หน้า:ประชุมกฎหมายประจำศก (๐๗) - ๒๔๗๘.pdf/268

จาก วิกิซอร์ซ
หน้านี้ได้พิสูจน์อักษรแล้ว
๒๕๐

มรฎกบ้างเล็กน้อยในฉันภรรยา โดยว่า ทรัพย์มรฎกไม่มีผู้รับทรัพย์มรฎกฤๅเจ้าหนี้ของผู้ตาย จะต้องลดค่าตัวเปน ๑๐ ลดฤๅ ๑๒ ลด ๑๕ ลด สมมตว่า เปนมรฎกของผู้ตายยกให้แก่มันที่เปนเมีย แต่ในการขายนั้นเหมือนกับทาษ ถ้าผัวขายเมียทาษฤๅนายเงินขายทาษแรงกว่าค่าตัวเดิมไป ไม่ให้สารกรมธรรมเดิมไปเปนสำคัญ ถ้ามันลงแกงใดยินยอมด้วยดังว่าก่อน ก็เปนอันขายได้ ถ้ามันไม่ได้รู้เห็นยินยอมด้วย ต้องพิจารณาเอาความจริงชำระเร่งรัดเอาตามค่าตัวเดิม เงินที่เกินให้เร่งเอาแต่ผู้ขายผู้ที่รับเงินไป ถ้านายเงินเอาชื่อทาษที่เปนเมียก็ดี ไม่ได้เปนเมียก็ดี ที่หลบหลีกหนีแล้วมาขายแลช่วยถ่ายไว้ ได้ตัวเรือนเบี้ยมา ให้เรียกค่าตัวเดิมแลค่าป่วยการตั้งแต่หนีไปได้แต่ต้นชนดอกเบี้ยตามกฎหมาย

ถ้าพ่อแม่เอาชื่อลูกมาขาย ถ้าลูกอายุยังไม่ถึง ๑๕ ปี แลอยู่กับพ่อแม่มัน ถึงไม่มีแกงใดแลคำยอมด้วย ก็เปนอันขายได้ ถ้าลูกแยกย้ายไปจากพ่อฤๅแม่ที่เปนผู้ขายแล้ว คือ พ่อแม่โกรธอย่าร้างกัน ลูกตกไปอยู่ข้างอื่นจากผู้ขายหรือญาติของฝ่ายอื่นจากผู้ขาย จะลอบเอาชื่อมาขายไม่ได้ ไม่เปนอันขาย ให้เร่งเงินเอาแก่ผู้ขาย แลผู้นายประกันจะเกาะเรือนเบี้ยไม่ได้ ก็ถ้าลูกชายก็ดี ลูกหญิงก็ดี อายุถึง ๑๕ ปีขึ้นไปแล้ว ถ้าพ่อแม่มันจะเอามาขาย ต่อมันลงแกงใดยินยอมมีผู้รู้เห็นด้วย จึงเปนอันขาย การก็เหมือนกับเมียที่ไม่มีค่าตัว ถ้าพ่อแม่มันผู้ขายนั้นหนี มันยังอยู่ในเรือนพ่อแม่มัน จะเกาะเอาตัวมันมาเปนจำนำในโรงสาลได้ ถ้ามันลงแกงใดทำใบยอมเปนทาษแทนพ่อแม่มันให้ใช้ จะเอาเปนทาษตามสารกรมธรรมก็ได้ ถ้ามันไม่ยอม จะเกาะ