หน้า:อธิบายเบ็ดเตล็ดฯ พงศาวดารฯ - ดำรง - ๒๔๖๙.pdf/77

จาก วิกิซอร์ซ
หน้านี้ได้พิสูจน์อักษรแล้ว
๖๗

ศรีสุดาจันทร์ นางก็โกรธแค้น สำคัญว่าพระสุริโยทัยเปนผู้เกียจกัน แสดงความอาฆาตมาทร้ายทั้งพระเทียรราชาแลพระสุริโยทัย พระเทียรราชาเกรงจะเกิดอันตรายถึงพระอัครชายา จึงยอมสละครอบครัวออกทรงผนวชเสียให้สิ้นสาเหตุเภทภัยที่จะเกี่ยวข้องถึงพระสุริโยทัย ถ้าเหตุเปนดังกล่าวในข้อหลังนี้ ต้องเปนเมื่อตอนจวนถวายพระเพลิงพระบรมศพสมเด็จพระไชยราชาธิราช ครั้นพระเทียรราชาออกทรงผนวช ท้าวศรีสุดาจันทร์ได้สำเร็จราชการ ต่อมาจึงคบขุนชินราชเปนชู้

วินิจฉัยเหตุที่ให้ช้างบำรูงา เรื่องตอนนี้ความที่กล่าวในหนังสือพระราชพงศาวดารไม่กระจ่างชัดเจน ชวนให้เข้าใจไปว่า พระเจ้าแผ่นดินเปนเด็ก ให้เอาช้างต้นออกชนกันเปนการเล่นสนุกจนช้างงาหัก ที่แท้นั้นเนื่องในการออกสนามใหญ่เปนงารปี เพราะปรากฎว่ามีในวันเดือน ๕ ขึ้น ๕ ค่ำ ตรงตำรา แลการบำรูงานั้นเปนการฝึกหัดช้างชนสำหรับทำยุทธหัตถี นับเปนข้อสำคัญอย่างหนึ่งในคชศาสตร (ลักษณการมีแจ้งอยู่ในหนังสือตำราขี่ช้างซึ่งพระเจ้าบรมวงศเธอ กรมหลวงอดิศรอุดมเดช ทรงพิมพ์ประทานตอบรดน้ำสงกรานต์เมื่อ พ.ศ. ๒๔๖๕) มักมีในเวลาออกสนามใหญ่ เปนคู่กับผัดพาน ที่สมเด็จพระแก้วฟ้าเสด็จออกทอดพระเนตรช้างบำรูงา ในหนังสือพระราชพงศาวดารก็กล่าวว่า หมู่มุขมาตยมนตรีเฝ้าพร้อมกันตามตำแหน่ง แลเวลานั้นนับแต่สมเด็จพระไชยราชาธิราชสวรรคตมาได้ ๑๑ เดือน ความส่อให้เห็นว่า ผู้สำเร็จราชการแผ่นดินเอาใจใส่ในการฝึกซ้อมกำลัง