พงศางดาร คำว่า เมืองไทย กับ ประเทศสยาม ยิ่งห่างกันออกไปอีก ด้วยเมืองไทยเดิมตั้งอยู่ณดินแดนซึ่งในบัดนี้เรียกว่า มณฑลฮุนหนำ อันเปนแดนจีนข้างฝ่ายใต้ ต่อราวเมื่อ พ.ศ. ๔๐๐ ล่วงมา ชนชาติไทยจึงลงมาเที่ยวตั้งบ้านเมืองอยู่ใหม่เกินเปนแดนไทยใหญ่ ไทยน้อย แดนลานช้าง (หลวงพระบาง) แลลานนา (มณฑลภาคพายัพ) แล้วแผ่นอำนาจมาถึงเมืองที่เราอยู่บัดนี้ ซึ่งแต่เดิมทีเดียวเปนถิ่นสถานของชนชาติลาว (ละว้า) เมื่อไทยมาได้ครอบครองเปนเจ้าของแล้ว จึงมาเรียกว่า "เมืองไทย" สันนิษฐานว่า เห็นจะเกิดเรียกตั้งแต่ครั้งชนชาติไทยขยายอำนาจลงมาเที่ยวตั้งบ้างเมืองเมื่อได้ดินแดนของชนชาติอื่น แลรวบรวมไทยด้วยกัน ตั้งบ้านเมืองอยู่แห่งใด ก็เรียกที่แห่งนั้นว่า เมืองไทย เปนการประกาศแก่ชนชาติอื่นว่า เปนอาณาเขตของชนชาติไทยเปนลำดับมา เพราะฉนั้น คำว่า เมืองไทย จึงเปนคำสำหรับไทยเรียกบ้านเมืองของตนเองมาจนตราบเท่าทุกวันนี้
ส่วนคำว่า "สยาม" นั้น เปนคำภาษาสันสกฤต แปลนัยหนึ่งว่า "คล้าม" หรืออีกนัยหนึ่งแปลว่า "ทอง" เมื่อใช้เรียกเปนนามประเทศว่า "สยามประเทศ" จึงหมายความว่า เปนประเทศที่อยู่ของมนุษย์จำพวกผิวคล้าม หรือมิฉนั้น หมายความว่า เปนประเทศที่เกิดทองคำ ความข้างอย่างหลังสมด้วยเรื่องประวัติพระพุทธสาสนา ซึ่งแค่งในภาษามคธกล่าวว่า พระเจ้าอโศกมหาราชให้พระโสณกับอุตตรเชิญพระสาสนามาประดิษฐานใน "สุวรรรภูมิ" ประเทศ คือ ประเทศ