สินค้าไม่แพ้น้ำตาล อันแรกใช้นาฬิกาวัด อีกอันใช้ตราชั่งวัด
คนงานแลกเปลี่ยนสินค้าของเขา คือพลังแรงงาน กับสินค้าของนายทุน คือเงิน และแลกเปลี่ยนกันเป็นอัตราส่วน เงินเท่านี้แลกกับการใช้พลังแรงงานนานเท่านี้ การถักทอสิบสองชั่วโมงแลกกับเงินสองเหรียญ แล้วสองเหรียญนี้ก็แสดงถึงสินค้าอื่นทั้งปวงที่ใช้ซื้อได้ใช่หรือไม่? ดังนั้น คนงานจริง ๆ แล้วแลกเปลี่ยนสินค้าของเขา คือพลังแรงงาน กับสินค้านานาชนิด และแลกเปลี่ยนกันเป็นอัตราส่วน เมื่อให้เขาสองเหรียญ นายทุนกำลังให้เนื้อสัตว์เท่านี้ เสื้อผ้าเท่านี้ ไม้เท่านี้ ไฟ ฯลฯ แลกกับงานเขาทั้งวัน สองเหรียญจึงแสดงออกความสัมพันธ์ของการแลกเปลี่ยนระหว่างพลังแรงงานกับสินค้าอื่น ๆ หรือมูลค่าแลกเปลี่ยนของพลังแรงงาน มูลค่าแลกเปลี่ยนของสินค้าประมาณเป็นเงินตราเรียกว่าราคา ค่าจ้างจึงเป็นแค่ชื่อพิเศษสำหรับเรียกราคาของพลังแรงงาน และมักถูกเรียกว่าราคาของงาน เป็นชื่อพิเศษสำหรับเรียกราคาของสินค้าแปลก ๆ อันนี้ ซึ่งไม่มีเก็บไว้ที่ใดนอกจากเนื้อหนังโลหิตมนุษย์
สมมุติคนงานคนหนึ่ง ช่างทอผ้าเป็นต้น นายทุนสรรหากี่และด้ายมาให้ ช่างเริ่มทำงานแล้วด้ายก็กลายเป็นผ้า นายทุนเอาผ้ามาเป็นของตนแล้วสมมุติว่าขายที่ยี่สิบเหรียญ คราวนี้ค่าจ้างของช่างทอผ้าเป็นส่วนแบ่งจากของผ้า จากยี่สิบเหรียญ จากผลงานของเขาหรือเปล่า? ไม่เลย นานแสนนานก่อนผ้าขายออกเสียอีก อาจนานก่อนทอเสร็จด้วยซ้ำ ช่างทอผ้าได้ค่าจ้างไปแล้ว อย่างนั้นนายทุนไม่ได้เอาเงินที่จะได้จากผ้ามาจ่ายค่าจ้าง แต่เอามาจากเงินในมือ อย่างที่กี่หรือด้ายไม่ได้เป็น
