หน้า:นิราศนครวัด - ดำรงราชานุภาพ - 2468.pdf/25

จาก วิกิซอร์ซ
หน้านี้ได้พิสูจน์อักษรแล้ว
๑๔

ก็ได้เปนเจ้ากรุงกัมพูชา ทรงนามว่า สมเด็จพระบรมราชา รามาธิบดี ศรีสุริโยประพันธ์ ธรรมิกราช แล้วย้ายราชธานี (หนีอำนาจไทย) ลงมาตั้งที่เมืองพนมเพ็ญ มาสิ้นพระชนม์เมื่อ พ.ศ. ๒๑๑๐ สมเด็จพระนารายณ์ราชาธิราชราชบุตรได้เปนเจ้ากรุงกัมพูชา จึงสร้างพระเจดีย์เปนที่บรรจุพระอัฐิธาตุของพระบิดาไว้บนยอดเขาพนมเพ็ญ ดังนี้ แต่ต่อมากษัตริย์เขมรทิ้งเมืองพนมเพ็ญไปตั้งราชธานีอยู่ที่อื่น คือ ที่เมืองปาสาณ เมืองโพธิสัตว์ เมืองละแวก เมืองศรีสุนทร เมืองอุดงค์มีชัย ตลอดเวลาหลายร้อยปี กลับมาอยู่ที่เมืองพนมเพ็ญแต่เมื่อเกิดยุคเข็ญเปนครั้งเปนคราว จน พ.ศ. ๒๔๐๘ สมเด็จพระนโรดมจึงกลับมาตั้งเมืองพนมเพ็ญเปนราชธานีสืบมาจนกาลบัดนี้ ตัวเขาพนมเพ็ญนั้นเปนของก่อด้วยศิลาแลงก้อนใหญ่ ๆ และมีรอยก่อเสริมด้วยอิฐ แล้วถมดินออกไปให้เปนเนินโดยรอบ ก่อบันไดตรงไว้เปนทางขึ้นข้างด้านตวันออก ขนาดสูงของเขาพนมเพ็ญเห็นจะราวสัก ๖ วา (เตี้ยกว่าภูเขาทองวัดสระเกศมาก) พระมหาธาตุที่อยู่บนยอดเขานั้นประมาณว่า สูงสัก ๔ วา ทำเปนพระสถูป รูปสัณฐานจะเรียกว่า พระเจดีย์ทรงเขมร ก็ควร เพราะเขมรชอบทำพระสถูปรูประฆังยาวแต่ยอดสั้น ผิดกับทรงพระสถูปของชาติอื่น ๆ หน้าพระมหาธาตุลงมามีศิลาจารึกสมเด็จพระศรีสวัสดิ์ให้ทำขึ้นเมื่อคฤสตศก ๑๙๑๙ ว่า พระเจดีย์นี้สมเด็จพระนารายณ์ราชาธิราชสร้างเมื่อ พ.ศ. ๒๑๑๐ เปนที่บรรจุพระอัฐิธาตุของสมเด็จพระบรมราชา