เหตุใดจึงเรียกตำแหน่งสังฆนายกว่า สังฆราช ว่า ปู่ครู ข้อนี้มีเค้าที่จะพึงสันนิษฐานได้ด้วยยศพราหมณ์ซึ่งปรากฏว่ามียศเปนพระราชครูแลพระครู (ในครั้งนั้นเห็นจะยังเรียกว่า ปู่ครู อย่างศิลาจาฤก) ด้วยพราหมณ์เปนผู้สั่งสอนแบบแผนประเพณีข้างฝ่ายพระราชอาณาจักรตั้งแต่เมื่อครั้งขอมยังเปนใหญ่ในประเทศนี้ เมื่อไทยได้มาปกครองสยามประเทศ ลงมาตั้งราชธานีที่พระนครสุโขทัย เชื่อได้ว่า คติพราหมณ์มีมั่นคงในที่นั้นมาแต่ก่อนแล้ว เมื่อมีพระภิกษุสงฆ์ในพระพุทธสาสนามากขึ้น พระเจ้าแผ่นดินทรงเลื่อมใสในพระพุทธสาสนา ทรงพระราชดำริห์เห็นสมควรจะต้องยกย่องให้สงฆนายกมียศศักดิ์ ข้าพเจ้าเข้าใจว่า คงจะเอายศพราหมณ์มาเทียบตั้งสังฆนายกเปนสังฆราชแลปู่ครูโดยอันดับกัน ตำแหน่งพระสังฆราชที่ไม่เรียกว่า พระราชครู จะเปนเพราะเหตุที่พระภิกษุสงฆ์เปนผู้สอนแต่ธรรมวินัยฝ่ายพระสาสนา ไม่ได้เปนข้าเฝ้าเข้ารับราชการเหมือนกับพราหมณ์ สงฆนายกมีหน้าที่แต่บังคับบัญชาว่ากล่าวพระภิกษุสงฆบริษัท จึงเรียกว่า สังฆราช ทางที่จะเดามูลเหตุที่เรียกสงฆนายกว่า สังฆราช แลปู่ครู ข้าพเจ้าคิดเห็นแต่ทางเดียวเท่านี้
ในประเทศสยาม เมื่อพระนครสุโขทัยเปนราชธานี เห็นจะมีพระสังฆราชกว่าองค์เดียว ด้วยวิธีปกครองพระราชอาณาจักรในครั้งนั้น หัวเมืองใหญ่ที่ห่างไกลราชธานีเปนเมืองประเทศราชโดยมาก แม้เมืองที่อยู่ใกล้ราชธานีที่เปนเมืองใหญ่ ก็ตั้งเจ้านายในราชวงศ์ออกไปครองอย่างทำนองเจ้าประเทศราช เมืองใหญ่เมือง ๑ น่าจะมีพระสังฆราช
