พระยารัตนาธิเบศป่วยลงถึงแก่กรรม กรมหมื่นเทพพิพิธก็กระทำการ[1] ปลงศพในที่นั้น.
๏ฝ่ายพระพิมลสงคราม เจ้าเมืองนครนายก กับหลวงนรินทร์ พาไพร่พลแลครอบครัวชายหญิงประมาณสามร้อยหนีพม่าไปทางเขาพนมโยงขึ้นไปเมืองนครราชสิมา ไปตั้งอยู่ณด่านบ้านจันทึก แลพระยานครราชสิมาเปนอริกันอยู่แต่ก่อน จึงใช้ทหารให้ลงมาลวงฆ่าพระพิมลสงครามกับหลวงนรินทร์เสีย กวาดต้อนผู้คนครอบครัวเข้าไปไว้ในเมืองสิ้น.
๏ฝ่ายกรมหมื่นเทพพิพิธจึงให้หลวงมหาพิไชยแลนายทองคำนำเอาหมวกฝรั่ง ๑ เสื้อกระบวนจีน ๑ ผ้าเกี้ยวลายสองผืน ไปประทานพระยานครราชสิมา ครั้นอยู่ประมาณสองสามวัน จึ่งหลวงพล กรมการ ออกมาเฝ้ากราบทูลว่า พระยานครราชสิมาเกณฑ์เขมรสี่ร้อย จะให้ออกมาจับพระองค์ส่งลงไปณกรุงเทพมหานคร กรมหมื่นเทพพิพิธตกพระไทย คิดการจะหนี แลหม่อมเจ้าประยงค์ผู้บุตรไม่เห็นด้วย ก็ทูลห้ามไว้ แล้วทูลขอเงินตราห้าชั่งกับผ้าน้ำกิ่งสิบพับ นำเอาไปเที่ยวแจกพันนายบ้านสิบสองตำบล เกลี้ยกล่อมคนพวกชาวบ้านมาเข้าด้วยได้คนสี่ร้อยห้าสิบเศษ ครั้นถึงณวัน ๔ ๑๔ ฯ ๑๐ ค่ำ ปีจอ อัฐศก กรมหมื่นเทพพิพิธจึงให้หม่อมเจ้าประยงค์กับหลวงมหาพิไชย หลวงปราบ คุมไพร่สามสิบเศษกับพวกชาวบ้านซึ่งเข้าด้วยนั้นยกลอบเข้าไปซุ่มอยู่ในเมือง พอรุ่งขึ้นเปนวันพระ สิบห้าค่ำ พระยานครราชสิมาไม่ทันรู้ตัว จะออกมาทำบุญที่วัดกลาง ก็ยกกรูกันเข้าไปล้อมจวน จับตัวพระ
- ↑ เดิมว่า ฌาปนกิจ
