งานแปล:ระบอบจักรพรรดิภายใต้รัฐธรรมนูญในญี่ปุ่น/บทนำ
ไม่ว่าในกรณีใด (ซึ่งไม่ต้องลองคำนวณให้แน่นอนเกินไปก็ได้) ก็ย่อมเหมาะย่อมควรในทุกสถานแล้ว ถ้าจะถือเอาว่า ในปี 1915 การปกครองระบอบรัฐธรรมนูญในญี่ปุ่นสมัยใหม่ได้ล่วงมาแล้ว 25 ปี ฉะนั้น นี่จึงเป็นเวลาสมควรที่จะ "มองกลับไป" ยัง 25 ปีที่แล้ว เพื่อพยายามจำลองภาพความก้าวหน้าของลัทธิรัฐธรรมนูญนิยมในญี่ปุ่น และบ่งบอกสถานะของลัทธินั้นในกาลปัจจุบัน เพื่อการนี้ จึงตั้งชื่อเรื่องว่า "ระบอบจักรพรรดิตามรัฐธรรมนูญ" และขอบอกเล่าให้ฟังว่า เดิมทีมีแนวโน้มอยู่หน่อยหนึ่งที่จะใช้ชื่อเรื่องว่า "ลัทธิรัฐธรรมนูญนิยมแบบจักรวรรดิ" แต่ตามลำดับเวลาแล้ว ระบอบจักรพรรดินั้นมาก่อน และตามทฤษฎีกับทั้งในทางปฏิบัติแล้ว ก็ยังเป็นสิ่งที่อยู่ก่อนสิ่งใดอยู่ดี แล้วจึงมีการแก้ไขเปลี่ยนแปลงดังที่รัฐธรรมนูญนำพาเข้ามา ฉะนั้น จะมองจากมุมใดก็ดูสมควรยิ่งกว่าถ้าจะให้ "รัฐธรรมนูญ" กลายเป็นคุณศัพท์ขยาย "ระบอบจักรพรรดิ"
ผู้อ่านที่เป็นชาวอเมริกันต้องระลึกถึงข้อเท็จจริงเรื่องนี้ไว้ในใจด้วย โดยต้องไม่หวังว่า ในระบบการเมืองญี่ปุ่นนั้น จะได้พบได้เจอสิทธิและเอกสิทธิ์ของประชาชนอย่างที่พวกตนมี หรืออย่างที่ชาวอังกฤษในระบอบราชาธิปไตยภายใต้รัฐธรรมนูญมี ทั้งต้องระลึกไว้ด้วยว่า ในทางปฏิบัติแล้ว รัฐธรรมนูญญี่ปุ่นนั้นร่างขึ้นโดยใช้ของเยอรมันเป็นแม่แบบ ซึ่งเหมาะสมที่สุดกับสภาพในญี่ปุ่น ณ เวลานั้น ส่วนรัฐธรรมนูญทางการเมืองของสาธารณรัฐอเมริกาและจักรวรรดิบริเตนนั้นก่อความเปลี่ยนแปลงถึงรากฐานจนเกินกว่าจะเป็นต้นแบบของชาติที่เพิ่งโผล่พ้นระบอบเจ้าขุนมูลนายและระบอบจักรพรรดิอำนาจสมบูรณ์อันมีมาหลายศตวรรษได้ การแก้ไขเปลี่ยนแปลงระบอบจักรพรรดินั้นไม่อาจกระทำอย่างสุดโต่งเกินควรหรือฉับพลันเกินไปได้ แต่ต้องเป็นไปอย่างทีละเล็กและทีละน้อย ประชาชนทั้งปวงต้องได้รับการศึกษาจนถึงขั้นที่ตนสามารถเข้าใจและเห็นค่า ซึ่งมิใช่แต่ในเรื่องสิทธิและเอกสิทธิ์ทางการเมือง แต่รวมถึงเรื่องหน้าที่และความรับผิดชอบทางการเมืองด้วย ฟูกูซาวะ[2] สามัญชนผู้ยิ่งใหญ่แห่งญี่ปุ่น เคยเขียนไว้ว่า
"เพราะธรรมเนียมอันพิลึกซึ่งดำรงอยู่มานานเหลือใจ เราจึงตายด้านไปทั้งหมดในเรื่องเอกสิทธิ์ของเราและสิทธิของเรา"
ชาวญี่ปุ่นจำต้องได้รับการศึกษาทีละขั้นจนกว่าจะเห็นค่าในสิทธิและหน้าที่ของปวงประชา ดังนั้น ในแง่หนึ่ง รัฐธรรมนูญจึงเป็นเหมือนครูใหญ่ที่จะนำพาพวกเขาไปสู่ลัทธิรัฐธรรมนูญนิยม
ทีนี้ เพื่อความสะดวก เรื่อง "ระบอบจักรพรรดิตามรัฐธรรมนูญในญี่ปุ่น" นี้จึงอาจแบ่งออกเป็นหัวข้อดังต่อไปนี้
| 1. | พระราชอำนาจ | |
| 2. | องคมนตรีสภา | |
| 3. | "รัฐบุรุษอาวุโส" | |
| 4. | คณะรัฐมนตรี | |
| 5. | สภานิติบัญญัติแห่งจักรวรรดิ | |
| ก. สภาขุนนาง | ||
| ข. สภาผู้แทนราษฎร | ||
| 6. | ฝ่ายตุลาการ | |
| 7. | สิทธิและหน้าที่ของคนในบังคับ | |
| 8. | พรรคการเมือง | |
| 9. | ความคิดเห็นสาธารณะ | |
| 10. | บทสรุป |
- ↑ ตัวเต็มของเอกสารเหล่านี้พิมพ์ไว้ในภาคผนวกหนังสือนี้ เว้นแต่กฎหมายราชวงศ์ซึ่งลงไว้เพียงบางส่วน
- ↑ ฟูกูซาวะ ยูกิจิ (เชิงอรรถของวิกิซอร์ซ)