คดี ๑ ทเวสักขุปะเทสา คือโจทยจำเลยมิรับกันแลอ้างพยานเปนถานะคดี ๑ ติอัฏะถะโต เจรจาความสามประการนั้น สังคะหะกาโร คือข้อความที่ควรจะสงเคราะหให้แล้วแลเปรียบเทียบให้แล้ว ๑ สัทเธยยะวัจสา คือกล่าวถ้อยคำให้คู่ความควรจะเชื่อฟัง ๑ นิคคะโห คือกล่าวถ้อยคำควรจะขู่ข่มให้ขู่ข่ม ๑ ตินาลัสยโต มิได้เกียจคร้านในความมีสามประการนั้น วิรุทธะโจทะนัง คือผู้พิภาคษาสำนวนเอาใจใส่ทักท้วง ๑ สัตตาหัพภันตะระปุจฉะนัง คือถามความในภายในเจ๊ดวัน ๑ อนาลัสยะคะทตัง คือตระลาการเร่งพิจารณาว่ากล่าวให้เสร็จตามพระราชกำหนด ๑ ติทัฬหโต ให้มั่นในความมีสามประการนั้น อักขะระทัฬโต คือมั่นในลิกขิตเขียนสำนวน ๑ พากยาธาโร คือมนะสิการะให้มั่นในถ้อยคำสำนวน ๑ พันธิทัฬโห คือผูกถ้อยคำสำนวนแล้วรักษาไว้ให้มั่น ๑ ติอิสสะโร เปนอิศรภาพในความมีสามประการนั้น อนุยุญชนะกิสสะโร คือตระลาการตั้งตนให้อิศรภาพ ๑ โจทะจุทิตะกิสสะโร คือเอาตัวโจทยเอาตัวจำเลยเปนอิศรภาพในคดี ๑ เตสังวาทิสสะโร คือให้ฟังเอาแต่ถ้อยคำสำนวนโจทยสำนวนจำเลยเปนอิศรภาพในคดี ๑ ติธัมมะโต กล่าวความโดยธรรมมีสามประกะร สัจจะธัมมัง คือวินิจฉัยคดีโดยสัจตามพระธรรมสาตร ๑ อุชุธัมมัง คือวินิจฉัยคดีโดยซื่อตามพระธรรมสาตร ๑ สัมมะจาริธัมมัง คือวินิจฉัยคดีโดยอันเสมอตามพระธรรมสาตร ๑ ติมัคคะโต อุบายแห่งคดีมีสามประการนั้น มหามัคคะคะมะนัง คือดำเนินตามทางใหญ่ คืออุบายวินิจฉัยคดีโดยคำภีรพระธรรมสาตร ๑ กุมัคคะวิวัชนัง คือเว้นจากทางผิด คือ อบายวินิจฉัยมิได้เหนแก่โลกามิศ ๑ สาตะมะธิคะตะธัมมัง คือพิจารณาดูทางใหญ่ คือศึกษาตามคำภีรพระธรรมสาตรให้ชำนาญ ๑ อันว่าเหตุแห่งตระลาการ ๒๔ ก็ยุติอรรถติกะมติกาดังพรรณามานี้ ๚ะ
