ยวงโอชา | ใช่น้อย |
พรรณปราชญ์มาตรแม้กา | เสพเถิด นะพ่อ | |
ในแจ่มเจือรสด้วย | ถี่ถ้อยลาวรรณ | |
สำนวนเก่า |
ค. ขนุนสุกสล้างแห่ง | สาขา | |
ภายนอกเห็นหนามหนา | หนั่นแท้ |
ภายในย่อมรสา | เอมโอช | |
สาธุชนนั้นแล้ | เลิศด้วยดวงใจ | |
สมเด็จฯ กรมพระยาเดชาดิศร |
เชิงอรรถ[แก้ไข]
ก คาถาหมายเลข ๘ ตรงกับใน โลกนีติ ร. ส่วน ธรรมนีติ ร. เขียนต่างไปบ้าง คือ
- ยถาปิ – ธรรมนีติ ร. ใช้ ยถา จ
- พหิกณฺฑกเมว – ธรรมนีติ ร. ใช้ พหิกณฺฏกเมว
- อมตสมฺปนฺนา – ธรรมนีติ ร. ใช้ อมตสมฺปุณฺณา
- สุชนหทยา – ธรรมนีติ ร. ใช้ สุชนธมฺมตา
บทอธิบายศัพท์[แก้ไข]
- ลาวรรณ – งาม