มูลค่าของเสื้อคลุมและมูลค่าของผ้าลินิน ตราบที่เพิกคุณภาพที่จำเพาะออกไป และทั้งสองมีคุณภาพที่เหมือนกัน คือคุณภาพของแรงงานมนุษย์
เสื้อคลุมและผ้าลินินทว่าใช่แค่มูลค่าโดยทั่วไป แต่เป็นมูลค่าซึ่งมีขนาดแน่นอน และจากที่เราสมมุติ เสื้อคลุมมีมูลค่าเป็นสองเท่าของผ้าลินิน 10 หลา ขนาดที่แตกต่างกันของมูลค่ามาจากไหน? จากที่ในผ้าลินินมีแรงงานเพียงครึ่งหนึ่งของเสื้อคลุม โดยใช้จ่ายพลังแรงงานเพื่อผลิตอย่างหลังเป็นเวลาสองเท่าของที่ต้องใช้เพื่อผลิตอย่างแรก
ดังนั้น ในแง่ของมูลค่าใช้สอย แรงงานซึ่งอยู่ในสินค้านับจากคุณภาพเท่านั้น ในแง่ของขนาดของมูลค่า จะนับจากปริมาณเท่านั้น หลังจากลดทอนเป็นแรงงานมนุษย์โดยปราศจากคุณภาพอื่นแล้ว ก่อนนั้นเราถามว่าเป็นแรงงานอะไรและแบบใด บัดนี้เราถามว่ามากเท่าใด หรือก็คือระยะเวลาของมัน ในเมื่อขนาดของมูลค่าเพียงแสดงถึงปริมาณของแรงงานซึ่งมีอยู่ในสินค้า สินค้าต่าง ๆ ในอัตราส่วนเท่าหนึ่งย่อมเป็นมูลค่าที่มากเท่ากัน
หากพลังแรงงาน เช่นของแรงงานอันมีประโยชน์ทั้งหมดที่ต้องใช้ผลิตเสื้อคลุม คงเดิมไม่เปลี่ยนไป ขนาดของมูลค่าของเสื้อคลุมจะเพิ่มตามปริมาณ เสื้อคลุม 1 ตัวแสดงถึงวันทำงาน วัน 2 ตัว วันเป็นต้น แต่สมมุติว่าแรงงานอันจำเป็นในการผลิตเสื้อคลุมเพิ่มขึ้นสองเท่าหรือลดลงครึ่งหนึ่ง ในกรณีแรก เสื้อคลุมจะมีมูลค่าเท่ากับเสื้อคลุมสองตัวจากเมื่อก่อน และในกรณีหลัง เสื้อคลุมสองตัวจะมีมูลค่าแค่ตัวเดียวจากเมื่อก่อน ทว่าในทั้งสองกรณี เสื้อคลุมยังคงทำหน้าที่เดียวกับเมื่อก่อน และแรงงานอันมีประโยชน์ข้างในนั้นยังคุณภาพดีเหมือนเมื่อก่อน แต่ปริมาณของแรงงานที่ใช้จ่ายไปในการผลิตได้เปลี่ยนไป
มูลค่าใช้สอยในปริมาณที่มากกว่าประกอบความมั่งคั่งเชิงวัตถุที่มากกว่า เสื้อคลุมสองตัวมากกว่าหนึ่งตัว เสื้อคลุมสองตัวสวมได้สองคน เสื้อคลุมหนึ่งตัวสวมได้คนเดียว ฯลฯ ถึงอย่างนั้นก็ตาม ในเวลาเดียวกัน ความมั่งคั่งเชิงวัตถุที่เพิ่มมากขึ้นอาจสอดคล้องกับขนาดของมูลค่าที่ลดลง การเคลื่อนไหวค้านกันเช่นนี้เกิดจากลักษณะกำกวมของแรงงาน แน่นอนว่าพลังการผลิตคือพลังการผลิตของแรงงานรูปธรรมอันมีประโยชน์เสมอ และแน่นอนว่าเป็นตัวกำหนดประสิทธิภาพของกิจกรรมการผลิตที่มีเป้าหมายภายในห้วงเวลาหนึ่ง แรงงานอันมีประโยชน์
