ข้ามไปเนื้อหา

หน้า:ตำนานเมือง - รถ - ๒๔๘๑.pdf/17

จาก วิกิซอร์ซ
หน้านี้ได้พิสูจน์อักษรแล้ว
๑๔

ของจังหวัดปราณบุรี ต่อมาถึงรัชชกาลที่ ๖ เมื่อ พ.ศ. ๒๔๕๘ โปรดให้เปลี่ยนชื่อจังหวัดปราณบุรีเป็นจังหวัดประจวบคีรีขันธ์.

จังหวัดปัตตานี เรียกกันว่า เมืองตานี บ้าง เป็นเมืองเก่าเมืองหนึ่งในแหลมมะลายู มีเรื่องกล่าวว่า เป็นเมืองผู้หญิงสร้าง ในสมัยเมื่อไทยแผ่อาณาเขตต์ลงไปถึงแหลมมะลายูนั้น จังหวัดปัตตานีขึ้นแก่ไทย เป็นเมืองประเทศราชส่งบรรณาการเป็นคราว ๆ เช่นเดียวกับเมืองมะละกา เมืองปัตตานีใช้วิธีปกครองโดยเลือกสตรีในวงศ์ตระกูลเจ้าเมืองซึ่งมีอายุสูงพ้นเขตต์ที่จะมีบุตรแล้วเป็นนางพระยาว่าราชการเมืองเป็นประเพณีกันสืบมาดังเช่นในเกาะสุมาตราบางแห่ง และใช้ประเพณีนี้ตลอดมาในสมัยสุโขทัยจนถึงสมัยกรุงศรีอยุธยาตอนปลาย แต่คราวใดศรีอยุธยาอ่อนอำนาจลง เมืองปัตตานีก็งดส่งบรรณาการและแสดงอาการกระด้างกระเดื่อง เช่น ในรัชชสมัยพระเจ้าปราสาททองใน พ.ศ. ๒๑๗๕ นางพระยาปัตตานีเห็นว่า พระเจ้าปราสาททองชิงราชสมบัติจากเจ้านายในราชวงศ์เดิม ก็ถือโอกาสงดส่งบรรณาการ แสดงความกระด้างกระเดื่อง โปรดให้กองทัพกรุงออกไปปราบถึงสองครั้ง ก็ยังปราบไม่ได้ จนถึง พ.ศ. ๒๑๗๙ เตรียมกองทัพจะไปปราบอีก แต่พวกฮอลันดาแนะนำนางพระยาให้อ่อนน้อมเสีย เมืองปัตตานีจึงกลับเป็นของไทยดังเก่า.