มูลค่าเสื้อคลุมและมูลค่าผ้าลินินเฉพาะตราบที่เพิกจากคุณภาพที่จำเพาะของตนและตนทั้งสองมีคุณภาพเหมือนกัน นั่นคือคุณภาพของแรงงานมนุษย์
เสื้อคลุมและผ้าลินินทว่าใช่แค่มูลค่าโดยทั่วไป แต่เป็นมูลค่าซึ่งมีขนาดแน่นอน และจากสมมุติฐานว่าเสื้อคลุมมีมูลค่าสองเท่าของผ้าลินิน 10 หลา ขนาดของมูลค่าที่ต่างกันมาจากไหน? จากที่มีแรงงานในผ้าลินินเพียงครึ่งหนึ่งของที่อยู่ในเสื้อคลุม โดยที่ต้องใช้พลังแรงงานผลิตอย่างหลังนานสองเท่าของที่ต้องใช้ผลิตอย่างแรก
ในแง่มูลค่าใช้สอย แรงงานในสินค้านับในเชิงคุณภาพเท่านั้น ในแง่ขนาดของมูลค่าก็จะนับในเชิงปริมาณเท่านั้น หลังจากถูกลดทอนเป็นแรงงานมนุษย์และปราศจากคุณภาพอื่นนอกเหนือจากนั้น ก่อนนี้เกี่ยวกับอะไรและอย่างไรของแรงงาน บัดนี้เกี่ยวกับเท่าใด เกี่ยวกับระยะเวลา และเมื่อขนาดของมูลค่าเพียงแสดงถึงปริมาณของแรงงานที่อยู่ในสินค้า สินค้าใดก็ดีในเมื่ออยู่ในอัตราส่วนที่แน่นอนเท่าหนึ่งย่อมเป็นมูลค่าขนาดเท่ากัน
หากพลังแรงงานคงเดิมไม่เปลี่ยน เช่นของแรงงานมีประโยชน์ทั้งหมดที่ต้องใช้ผลิตเสื้อคลุม ขนาดของมูลค่าของเสื้อคลุมจะเพิ่มตามปริมาณ เสื้อคลุม 1 ตัวแสดงถึงวันทำงาน วัน 2 ตัว วันเป็นต้น แต่สมมุติว่าแรงงานอันจำเป็นในการผลิตเสื้อคลุมเพิ่มขึ้นสองเท่าหรือลดลงครึ่งหนึ่ง ในกรณีแรก เสื้อคลุมจะมีมูลค่าเท่ากับเสื้อคลุมสองตัวจากเมื่อก่อน และในกรณีหลัง เสื้อคลุมสองตัวจะมีมูลค่าแค่ตัวเดียวจากเมื่อก่อน ทว่าในทั้งสองกรณี เสื้อคลุมยังคงทำหน้าที่เดียวกับเมื่อก่อน และแรงงานอันมีประโยชน์ข้างในก็ยังดีเหมือนเมื่อก่อน แต่ปริมาณแรงงานที่ใช้ไปในการผลิตเปลี่ยนไป
มูลค่าใช้สอยปริมาณมากกว่าเองนั้นสร้างความมั่งคั่งเชิงวัตถุที่มากกว่า เสื้อคลุมสองตัวมากกว่าหนึ่งตัว เสื้อคลุมสองตัวสวมได้สองคน เสื้อคลุมหนึ่งตัวสวมได้คนเดียว ฯลฯ ถึงอย่างนั้น การเพิ่มขึ้นของความมั่งคั่งเชิงวัตถุอาจสอดคล้องกับการลดลงของขนาดของมูลค่าไปพร้อม ๆ กัน ความเคลื่อนไหวสวนทางกันนี้เกิดจากลักษณะกำกวมของแรงงาน พลังการผลิตนั้นแน่นอนว่าเป็นพลังการผลิตของแรงงานรูปธรรมที่มีประโยชน์เสมอ และแน่นอนว่าเป็นตัวกำหนดประสิทธิภาพของกิจกรรมการผลิตที่มีเป้าหมายภายในระยะเวลาหนึ่ง ดังนั้น แรงงานมีประโยชน์
