หน้า:ประชุมพงศาวดาร (ภาค ๑๕) - ๒๔๖๒.pdf/34

จาก วิกิซอร์ซ
หน้านี้ได้พิสูจน์อักษรแล้ว
๒๓

พวกพลอดน้ำได้ความลำบากกันดารนัก จึงเสี่ยงเอาพระบารมีพระเจ้าอยู่หัว น้ำในทะเลจึงบรรดาลจืดได้ พวกพลได้รับประทานเปนกำลังรับราชการต่อไป หาใช่ด้วยอำนาจวาศนาของท่านเองไม่ เปนคำที่แก้ถูก กลับได้ความชอบ

อิกนัยหนึ่งว่า เมื่อครั้งพระเจ้าตากเสียพระสติ รับสั่งถามข้าราชการว่า ใครจะตามเสด็จกูขึ้นสวรรค์ได้บ้าง ต่างคนก็นิ่งอยู่ พระยาพัทลุง (ขุน) จึงทูลว่า เปนอันเหลือนิสัยผู้หาบุญมิได้จะตามเสด็จขึ้นสวรรค์ในเวลายังมีชีวิตรอยู่ ข้าพระพุทธเจ้าจะคอยตามเสด็จเมื่อหาชีวิตรไม่แล้ว พระเจ้าตากโปรดว่าพูดถูก คนอื่นหรือจะมีบุญญาธิการเหมือนพระองค์ เปนคำที่กล้ากล่าวทูลเพื่อเตือนพระสติ จึงมีนามว่า “คางเหล็ก”

ครั้นปีมะเส็ง เบ็ญจศก พ.ศ. ๒๓๑๖ (จ.ศ. ๑๑๓๕) โปรดให้ข้าหลวงออกมาเปนแม่กองสักเลขท้องมือ อยู่มาในปีมะแมหรือปีวอก เดือน ๕ เจ้านราสุริยวงษ์สั่งให้เมืองพัทลุงทอม่วงดอก ๗ สีเก็บหน้าเชิงกรวย ๕๐๐ ผืน คราวนั้นต้องเกณฑ์ผู้หญิงสาวแก่แม่หม้ายทอผ้าทั้งกลางวันกลางคืน ครั้นปีวอก อัฐศก พ.ศ. ๒๓๑๙ (จ.ศ. ๑๑๓๘) กลางปี เจ้านราสุริยวงษ์พิลาลัย พระเจ้าตากโปรดตั้งเจ้านครฯ (คนเก่า) เปนพระเจ้าประเทศราช ออกมาครองเมืองนครศรีธรรมราชอิก โปรดให้มีตำแหน่งเสนาบดีจัตุสดม ๔ แลมหาดเล็กสำหรับเมืองนครศรีธรรมราชพร้อมประดุจพระเจ้าแผ่นดิน