หนีออกไปสำนักนิ์อยู่ณเมืองชลบุรี ครั้นรู้ข่าวว่าเจ้าตากออกไปตั้งอยู่ณเมืองจันทบูร จึงพาพรรคพวกบ่าวไพร่เดินบกออกไปเข้าพึ่งอยู่ด้วยเจ้าตาก เจ้าตากก็รับไว้ชุบเลี้ยงตั้งเปนพระมหามนตรี เพราะ[1] รู้จักคุ้นเคยกันมาแต่ก่อนกรุงยังไม่เสียนั้น.
๏ในขณะนั้นหัวเมืองตั้งตัวเปนเจ้าขึ้นอิกหลายตำบล คือ เจ้าพระยาพิศณุโลกเรืองก็ตั้งตัวเปนเจ้าขึ้นอิกตำบลหนึ่ง แลพระสังฆราชาเมืองสวางคบุรี นามเดิมชื่อมหาเรือน ชาติภูมิเปนชาวเหนือ แต่ลงมาเล่าเรียนพระไตรปิฎกณกรุง ได้เปนที่พระพากุลเถรราชาคณะอยู่ณวัดศรีโยทธยา ภายหลังทรงพระกรุณาโปรดให้ตั้งขึ้นไปเปนที่พระสังฆราชาณเมืองสวางคบุรีแต่ครั้งแผ่นดินพระพุทธเจ้าหลวง แลมีสมัคพรรคพวกผู้คนนับถือมาก ครั้นรู้ว่ากรุงเสียแก่พม่าแล้ว จึงซ่องสุมผู้คนเข้าด้วยเปนหลายเมือง ตั้งตัวขึ้นเปนเจ้าอิกตำบลหนึ่ง แต่หาสึกออกเปนคฤหัสถ์ไม่ คงอยู่ในเพศสมณะ แต่นุ่งห่มผ้าแดง คนทั้งปวงเรียกว่าเจ้าพระฝาง บรรดาเจ้าเมืองกรมการหัวเมืองฝ่ายเหนือตั้งแต่เหนือเมืองพระพิศณุโลกขึ้นไปก็กลัวเกรงนับถืออยู่ในอำนาจทั้งสิ้น แลเมืองเหนือครั้งนั้นมีเจ้าขึ้นสองแห่ง แบ่งแผ่นดินออกเปนสองส่วน ตั้งแต่เมืองพระพิศณุโลกลงมาจนถึงเมืองนครสวรรค์กับแควปากน้ำโพนั้นเปนอาณาเขตรข้างเจ้าพระพิศณุโลก ตั้งแต่เหนือเมืองพระพิศณุโลกขึ้นไปจนถึงเมืองปาดกระทั่งแดนลาวกับแควแม่น้ำปากพิงนั้นเปนอาณาเขตรข้างเจ้าพระฝาง เจ้าพระฝางตั้งแต่งนายทัพนายกองแต่พื้นพระสงฆ์ทั้งสิ้น คือ พระครูคิริมานนท์ ๑ พระครูเพชรรัตน ๑ พระ
- ↑ เดิมว่า เหตุ
