หน้า:ประชุมพงศาวดาร (ภาค ๑๕) - ๒๔๖๒.pdf/33

จาก วิกิซอร์ซ
หน้านี้ได้พิสูจน์อักษรแล้ว
๒๒

หลานเธอ เจ้านราสุริยวงษ์ อยู่ครองเมืองนครศรีธรรมราช โปรดให้นายจันมหาดเล็กมาว่าราชการเมืองพัทลุง ตั้งเมืองที่บ้านม่วง ตำบลพยาขันธ์เดี๋ยวมี้ นายจันมหาดเล็กว่าราชการอยู่ ๓ ปี ถอดออกจากราชการ (ครั้งนั้นเมืองพัทลุงสงขลาคงจะขึ้นเจ้านราสุริยวงษ์ผู้ครองเมืองนครฯ แต่ไม่ปรากฎในหลักถานใด ๆ )

พ.ศ. ๒๓๑๕ (จ.ศ. ๑๑๓๔) โปรดเกล้าฯ ตั้งนายขุนบุตรพระราชบังสัน (ตะตา) เปนพระยาแก้วเการพพิไชยฯ ผู้สำเร็จราชการเมืองพัทลุง ได้เปลี่ยนวิธีอิศลามนับถือพระพุทธสาสนาสืบ ๆ มาถึงบุตรหลานทุกวันนี้ ได้ตั้งเมืองที่บ้านลำปำ ตำบลโคกลุง (ชาวเมืองเรียกกันว่า “พระยาพัทลุงคางเหล็ก” ๆ ได้ท่านแป้น บุตรีท่านเศรษฐีเต็ม บ้านโตระ เมืองพัทลุง เปนคุณหญิง ซึ่งเปนบิดามารดาคุณจอมมารดากลิ่นในพระเจ้าบรมวงศ์เธอชั้น ๑ กรมหมื่นไกรสรวิชิต)

อนึ่งพระยาพัทลุง (ขุน) ซึ่งมีนามปรากฎว่าพระยาพัทลุงคางเหล็กนี้ มีอยู่ ๒ นัย ๆ หนึ่งว่า เมื่อครั้งคุมทัพเรือโดยเสด็จพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว กรมพระราชวังบวร รัชกาลที่ ๑ กรุงเทพฯ ไปตีเมืองแขกปัตตานี พวกกองทัพอดน้ำ ท่านจึงเอาเท้าแช่ลงในทะเล ก็บรรดาลน้ำเค็มนั้นจืด พวกพลได้ตวงตักไว้รับประทานรอดพ้นความกันดารไป ภายหลังพระยานครฯ ฟ้องว่าทำน้ำเค็มให้จืดได้จะเปนขบถ จึงโปรดเกล้าฯ ให้มีพระกระทู้ถาม ท่านแก้ว่า