และไร้รสนิยม ผู้สมกันดีกับของเลียนแบบถูก ๆ หยาบ ๆ จากเยอรมนีกับอังกฤษ และมักโดนหลอกขายว่าเป็นสินค้าแท้จากฝรั่งเศสในราคาค่อนข้างไม่ธรรมดา ตลาดของสินค้าพิเศษที่ผลิตนอกประเทศฝรั่งเศสไม่ได้ยิ่งแคบลงทุกที อุตสาหกรรมส่งออกฝรั่งเศสตามแทบจะไม่ทัน และไม่ช้าจำต้องเสื่อมถอย ฝรั่งเศสจะเอาอะไรใหม่ ๆ มาแทนการส่งออกที่กำลังจะล้มหายตายจาก? จะมีอะไรที่พอช่วยได้ ก็ต้องใจกล้าใช้มาตรการการค้าเสรี ฉุดเอาผู้ผลิตฝรั่งเศสออกจากเรือนกระจกที่เคยชินมาตากไว้กลางแจ้งให้แข่งกับคู่แข่งต่างประเทศ แน่นอน การค้าโดยรวมของฝรั่งเศสคงจะหดตัวไปแล้ว หากไม่ใช่เพราะก้าวสั้น ๆ สองจิตสองใจไปหาการค้าเสรีอย่างสนธิสัญญาคอบเดนปี 1860 แต่นั่นก็จวนหมดฤทธิ์ จำเป็นต้องป้อนยาดองที่แรงกว่าเดิม
ให้กล่าวถึงรัสเซียคงจะเป็นการเสียเวลา การคุ้มครองทางภาษีที่นั่น——ที่ต้องจ่ายเป็นทองคำ แทนเงินกระดาษในประเทศที่อ่อนค่า——มีหน้าที่เหนือสิ่งอื่นใดเป็นการหาเงินปึกให้รัฐบาลยาจก ที่ต้องใช้ทำธุรกรรมกับเจ้าหนี้ต่างประเทศ ในวันที่ภาษีอากรสำเร็จภารกิจคุ้มครองด้วยการกีดกันสินค้าต่างประเทศทั้งหมด จะเป็นวันที่รัฐบาลรัสเซียล้มละลาย แต่แล้วรัฐบาลเดียวกันยังคงห้อยความหวังล่อตาบำเรอประชากรว่าภาษีอากรนี้จะทำให้รัสเซียกลายเป็นประเทศพึ่งพาตนเองได้โดยสิ้นเชิง ไม่ต้องเอาอะไรจากต่างประเทศเลย ไม่ว่าอาหาร วัตถุดิบ สินค้าประดิษฐกรรม หรือแม้แต่งานศิลปะ ผู้คนที่เชื่อในวิสัยทัศน์นี้ของจักรวรรดิรัสเซีย สันโดษและเอกเทศจากโลกทั้งใบ อยู่ในระดับเดียวกับนายร้อยปรัสเซีย
