มา เรื่องในหนังสือพระราชพงศาวดารซึ่งกล่าวว่า เมื่อพระเจ้าอู่ทองราชาภิเษกที่กรุงศรีอยุธยาแล้ว ทรงตั้งขุนหลวงพงั่วผู้เป็นพี่พระมเหษีให้เป็นพระบรมราชาไปครองเมืองสุพรรณบุรี (คือเมืองสุพรรณบุรีใหม่) ก็บ่งว่า ขุนหลวงพงั่วนั้นเป็นราชบุตรของพระเจ้าอู่ทององค์ก่อน แต่เกิดด้วยพระสนม ส่วนพระมเหษีของพระเจ้าอู่ทององค์หลังเป็นน้องขุนหลวงพงั่ว แต่เป็นลูกพระมเหษี ราชสมบัติจึงได้แก่พระเจ้าอู่ทององค์หลัง เพราะเป็นราชบุตรเขยสมดังในหนังสือพงศาวดารเหนือ ต้นเรื่องการตั้งพระนครศรีอยุธยาได้หลักฐานเพราะตรวจของโบราณดังแสดงมา ยังมีเรื่องอื่น ๆ ซึ่งหาหลักฐานได้ด้วยตรวจของโบราณ จะเห็นได้ในหนังสือราชบัณฑิตยสภาพิมพ์อีกหลายเรื่อง การตรวจของโบราณจึงเป็นการสำคัญ
ของโบราณในประเทศสยามนี้มีมากและผิดกับประเทศอื่นที่ใกล้เคียง เหมือนเช่นประเทศชะวาก็ดี กัมพูชาก็ดี พะม่าก็ดี ของโบราณที่พบมีแต่เป็นของทำในประเทศนั้นตามแบบศิลปศาสตร์ของประเทศนั้นเองเป็นพื้น แต่ของโบราณที่พบในประเทศสยามมีมากทั้งของมาจากประเทศอื่นและที่ทำให้ประเทศสยาม ข้อนี้จะพึงพิศูจน์ได้ด้วยสิ่งของซึ่งมีอยู่ในพิพิธภัณฑสถานสำหรับพระนครนี้ ในจำพวกของโบราณที่ขุดพบ
